Βαθυμετρία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

 

* το [[μέτρο]] και

* η [[οργυιά]] ή [[οργιά]] = 6 [[Πόδι|πόδες]] = 2 [[Υάρδα|υάρδες]] = 1.8288 μέτρα,

 

Η μέτρηση του βάθους γίνεται με:

# Κοινή βολίδα λέμβων για μικρά βάθη, συνήθως εντός λιμένων ή όρμων

# Βυθόμετρο (ραδιοβολιστικό).

 

Μικρά πλοιάρια ή λέμβοι όταν "βολίζουν" (βυθομετρούν) σε αβαθή χρησιμοποιούν την λεγόμενη "'''κοινή βολίδα λέμβων'''". Η "βολίδα" αυτή αποτελείται από ένα βάρος συνήθως 7 λιβρών σχήματος κώνου και από ένα σχοινί λεπτό και ισχυρό συνήθως τρίκλωνο, καλούμενο "βολιδόσχοινο", μήκους μέχρι 14 οργιών. Το σχοινί αυτό φέρει ανά μια οργιά μήκους λωρίδες δερμάτινες, (π.χ. 1η οργιά μία λωρίδα, 2η οργιά 2 λωρίδες κλπ. και κάθε 3 οργιές αλλάζουν χρώμα). Επίσης στο κάθε διάστημα της μίας οργιάς φέρει πρόσθετα λεπτούς σπάγκους ή κόμπους ανά ένα πόδι. Συνεπώς κάθε οργιά φέρει πέντε υποδιαιρέσεις.<br />

Η βόλιση (βυθομέτρηση) με αυτό το όργανο γίνεται με την πόντισή του από την πλώρη της λέμβου. Αν υφίσταται θαλάσσιο ρεύμα ή άνεμος θα πρέπει να προηγηθεί [[αγκυροβολία]]. Ασφαλέστερη βόλιση είναι εκείνη που καταγράφεται με ημερομηνία και ώρα λαμβάνοντας υπ΄ όψη το στάδιο υφιστάμενης τυχόν [[παλίρροια]]ς.

 

Η '''κοινή βολίδα πλοίων''' ή "βολίδα χειρός" χρησιμοποιείται κυρίως για μέτρηση βάθους μέχρι 20 οργιές και κυρίως στον διάπλου αβαθών (είσπλους - έκπλους λιμένων, όρμους και γενικά αβαθή ύδατα. Η ταχύτης του πλοίου τότε δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους 8 κόμβους.

Η "κοινή βολίδα" ή "σκαντάγιο" αποτελείται από ένα επίμηκες βάρος 10-14 λιβρών και ένα σχοινί πάχους μιας ίντσας, μήκους 25 οργιών. Η βάση αυτής της βολίδας φέρει ένα εσωκοίλωμα εντός του οποίου τοποθετείται "στέαρ" (μίγμα λίπους με γράσο). Το στέαρ χρησιμεύει για την επικόλληση επ΄ αυτού δείγματος του βυθού της θάλασσας από το οποίο και αναγνωρίζεται η ποιότητα του βυθού ([[βυθοσκόπιση]]).

::20η οργιά δύο μεγάλους κόμπους.

Αν παρά ταύτα δεν βρεθεί βυθός προστίθεται άλλο βολιδόσχοινο με πρόσθετους κόμπους ανά δεκάδα. Οι κόμποι γίνονται περνώντας άλλα σχοινιά μέσα από τα έμβολα του βολιδόσχοινου και όχι με το ίδιο το βολιδόσχοινο.

Όταν απαιτείται βόλιση "εν κινήσει", τότε η πόντιση της βολίδας πρέπει να γένει προς τη [[πλώρη]] από του σημείου μέτρησης. Έτσι όσο ταχύτερα κινείται το πλοίο ή όσο μεγαλύτερο είναι το βάθος τόσο πιο πρώραθεν πρέπει να γίνει η πόντιση ώστε να βρεθεί σε κάθετη θέση στη μέτρηση. Συνήθως για να διευκολύνεται η βόλιση, στο κατάστρωμα των πλοίων, στο [[πρόστεγο]], φέρεται μια αναδιπλούμενη πτυσσόμενη σχάρα που λέγεται "''δάπεδο βολιστού''" που προεξέχει της πλευράς του πλοίου. Πριν ο "''βολιστής''" ανεβεί στο δάπεδο αυτό οφείλει να το ελέγξει καθώς και τους στυλίσκους ή στυλίδια (κν. μπουντέλια) αν είναι στέρεα και ασφαλή τοποθετημένα, την καλή κατάσταση και ασφαλή πρόσδεση του βολιδόσχοινου στο κρίκο της βολίδας και την κατάσταση των τελευταίων. Στη συνέχεια κρατώντας με το ένα χέρι σπείρες του βολιδόσχοινου με το άλλο αφήνει 2 οργιές με κρεμασμένη τη βολίδα και αρχίζει να την αιωρεί αφήνοντας αργά - αργά τμήμα του βολιδόσχοινου που όταν η γωνία αιώρησης βαθμηδόν φθάσει τη πρωραία οριζόντιο την αφήνει ελεύθερα να ποντισθεί ελευθερώνοντας ταυτόχρονα τις σπείρες. Άλλος τρόπος είναι η βαθμηδόν κυκλική αιώρηση έτσι ώστε να εκτιναχθεί πολύ μακρύτερα (προς τη πλώρη). Στη συνέχεια ελέγχεται η πρώτη ένδειξη η πλησιέστερη προς το "''δάπεδο βολιστού''" κατά την οποία η βολίδα δεν παρουσιάζει βάρος, από την οποία και αφαιρείται η απόσταση από την επιφάνεια της θάλασσας που ονομάζεται "''έκπτωση βόλισης''" (στη πραγματικότητα πρόκειται για το [[ύψος εξάλων]]).

* Στις μετρήσεις αυτές προτιμούνται να λαμβάνονται σοβαρά τα μικρότερα βάθη παρά τα μεγαλύτερα.

* Παλαιότερα στα ιστιοφόρα ο ''βολιστής'' σχεδόν κρεμιόταν από τα πλευρικά σχοινιά του πρώτου ιστού.

Στο [[Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό]] που διατηρούνται πιστά οι ναυτικές παραδόσεις στην αναφορά βολισμάτων οι ενδείξεις βόλισης αναφέρονται κατά πλευρά με ένα ή δύο αριθμούς:

:''Δεξιά βυθός 5'' (=Δεξιά του πλοίου το βάθος είναι 5 οργιές) ή

:''Αριστερά βυθός άβυσσος'' (= Αριστερά το βάθος είναι μεγαλύτερο του μήκους του βολιδόσχοινου).

 

Η '''Μηχανική βολίδα''' είναι μια φορητή συσκευή που περιλαμβάνει ένα τύμπανο στο οποίο φέρεται ψιλό [[συρματόσχοινο]] και πάνω από το οποίο φέρει μια οριζόντια κυκλική βαθμολογημένη πλάκα με έκκεντρο δείκτη. Πλάγια στη μία πλευρά φέρει επίσης τιμόνι τροχοπέδη (χειρόφρενο). Η συσκευή αυτή μπορεί να είναι και ηλεκτρική, (εφοδιασμένη με ηλεκτροκινητήρα κάτω από το τύμπανο).

 

* Κάθε συσκευή μηχανικής βολίδας είναι εφοδιασμένη με περισσότερες της μιας βολίδες.

 

Υπάρχουν διάφοροι τύποι μηχανικής βολίδας. Όλοι όμως οι τύποι χρησιμοποιούν την "''δοκό βόλισης''" που είναι η αυτή ''των λεμβούχων'' των πολεμικών πλοίων, (είναι δοκός που φέρεται κάθετα στο διάμηκες του καταστρώματος). Σημαντικότερος τύπος αυτών των βολίδων είναι ο τύπος "Kelvin". Τα κυριότερα μέρη της συσκευής αυτής είναι:

# <u>Η κύρια βολίδα</u>, που είναι σιδερένια ράβδος μήκους 3 ποδών που φέρει στο κάτω άκρο εσωκοίλωμα ενώ το επάνω φέρει κρίκο.

 

(¹). Όταν η βόλιση γίνεται σε γλυκέα ύδατα (ποταμό) προηγουμένως τοποθετείται μέσα στον σωλήνα τεμάχιο αποξηραμένου άλατος.

# Ελέγχεται η ασφαλής στερέωση της συσκευής και η οριζόντια θέση του άξονα του τυμπάνου.

# Εξάγεται η δοκός βόλισης και στερεώνεται στη πλευρά του πλοίου κάθετα προς το διάμηκες που φέρει στην άκρη τροχαλία απ΄ όπου έχει περάσει η βολίδα και το συρματόσχοινο.

(*¹) Η έκπτωση της μηχανικής βολίδας είναι το μήκος του συρματόσχοινου από την συσκευή μέχρι του τροχίλου (τροχαλίας) της δοκού βόλισης + το ύψος αυτής από την επιφάνεια της θάλασσας, (δηλαδή το [[ύψος εξάλων]]).

 

 

[[Κατηγορία:Ναυτιλία]]