Νόμοι (διάλογος): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ . |
|||
Γραμμή 21:
==Πολιτεία των «Νόμων» ή η ύπαρξη θετών κανόνων==
Ο Πλάτων σε αυτόν τον διάλογο προχωρεί στην διατύπωση συγκεκριμένων κανόνων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, που ενδιαφέρουν τον ιστορικό του δικαίου πολύ περισσότερο, παρά τον φιλόσοφο. Μερικά όμως σημεία αυτής της νομοθεσίας παρουσιάζουν ενδιαφέρον και για τη γενική θεωρία του δικαίου. Στην πραγματική πολιτεία, την υπαρκτή, την μέτρια ως κακή χωρίς την ιδεατή υπόθεση της ύπαρξης «βασιλικών ανδρών» τις αντίρροπες τάσεις την ορίζουν εδώ πια οι νόμοι.
Όπου δεν μπορεί να επιβληθεί (να κυβερνά) ο νους ως μόνος άρχων των πάντων, που δεν επιτρέπεται να είναι κανενός δούλος ή υπήκοος, μόνο ένα υποκατάστατο υπάρχει, η θέσπιση του νόμου.<ref>Αυτόθι, [[s:Νόμοι/Θ#p875e|Νόμοι Θ΄ 875e]] </div> </blockquote></ref>
<blockquote><div lang="grc" style="font-family: Palatino Linotype;"> ''«ὡς ἄρα νόμους ἀνθρώποις ἀναγκαῖον τίθεσθαι καὶ ζῆν κατὰ νόμους ἢ μηδὲν διαφέρειν τῶν πάντῃ ἀγριωτάτων θηρίων.<ref>Αυτόθι, [[s:Νόμοι/Θ#p875a| Βιβλίο Θ 875a]]</ref> </div>
Γραμμή 35:
Ο [[Πλάτων]] είναι ο πρώτος που διατύπωσε την θεωρία της γενικής και ειδικής πρόληψης με σαφή τρόπο:
{{quote|"ὁ δὲ μετὰ λόγου ἐπιχειρῶν κολάζειν οὐ τοῦ παρεληλυθότος ἕνεκα ἀδικήματος τιμωρεῖται οὐ γὰρ ἂν τό γε πραχθὲν ἀγένητον θείη ἀλλὰ τοῦ μέλλοντος χάριν, ἵνα μὴ αὖθις ἀδικήσῃ μήτε αὐτὸς οὗτος μήτε ἄλλος ὁ τοῦτον ἰδὼν κολασθέντα.<ref>[[Πρωταγόρας (διάλογος),[s:Πρωταγόρας#p324b|324b.]]</ref>}}
<blockquote><div lang="grc" style="font-family: Palatino Linotype;"> ''«προσήκει δὲ παντὶ τῷ ἐν τιμωρίᾳ ὄντι, ὑπ' ἄλλου ὀρθῶς τιμωρουμένῳ, ἢ βελτίονι γίγνεσθαι καὶ ὀνίνασθαι ἢ παραδείγματι τοῖς ἄλλοις γίγνεσθαι, ἵνα ἄλλοι ὁρῶντες πάσχοντα ἃ ἂν πάσχῃ φοβούμενοι βελτίους γίγνωνται».<ref>Αυτόθι, [[s:Γοργίας (Πλάτων))#p525b|Γοργίας 525b]]</ref></div>
</blockquote><br>
Γραμμή 48:
Και όμως, με όλους αυτούς τους περιορισμούς, πάντα θα προκύψει κάποια περιουσιακή ανισότητα. Θα συγκεντρωθεί το χρήμα αυτής της εσωτερικής μόνον κυκλοφορίας, που η κατοχή του επιτρέπεται απεριόριστα και ακόμα θα συγκεντρωθούν και άλλα οικονομικά αγαθά. Αυτήν την αναγκαστικά περιορισμένη οικονομική ανισότητα όχι μόνον την παραδέχεται ο Πλάτων, αλλά την βάζει και ως βάση για την διαίρεση των πολιτών σε τέσσερις περιουσιακές τάξεις. Ανάλογα με την τάξη όπου ανήκει θα εισφέρει ο κάθε πολίτης χρήματα και υπηρεσίες. Βάζει όμως ο Πλάτων και σε αυτήν τη δυνατή οικονομική ανισότητα περιορισμούς. Έτσι ορίζει ένα κατώτατο όριο πενίας και ένα ανώτατο όριο πλούτου. Όριο κατώτατο είναι ο κλήρος που δόθηκε στον καθένα. Όριο ανώτατο το τετραπλάσιο της αξίας του κλήρου. Εκείνο που θα αποκτήσει κανείς πέρα από αυτό το όριο, δεν μπορεί να είναι δικό του, αλλά γίνεται περιουσία της πολιτείας. Μέσα στην πολιτεία εκτός από τους πολίτες θα ζουν και οι [[Μέτοικος|μέτοικοι]], δηλαδή οι ξένοι. Σε αυτούς χορηγείται μια χρονικά περιορισμένη άδεια διαμονής με τον όρο να ασκούν κάποια χρήσιμη τέχνη. Είκοσι χρόνια μπορεί να διαρκεί η άδεια της διαμονής τους· επιτρέπεται όμως και να παρατείνεται. Εκτός όμως από τους μετοίκους υπάρχουν και οι δούλοι που δουλεύουν στα οικιακά έργα και στους αγρούς και γενικά σε όλες τις χειρωνακτικές εργασίες.
==Οι άρχοντες των «Νόμων»==
Εκεί που εκδηλώνεται η κύρια διαφορά των δυο πλατωνικών πολιτειών είναι στην συγκρότηση των οργάνων της. Τριάντα επτά νομοφύλακες αποτελούν το κύριο όργανο της πολιτικής εξουσίας. Αυτοί επιβλέπουν την τήρηση των νόμων, αυτοί ελέγχουν την περιουσιακή κατάσταση των πολιτών και αναλόγως προβαίνουν στην κατάταξη τους σε μια από τις τέσσερις τάξεις των αρχόντων, των δημιουργών, των νομοφυλάκων και των μετοίκων που δεν υπάρχουν στην ιδεατή πολιτεία. Εκλέκτορες είναι όλοι όσοι ξεπλήρωσαν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, Αυτοί εκλέγουν τριακόσιους πολίτες και ύστερα, από αυτούς, με μια δεύτερη ψηφοφορία, ξεχωρίζουν από τους τριακόσιους εκατό. Ακολουθεί μια τρίτη ψηφοφορία για να εκλεγούν, από τους τελευταίους αυτούς εκατό, οι τριάντα επτά νομοφύλακες. Στους νομοφύλακες αυτούς παραστέκεται ένα συμβουλευτικό σώμα από τριακόσια εξήντα μέλη. Κάθε περιουσιακή τάξη αναδεικνύει ίσον αριθμό μελών, δηλαδή ενενήντα. <ref>Αυτόθι, [[s:Νόμοι/ΣΤ#p766d| 756d και 956d</ref>
==Πααραπομπές==
| |||