Νόμοι (διάλογος): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
νέο λήμμα |
μ επιμέλεια |
||
Γραμμή 1:
Οι '''Νόμοι''', [[Λατινικά|λατ.]] ''Leges,'' είναι ο τελευταίος και εκτενέστερος [[Πλάτων|Πλατωνικός]] διάλογος που γράφτηκε μετά την [[Πολιτεία του Πλάτωνα|Πολιτεία]] το [[385 π.Χ.]] ή το [[382 π.Χ.]] μετά το τρίτο ταξίδι του Πλάτωνα στη [[Σικελία]] και είναι ο μοναδικός πλατωνικός διάλογος που δεν συμμετέχει ο [[Σωκράτης]]. Αποτελείται από δώδεκα βιβλία τριακοσίων σαράντα έξισυνολικά υποενοτήτων<ref> (Platonis Opera, ed. John Burnet. Oxford University Press. 1903. [[s:Νόμοι/Α|Νόμοι 624a-969d]]</ref> με τρεις συνδιαλεγόμενους. Ως προς την υπόθεση, ο διάλογος διαδραματίζεται στην [[Κρήτη]], όπου οι Κρήτες ετοιμάζονται να ιδρύσουν ένα οικισμό στη θέση μιας ερημωμένης πόλης. Ο υπεύθυνος αυτού του έργου πηγαίνει να εποπτεύσει την τοποθεσία μαζί με ένα Σπαρτιάτη φίλο τον Μέγιλλο, όταν τυχαία συναντούν ένα απλό Αθηναίο ταξιδιώτη, ο οποίος μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι ο ίδιος ο συγγραφέας και εντυπωσιασμένοι από τη συζήτηση μαζί του τον προσκαλούν να τους συνοδεύσει ως εμπειρογνώμων σύμβουλος.▼
[[Αρχείο:Psiloritis_Mountain01.jpg|thumb|right|290px|Σημερινό τοπίο στην [[Κρήτη]] όπου πεζοπόρησαν ο Κλεινίας και ο Μέγιλλος για τη δημιουργία της Πολιτείας των «Νόμων»]]
▲Οι '''Νόμοι''', [[Λατινικά|λατ.]] ''Leges,'' είναι ο τελευταίος και εκτενέστερος [[Πλάτων|Πλατωνικός]] διάλογος που γράφτηκε μετά την [[Πολιτεία του Πλάτωνα|Πολιτεία]] το [[385 π.Χ.]] ή το [[382 π.Χ.]] μετά το τρίτο ταξίδι του Πλάτωνα στη [[Σικελία]]<ref>[[Κωνσταντίνος Τσάτσος]], Η κοινωνική φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων, σ. 98 Πανεπιστημιακές παραδόσεις, 1962 <sup>2η</sup></ref> και είναι ο μοναδικός πλατωνικός διάλογος που δεν συμμετέχει ο [[Σωκράτης]]. Αποτελείται από δώδεκα βιβλία τριακοσίων σαράντα έξισυνολικά υποενοτήτων<ref> (Platonis Opera, ed. John Burnet. Oxford University Press. 1903. [[s:Νόμοι/Α|Νόμοι 624a-969d]]</ref> με τρεις συνδιαλεγόμενους. Ως προς την υπόθεση, ο διάλογος διαδραματίζεται στην [[Κρήτη]], όπου οι Κρήτες ετοιμάζονται να ιδρύσουν ένα οικισμό στη θέση μιας ερημωμένης πόλης. Ο υπεύθυνος αυτού του έργου πηγαίνει να εποπτεύσει την τοποθεσία μαζί με ένα Σπαρτιάτη φίλο τον Μέγιλλο, όταν τυχαία συναντούν ένα απλό Αθηναίο ταξιδιώτη, ο οποίος μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι ο ίδιος ο συγγραφέας και εντυπωσιασμένοι από τη συζήτηση μαζί του τον προσκαλούν να τους συνοδεύσει ως εμπειρογνώμων σύμβουλος.
==Σύνοψη==
Με τη συγγραφή των Νόμων ο Πλάτων καθώς η ψυχική του διάθεση τον έστρεφε προς την πολιτική πράξη, θέλησε κάπως να γεφυρώσει το χάσμα, που χωρίζει την ιδεατή πολιτεία του από την πραγματική ελληνική πολιτεία. Αυτό είναι το βαθύτερο νόημα του διαλόγου «Νόμοι» και από αυτό προσδιορίζεται το περιεχόμενό του. Σημαντική είναι η αναφορά στην εντελώς απομυθοποιημένη ερμηνεία της [[Θεολογία]]ς, αλλά και στην αιτιολόγηση των κανόνων θέσπισης του [[Νομικός θετικισμός|θετού δικαίου]]. <ref>[[s:Νόμοι/Θ#p875e|Βιβλίο Θ 875e]]</ref>
==Δομή του έργου==
*Στόχος του νόμου (Βιβλία Α και Β)
Γραμμή 11 ⟶ 10 :
==Πολιτεία των «Νόμων» ή η ύπαρξη θετών κανόνων==
Ο Πλάτων σε αυτόν τον διάλογο προχωρεί στην διατύπωση συγκεκριμένων κανόνων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, που ενδιαφέρουν τον ιστορικό του δικαίου πολύ περισσότερο, παρά τον φιλόσοφο. Μερικά όμως σημεία αυτής της νομοθεσίας παρουσιάζουν ενδιαφέρον και για τη γενική θεωρία του δικαίου. Στην πραγματική πολιτεία, την υπαρκτή, την μέτρια ως κακή χωρίς την ιδεατή υπόθεση της ύπαρξης «βασιλικών ανδρών» τις αντίρροπες τάσεις την ορίζουν εδώ πια οι νόμοι.
Όπου δεν μπορεί να επιβληθεί (να κυβερνά) ο νους ως μόνος άρχων των πάντων, που δεν επιτρέπεται να είναι κανενός δούλος ή υπήκοος, μόνο ένα υποκατάστατο υπάρχει, η θέσπιση του νόμου.<ref>[[s:Νόμοι/Θ#p875e|Νόμοι Θ΄ 875e]] </div> </blockquote></ref>
<blockquote><div lang="grc" style="font-family: Palatino Linotype;"> ''«ὡς ἄρα νόμους ἀνθρώποις ἀναγκαῖον τίθεσθαι καὶ ζῆν κατὰ νόμους ἢ μηδὲν διαφέρειν τῶν πάντῃ ἀγριωτάτων θηρίων.<ref>[[s:Νόμοι/Θ#p875a| Βιβλίο Θ 875a]]</ref> </div>
</blockquote><br></div>
Έτσι προτιμότερος χάριν της τάξης είναι ο νόμος.
<blockquote><div lang="grc" style="font-family: Palatino Linotype;"> ''«διὸ δὴ τὸ δεύτερον αἱρετέον, τάξιν τε καὶ νόμον.</div>
</blockquote><br>
Στην μέτρια πολιτεία έως κακή, όπως είναι και οι ιστορικές πολιτείες,<ref>[[Κωνσταντίνος Τσάτσος]], Η κοινωνική φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων, σ. 164, 1970, εκδ. οίκος Εστία <sup>3η<sup></ref> για παράδειγμα [[Λακεδαιμονίων Πολιτεία]]<ref>[http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?t=474 Ξενοφών, Λακεδαιμονίων Πολιτεία]</ref> ή [[Αθηναίων Πολιτεία]], όπως μας τις περιγράφει ο [[Ξενοφών]] αλλά και ο [[Αριστοτέλης]]<ref>*[http://www.greek-language.gr/Resources/ancient_greek/anthology/literature/browse.html?text_id=331 Αριστοτέλης, Αθηναίων Πολιτεία]</ref> αντίστοιχα
</div>
</blockquote>
==Η θεωρία περί ποινής==
Ο [[Πλάτων]] είναι ο πρώτος που διατύπωσε την θεωρία της γενικής και ειδικής πρόληψης με σαφή τρόπο:
{{quote|"ὁ δὲ μετὰ λόγου ἐπιχειρῶν κολάζειν οὐ τοῦ παρεληλυθότος ἕνεκα ἀδικήματος τιμωρεῖται οὐ γὰρ ἂν τό γε πραχθὲν ἀγένητον θείη ἀλλὰ τοῦ μέλλοντος χάριν, ἵνα μὴ αὖθις ἀδικήσῃ μήτε αὐτὸς οὗτος μήτε ἄλλος ὁ τοῦτον ἰδὼν κολασθέντα.
<blockquote><div lang="grc" style="font-family: Palatino Linotype;"> ''«προσήκει δὲ παντὶ τῷ ἐν τιμωρίᾳ ὄντι, ὑπ' ἄλλου ὀρθῶς τιμωρουμένῳ, ἢ βελτίονι γίγνεσθαι καὶ ὀνίνασθαι ἢ παραδείγματι τοῖς ἄλλοις γίγνεσθαι, ἵνα ἄλλοι ὁρῶντες πάσχοντα ἃ ἂν πάσχῃ φοβούμενοι βελτίους γίγνωνται».<ref>*[[s:Γοργίας (Πλάτων)#p525b|Γοργίας 525b]]</ref></div>
</blockquote><br>
Γραμμή 37 ⟶ 36 :
==Οι άρχοντες των «Νόμων»==
Εκεί που εκδηλώνεται η κύρια διαφορά των δυο πλατωνικών πολιτειών είναι στην συγκρότηση των οργάνων της. Τριάντα επτά νομοφύλακες αποτελούν το κύριο όργανο της πολιτικής εξουσίας. Αυτοί επιβλέπουν την τήρηση των νόμων, αυτοί ελέγχουν την περιουσιακή κατάσταση των πολιτών και αναλόγως προβαίνουν στην κατάταξη τους σε μια από τις τέσσερις τάξεις των αρχόντων, των δημιουργών, των νομοφυλάκων και των μετοίκων που δεν υπάρχουν στην ιδεατή πολιτεία. Εκλέκτορες είναι όλοι όσοι ξεπλήρωσαν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, Αυτοί εκλέγουν τριακόσιους πολίτες και ύστερα, από αυτούς, με μια δεύτερη ψηφοφορία, ξεχωρίζουν από τους τριακόσιους εκατό. Ακολουθεί μια τρίτη ψηφοφορία για να εκλεγούν, από τους τελευταίους αυτούς εκατό, οι τριάντα επτά νομοφύλακες. Στους νομοφύλακες αυτούς παραστέκεται ένα συμβουλευτικό σώμα από τριακόσια εξήντα μέλη. Κάθε περιουσιακή τάξη αναδεικνύει ίσον αριθμό μελών, δηλαδή ενενήντα. 766d, 956b
==Πααραπομπές==
{{παραπομπές}}
==Βιβλιογραφία==
*[[Λουί Ζουρνέ]], Πλάτων, Νόμοι, Βιβλία Ι και ΙΙ
Γραμμή 52 ⟶ 43 :
*Πλάτων, Νόμοι, εκδ. Κάκτος, τομίδια 6
* Πλάτων, Νόμοι, εκδ. Δαίδαλος Ι. Ζαχαρόπουλος, 2000 ISBN 978-960-227-364-7
[[Κατηγορία: Δίκαιο]]
[[Κατηγορία:Έργα του Πλάτωνα]]
| |||