Μονοξείδιο του άνθρακα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αφαίρεση χαρακτήρα Unicode + επιμέλεια, αφαίρεσε: ‎ με τη χρήση AWB (10269)
Γραμμή 109:
}}
 
Το '''μονοξείδιο του άνθρακα'''<ref>Για εναλλακτικές ονομασίες δείτε τον πίνακα πληροφοριών.</ref> είναι [[ανόργανη ένωση|ανόργανη]] [[χημική ένωση]], που περιέχει [[άνθρακας|άνθρακα]] και [[οξυγόνο]], με [[χημικός τύπος|χημικό τύπο]] '''CO'''. Το καθαρό μονοξείδιο του άνθρακα, στις «[[κανονικές συνθήκες|συνηθισμένες συνθήκες]]», δηλαδή σε [[θερμοκρασία]] 25°C και υπό [[πίεση]] 1 [[Ατμόσφαιρα (μονάδα)|atm]], είναι [[χρώμα|άχρωμο]], [[όσφρηση|άοσμο]] και [[γεύση|άγευστο]] [[αέριο]]. Είναι [[Δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα‎άνθρακα|τοξικό για τους ανθρώπους και τα ζώα]], ακόμα και σε μικρές συγκεντρώσεις, παρ' όλο που παράγεται σε μικρές ποσότητες από τον κανονικό ζωικό [[μεταβολισμός|μεταβολισμό]] και θεωρείται ότι συμμετέχει σε κάποιες φυσιολογικές βιολογικές λειτουργίες. Στην [[ατμόσφαιρα]], είναι πολύ ευμετάβλητο και βραχύβιο, έχοντας ένα ρόλο στο σχηματισμό του [[τροπόσφαιρα|τροποσφαιρικού]] [[όζον|όζοντος]].
 
Το [[μόριο]] του μονοξειδίου του άνθρακα αποτελείται από ένα [[άτομο]] [[άνθρακας|άνθρακα]] και ένα άτομο [[οξυγόνο|οξυγόνου]], συνδεμένα με ένα (συνολικά) τριπλό δεσμό (<sup>-</sup>:C &equiv; O:<sup>+</sup>)<ref>Αποτελείται από δύο (2) [[ομοιοπολικός δεσμός|ομοιοπολικούς]] (C=O) και έναν (1) [[ημιπολικός δεσμός|ημιπολικό]] (C ← O}</ref>. Είναι ο απλούστερος [[οξάνθρακες|οξάνθρακας]] (δηλαδή ένωση που αποτελείται μόνο από άνθρακα και οξυγόνο). Σε [[ένωση συναρμογής|ενώσεις συναρμογής]] το μονοξείδιο του άνθρακα ως [[συναρμοτής]] ονομάζεται «καρβονύλιο», και χρησιμοποιείται στην ονομασία των ενώσεων αυτών με το πρόθεμα «καρβονυλ(ο)-».
 
Το μονοξείδιο του άνθρακα παράγεται από μερική [[οξειδοαναγωγή|οξείδωση]] ανθρακούχων ενώσεων ή και στοιχειακού άνθρακα. Παράγεται όταν δεν υπάρχει αρκετό οξυγόνο για να παραχθεί [[διοξείδιο του άνθρακα]] (CO<sub>2</sub>), όπως συμβαίνει όταν λειτουργεί καυστήρας ή [[μηχανή εσωτερικής καύσης]] σε κλειστό χώρο. Με την παρουσία οξυγόνου, το μονοξείδιο του άνθρακα μπορεί να [[καύση|καεί]], δίνοντας μια γαλάζια φλόγα και παράγοντας διοξείδιο του άνθρακα<ref>[http://www.chm.bris.ac.uk/motm/co/coh.htm Carbon Monoxide - Molecule of the Month], Dr Mike Thompson, Winchester College, UK</ref>. Το [[φωταέριο]], που χρησιμοποιούνταν ευρύτατα πριν από τη δεκαετία του [[1960]] για οικιακό φωτισμό, μαγείρεμα και θέρμανση, περιείχε μονοξείδιο του άνθρακα ως ένα σημαντικό καύσιμο συστατικό. Κάποιες σύγχρονες διεργασίες, όπως η [[μεταλλουργία]] [[σίδηρος|σιδήρου]], ακόμη παράγουν μονοξείδιο του άνθρακα, ως παραπροϊόν<ref>Ayres, Robert U. and Ayres, Edward H. (2009). Crossing the Energy Divide: Moving from Fossil Fuel Dependence to a Clean-Energy Future. Wharton School Publishing. p. 36. ISBN 0-13-701544-5.</ref>.