Χελάνδιον: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η ανάγκη μεταφοράς ιππικού με ιππαγωγά πλοία δεν ήταν συνεχής στρατιωτική ανάγκη. Έτσι η συνήθης τακτική ήταν, όταν υπήρχε ανάγκη, να ναυπηγούνται ιππαγωγά πλοία, ή να μετασκευάζονται άλλα πλοία για τη μεταφορά των ίππων, και μετά το τέλος της εκστρατείας τα ιππαγωγά πλοία να μετασκευάζονται και πάλι για άλλες χρήσεις, πχ εμπορικά, εφοδιασμού, ή μαχητικά υγρού πυρός. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα μεγάλη σύγχυση σχετικά με τον όρο “χελάνδιον”, γιατί μετά τη μετασκευή του το πλοίο συχνά διατηρούσε το ίδιο όνομα-χαρακτηρισμό, αλλά και γιατί η προέλευση και η ακριβής αρχική σημασία της λέξης ήταν άγνωστη στους πολλούς. Σαν παράδειγμα, μπορούμε να αναφέρουμε την εκστρατεία του αυτοκράτορα [[Κωνσταντίνος Ε΄ (αυτοκράτορας του Βυζαντίου)|Κωνσταντίνου Ε΄ του Κοπρώνυμου]] που ανάμεσα στο 763 και το 775 έστειλε ένα σύνολο 5,500 χελανδίων που μετέφεραν άλογα και στρατιώτες ενάντια στους Βουλγάρους <ref>Θεοφάνους Χρονογραφία, de Boor, C. (επιμ.), Theophanes Chronographia Ι (Leipzig 1883), σελ. 433, 437, 446-448 (α)(432-433) “Τῇ δὲ ιʹ (=10) τοῦ Ἰουνίου μηνὸς ἐξῆλθεν ὁ βασιλεὺς ἐπὶ τὴν Θρᾴκην ἀποστείλας καὶ πλώϊμον διὰ τοῦ Εὐξείνου Πόντου ἕως ωʹ (=800) χελανδίων ἐπιφερομένων ἀνὰ ιβʹ (=12) ἵππων.” Εδώ έχουμε την πληροφορία πως κάθε χελάνδιο μετέφερε 12 ίππους, δηλαδή το ιππικό που έστειλε αριθμούσε 800 x 12 = 9,600 ιππείς. (β)(437) “τῇ δὲ καʹ (=21) τοῦ Ἰουνίου μηνὸς τῆς δʹ ἰνδικτιῶνος ἐκίνησε κατὰ Βουλγάρων καὶ ἀπέστειλεν ἐπὶ Ἀχελὸν βχʹ (=2,600) χελάνδια ἐξοπλίσας αὐτὰ ἐκ πάντων τῶν θεμάτων. τούτων δὲ ἐν ταῖς ἀκταῖς προσορμισθέντων, καὶ τοῦ βορρᾶ πνεύσαντος, συνετρίβησαν μικροῦ δεῖν ἅπαντα, καὶ ἐπνίγη λαὸς πολύς, ὥστε τὸν βασιλέα κελεῦσαι γρίπους ἐκτείνειν καὶ τοὺς νεκροὺς ἀναλέγεσθαι καὶ θάπτειν.” (γ)(446-447) “Τούτῳ τῷ ἔτει μηνὶ Μαΐῳ ἰνδικτιῶνος ιβʹ (=12) ἐκίνησε Κωνσταντῖνος στόλον χελανδίων β (=2,000) κατὰ Βουλγαρίας καὶ εἰσελθὼν καὶ αὐτὸς εἰς τὰ Ῥούσια χελάνδια ἀπεκίνησε πρὸς τὸ εἰσελθεῖν εἰς τὸν Δανοῦβιν ποταμὸν καταλιπὼν καὶ τοὺς τῶν καβαλλαρικῶν θεμάτων στρατηγοὺς ἔξω τῶν κλεισουρῶν, εἴ πως δυνηθῶσι τῶν Βουλγάρων εἰς αὐτὸν ἀσχολουμένων εἰσελθεῖν εἰς Βουλγαρίαν.” (δ)(447-448) “ὁ δὲ βασιλεὺς ὡς λύσας τὴν πρὸς τοὺς Βουλγάρους εἰρήνην ἐξώπλισε πάλιν στόλον πολύν. καὶ εἰσαγαγὼν εἰς αὐτὸν καβαλλαρικὸν χιλιάδας ιβʹ (=12) ἀπέλυσε τοὺς στρατηγοὺς τῶν πλωϊμάτων πάντας σὺν αὐτῷ. αὐτὸς δὲ φοβηθεὶς ἔμεινεν εἰς τὸ καβαλλαρικόν. εἰσελθόντων δὲ αὐτῶν ἕως τῆς Μεσημβρίας, καὶ ἀνέμου σφοδροῦ βορρᾶ πνεύσαντος, πάντα μικροῦ δεῖν συνετρίβησαν, καὶ πολλοὶ ἀπώλοντο· καὶ ὑπέστρεψε μηδὲν ποιήσας.” http://khazarzar.skeptik.net/pgm/PG_Migne/Theophanes%20Abbot%20and%20Confessor_PG%20108/Chronographia.pdf</ref><ref>Νικηφόρου πατριάρχου, Ιστορία σύντομος, de Boor, C. (επιμ.), Nicephori archiepiscopi Constantinopolitani, Opuscula historica (Leipzig 1880), σελ. 69, 73. Στο διαδίκτυο το κείμενο βρίσκεται σε διαφορετική έκδοση και οι αριθμοί σελίδων δεν συμφωνούν: http://www.documentacatholicaomnia.eu/03d/0806-0815,_Nicephorus_Constantinopolitanus,_Breviarium_Historicum_%28CSHB_Petavio_Intrerprete%29,_GR.pdf</ref>. Επίσης, την εκστρατεία του [[Νικηφόρος Φωκάς|Νικηφόρου Φωκά]] το 961 μΧ για την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Άραβες, όπου κατά τους μετριότερους υπολογισμούς των ιστορικών, μεταξύ των άλλων στρατευμάτων μεταφέρθηκαν και τουλάχιστο 5,000 ιππείς<ref>http://frontoffice-147.dev.edu.uoc.gr/history/arabianperiodcrete.html</ref>.