Κλάους Σλούτερ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από ό,τι γνωρίζουμε, ο Σλούτερ αφιέρωσε το μεγαλύτερο κομμάτι της καριέρας του στη διακόσμηση του Καρθουσιανού Μοναστηριού της Σαμπμόλ στη [[Ντιζόν]], του οποίου ο Φίλιππος ήταν ιδρυτής και προστάτης και όπου σκόπευε να δημιουργήσει το οικογενειακό του μαυσωλείο. Το μοναστήρι εξελίχθηκε σε θαυμαστό κέντρο τέχνης, που άσκησε έλξη σε καλλιτέχνες από πολύ μακριά, συμπεριλαμβανομένου του [[Ζαν ντε Μαρβίλ]] (θαν. 1389), επικεφαλής γλύπτη όταν ο Σλούτερ αφίχθη στο εργοτάξιο.<ref name="vac"/>

 

[[Αρχείο:Dijon mosesbrunnen1.jpg|thumb|''Το Πηγάδι του Μωυσή'' (1405).]]

Στο μέρος αυτό ήταν που ο Σλούτερ δημιούργησε το περίφημο εξαγωνικό του σιντριβάνι που αποκαλείται ''«Πηγάδι του Μωυσή»''. Σκαλισμένο στην πέτρα, θεωρήθηκε σημαντικότατο έργο τέχνης στην εποχή του. Το εξαγωνικό πηγάδι συμβόλιζε την ''«πηγή της ζωής»''. Διακοσμήθηκε με μορφές έξι προφητών και έξι θρηνούντων [[Άγγελος|αγγέλων]], τους οποίους ο Σλούτερ προσπάθησε με μεγάλη φροντίδα να απεικονίσει όσο πιο ρεαλιστικά γινόταν. Το σιντριβάνι στεφανώθηκε με ένα [[Σταυρός του Ιησού Χριστού|Σταυρό]], στη βάση του οποίου εικάζεται πως υπήρχαν οι μορφές της [[Παναγία|Παρθένου Μαρίας]], του [[Απόστολος Ιωάννης|Αποστόλου Ιωάννη]] και της [[Μαρία Μαγδαληνή|Μαρίας της Μαγδαληνής]]. Σκαλίστηκε με μεγάλη ακρίβεια και κατόπιν χρωματίστηκε και επιχρυσώθηκε από τον καλλιτέχνη [[Ζαν Μαλουέλ]] (περ.1365-1415). Κατά τη [[Γαλλική Επανάσταση]], τμήματα του έργου καταστράφηκαν, ωστόσο ορισμένες από τις μορφές και η βάση ευτυχώς διασώθηκαν και σήμερα στεγάζονται στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Ντιζόν.<ref name="vac"/>

 

[[Αρχείο:Champmol, portal.JPG|thumb|left|''Η θύρα του μοναστηριού του Σαμπμόλ''.]]

Ο Σλούτερ ήταν επίσης υπεύθυνος για τη δημιουργία και άλλων γλυπτών στο μοναστήρι, συμπεριλαμβανομένων των μορφών στη θήρα του παρεκκλησίου του μοναστηριού. Το σύμπλεγμα προσώπων αποτελούν ο Δούκας και η σύζυγός του, Μαργαρίτα, τους οποίους και παρουσιάζουν οι προστάτες άγιοί τους, [[Ιωάννης ο Βαπτιστής]] και [[Αγία Αικατερίνη (Μεγαλομάρτυς)|Αγία Αικατερίνη]], στην Παναγία και το Θείο Βρέφος. Σύμφωνα με τα κρατικά αρχεία, μετά το θάνατο του Ζαν ντε Μαρβίλ, ο Σλούτερ τον διαδέχτηκε στη θέση του Επικεφαλής Γλύπτη του Φιλίππου το 1389. Τον ίδιο χρόνο ξεκίνησε το παραπάνω έργο το οποίο ήδη βρισκόταν στο πρόγραμμα από το 1386. Αντικατέστησε το κατεστραμμένο κουβούκλιο της θύρας και μέχρι το 1391 είχαν ολοκληρωθεί οι μορφές της Παρθένου, του Θείου Βρέφους και των Αγίων. Το 1393 ολοκληρώθηκε η μορφή της Δούκισσας και υποθέτουμε πως και εκείνη του Δούκα είχε επίσης ολοκληρωθεί πάνω κάτω την ίδια περίοδο.<ref name="wga">[http://www.wga.hu/frames-e.html?/bio/s/sluter/biograph.html Claus Sluter], βιογραφικά στοιχεία στην Web Gallery of Art.</ref>

 

[[Αρχείο:Dijon Philippe le Hardi Tombeau3.jpg|thumb|250px|''Το ταφικό μνημείο του Φιλίππου Β' του Τολμηρού''.]]

Το 1395-96 έφερε τον ανηψιό του [[Κλάους ντε Βερβ]] (περ.1380-1439) στη Ντιζόν για να τον βοηθά στις εργασίες του στο μοναστήρι. Ο τελευταίος διαθέχθηκε τον θείο του στο αξίωμά του μετά το θάνατό του. Παρόλο που ο Σλούτερ σχεδίασε και ολοκλήρωσε το αρχιτεκτονικό κομμάτι του Μαυσωλείου του Δούκα μέχρι το 1389, το έργο τελείωσε 11 χρόνια μετά από τον ντε Βερβ.<ref name="vac"/> Την εποχή του θανάτου του Δούκα το 1404 μόνο δύο από τις θρηνούσες μορφές του μνημείου είχαν ολοκληρωθεί. Ο γιος του Φιλίππου, Δούκας [[Ιωάννης Β' της Βουργουνδίας|Ιωάννης Β' ο Ατρόμητος]], σύναψε συμβόλαιο ολοκλήρωσης του έργου σε μόλις τέσσερα χρόνια, αλλά τελικά πήρε αρκετά περισσότερα, αποτελώντας επίσης μοντέλο για το μνημείο του ίδιου του Ιωάννη.<ref name="wga"/> Ορισμένοι ιστορικοί υποβαθμίζουν το έργο του Σλούτερ στον τάφο του Φιλίππου αποδίδοντας το σχέδιο στο Μαρβίλ και τα γλυπτά στη βάση στον ντε Βερβ. Άλλοι θεωρούν πως πρόκειται εξ' ολοκλήρου για έργο του Σλούτερ. Ακόμη κι έτσι, διασώζονται μόνο ορισμένες από τις μορφές στη βάση, τρεις έχουν χαθεί, τρεις βρίσκονται στο Μουσείο του Κλήβελαντ και μία σε προσωπική γαλλική συλλογή.<ref name="vac"/>

Ο τάφος αποτέλεσε μοντέλο για καλλιτέχνες που λάξευσαν ταφικά μνημεία σε ολόκληρη τη Γαλλία. Υποθέτοντας (σχετικά με ασφάλεια) πως ο Σλούτερ σχεδίασε τις μορφές - υπήρξαν εντελώς πρωτοποριακά για την εποχή τους - ούτε δύο από αυτές δεν μοιάζουν μεταξύ τους: άλλες εκφράζουν καταφανώς τη θλίψη τους, άλλες συγκρατούν τα συναισθήματά τους, κάποιες είναι ντυμένες με χοντρό μαλλί, άλλες με ελαφρότερα ρούχα.<ref name="vac"/>

 

Ο Σλούτερ υπήρξε νεωτεριστής καλλιτέχνης. Σύγχρονοί του, όπως ο [[Αντρέ Μπωνεβώ]] (περ.1335-περ.1400) ακόμη σχεδίαζαν βάσει των επικρατούντων προτύπων ομορφιάς. Ο Σλούτερ προχώρησε πέρα από τα όρια: οι μορφές του χαρακτηρίζονται από εκφραστικότητα, ρεαλισμό και όγκο. Αρκετές φορές έχει συγκριθεί υπό θετικό πρίσμα με τους [[Ιταλία|Ιταλούς]] [[Τζάκοπο ντέλα Κουέρτσα]] (περ.1374 –1438) και [[Ντονατέλλο]] (περ.1386–1466), που ήρθαν στο προσκήνιο δεκαετίες αργότερα. Ο Σλούτερ απεβίωσε το 1406, δύο χρόνια μετά το θάνατο του προστάτη του, Φιλίππου.<ref name="vac"/>