Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αποσαφήνιση συνδέσμων προς Μοντέλο (σύνδεσμος άλλαξε σε Επιστημονικό μοντέλο)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Nobel2008Economics news conference1.jpg|thumb|200px|Η ανακοίνωση της απονομής Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών το 2008]]
Το '''Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών''' είναι ένα από τα [[Βραβείο Νόμπελ|Βραβεία Νόμπελ]]. Απονέμεται σε ετήσια βάση από την [[Τράπεζα της Σουηδίας]] σε οικονομολόγους για την εξαιρετική συνεισφορά τους στα [[οικονομικά]]. Το βραβείο θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες διακρίσεις στοστον χώρο των οικονομικών.
 
== Ιστορία και διαδικασία βράβευσης ==
Σε αντίθεση με τα άλλα βραβεία ([[Βραβείο Νόμπελ Χημείας|χημείας]], [[Βραβείο Νόμπελ Φυσικής|φυσικής]], [[Βραβείο Νόμπελ Ιατρικής|ιατρικής]], [[Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας|λογοτεχνίας]] και [[Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης|ειρήνης]]) το βραβείοΒραβείο Οικονομικών Επιστημών δεδεν ζητήθηκε ποτέ από τον [[Άλφρεντ Νόμπελ]] στη διαθήκη του. Θεσπίστηκε το [[1968]], 70 χρόνια μετά τοτον θάνατοθάνατό του από την τράπεζαΤράπεζα της Σουηδίας με αφορμή τη συμπλήρωση τριακοσίων χρόνων από την ίδρυσηίδρυσή της. Απονέμεται από τη [[Σουηδική βασιλικήΒασιλική ακαδημίαΑκαδημία των Επιστημών]] με βάση τα ίδια κριτήρια απονομής που εφαρμόζονται και για τα υπόλοιπα βραβεία.<ref>{{cite book | last=Snowdon | first=Brian | coauthors=Vane, Howard R. | title=An Encyclopedia of Macroeconomics | location=Cheltenham, UK | publisher=Edward Elgar Publishing | year=2002 | isbn=1840643870}}</ref> Οι βραβευθέντες οικονομολόγοι λαμβάνουν χρυσό [[μετάλλιο]] από τοτον μονάρχηΒασιλιά της [[Σουηδία|Σουηδίας]]. Η απονομή γίνεται στη [[Στοκχόλμη]] στις [[10 Δεκεμβρίου]], ημέρα θανάτου του Άλφρεντ Νόμπελ, μαζί με τα υπόλοιπα βραβεία εκτός από το Νόμπελ Ειρήνης, που απονέμεται στο [[Όσλο]]. Το ποσό χρημάτων που αντιστοιχεί σε κάθε βραβευθέντα είναι το ίδιο με αυτό που δίνεται για τα υπόλοιπα βραβεία.
 
== Επιλογή υποψηφίων ==
Η επιλογή των υποψηφίων γίνεται από τη [[Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών]], η οποία επιλέγει και τους υποψήφιουςυποψηφίους για τα νόμπελΝόμπελ χημείαςΧημείας και φυσικήςΦυσικής. Κάθε χρόνο γίνονται προτάσεις για εκατοντάδες πρόσωπα, τα οποία βρίσκονται βέβαια στη ζωή, από ειδικούς. Οι προτάσεις αυτές υποβάλλονται σε μία επιτροπή αποτελούμενη από πέντε έως οκτώ μέλη. Όπως και για τα υπόλοιπα βραβεία όχι περισσότερα από τρία ζώντα πρόσωπα μπορούν να μοιραστούν το βραβείο. Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο της τάξεωςτάξης των 10 &nbsp;εκατομμυρίων σουηδικών[[Κορόνα κορωνώνΣουηδίας|Κορόνων Σουηδίας]] (περίπου 1 &nbsp;εκατομμύριο [[ευρώΕυρώ]]).
 
ΤοΤον Φεβρουάριο του 1995 αποφασίστηκε να διευρυνθούν τα όρια του βραβείου. Έτσι προσδιορίζεται πλέον σαν βραβείο στις [[κοινωνικές επιστήμες]] προκειμένου να συμπεριληφθούν επιτεύγματα σε τομείς όπως η [[πολιτική επιστήμη]], η [[ψυχολογία]] και η [[κοινωνιολογία]]. Επιπλέον η επιτροπή επιλογής βραβευθέντων εμπλουτίστηκε με δυο μηδύο μέλη μη οικονομολόγους, ενώ μέχρι τότε αποτελούνταν από πέντε οικονομολόγους.
 
== Συγκρούσεις ==
Όπως ήδη αναφέρθηκε ο Νόμπελ δεν ανέφερε ποτέ στη διαθήκη του την επιθυμία του για τη θέσπιση βραβείου για την οικονομία, ούτε όμως και το απαγόρευσε όπως είχε κάνει με τα [[μαθηματικά]]. Σχετικά με αυτό οι κληρονόμοι του Νόμπελ υποστηρίζουν ότι δεν τη θεωρούσε καθαρή επιστήμη και άξια να βραβεύεται με μία υψηλού κύρους διάκριση. Την άποψη αυτήαυτήν τη συμμερίζονται και άλλοι, κυρίως εκπρόσωποι κλάδων μη αμφισβητούμενης επιστημονικότητας (φυσική, χημεία). Κάποιοι μάλιστα φτάνουν στο σημείο να ζητήσουν την κατάργηση του βραβείου, ανάμεσαανάμεσά τους και ένας μακρινός εγγονός του Νόμπελ, ο [[Πίτερ Νόμπελ]], δικηγόρος ασχολούμενος με θέματα ανθρωπίνωνανθρώπινων δικαιωμάτων.<ref>{{cite news | author= | title=Nobel descendant slams Economics prize | url=http://www.thelocal.se/2173/20050928/ | work=The Local | date=28 Sept 2005 | accessdate=2007-08-31}}</ref>
 
Υποστηρίζεται επίσης ότι η βράβευση με το βραβείο αυτό μπορεί να εμπεριέχει πολιτικές σκοπιμότητες καθώς τα οικονομικά αποτελούν κοινωνική επιστήμη. Το ζήτημα πάντως δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί.<ref name=auto1>http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=14286&m=B49&aa=1</ref>
 
== Προλήψεις ==
Στα αξιοπερίεργα του βραβείου αυτού συγκαταλέγεται και η κακοτυχία που του αποδίδεται από ορισμένους προληπτικούς.<ref name=auto1 /> Συγκεκριμένα έρχεται δεύτερο μετά το Νόμπελ Ειρήνης. Αφορμή για τις δοξασίες αυτές είναι τα ατυχή συμβάντα που συνέβηκανσυνέβησαν σε ορισμένους βραβευθέντες. Ο Γουίλιαμ Βίκρεϊ, ο οποίος τιμήθηκε με το ΝομπέλΝόμπελ Οικονομίας το 1996, βρέθηκε νεκρός από καρδιακή προσβολή στο τιμόνι του αυτοκινήτου του, τρεις μέρες μετά την ανακοίνωση της βράβευσηςβράβευσής του. Ο Ρόμπερτ Λούκας Τζούνιορ, πουο οποίος τιμήθηκε με το βραβείο το 1995, έχασε μέσα από τα χέρια του το μισό χρηματικό βραβείο. Η σύζυγοςσύζυγός του, με την οποία βρισκόταν σε διάσταση, εισέπραξε το μισό βραβείο στηριζόμενη σε συγκεκριμένο όρο του διαζυγίου τους. Ο Ρόμπερτ Μαντέλ, ο οποίος βραβεύτηκε το 1999, ήταν θερμός υποστηρικτής του ευρώ, για αυτό και εισέπραξε το βραβείο σε αυτό το νόμισμα. Δεν είχε υπολογίσει όμως καλά τα πράγματα και έτσι μετά από μία πτώση του ευρώ έχασε σημαντικό μέρος του βραβείου του. Κατάφερε δε να σώσει τα υπόλοιπα μετατρέπονταςμετατρέποντάς τα σε [[δολάριο ΗΠΑ|δολάρια]].
 
== Βραβευθέντες ==
Ακολουθεί μία λίστα βραβευθέντων με το Βραβείο Νόμπελ στις Οικονομικές Επιστήμες από το 1969 έως σήμερα.<ref>[http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/index.html All Laureates in Economics<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref>
<ref>[http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/index.html All Laureates in Economics<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref>
 
{| class="wikitable"