Ρουμανική Ορθόδοξη Εκκλησία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

==Ιστορία==

 

Οι καταβολές διάδοσης του Χριστιανιασμού στην περιοχή που συνιστά την πνευματική δικαιοδοσία της Ορθόδοξης Ρουμανικής Εκκλησίας, εντοπίζονται στους Αποστολκούς κιόλας χρόνους. Οι [[Ωριγένης]], [[Ευσέβιος Καισαρείας]],[[Ευχέριος Λυώνος]], [[Βασίλειος Σελευκείας]] και [[Σωφρόνιος Ιεροσολύμων]], αλλά και ο μοναχός Επιφάνειος της Μονής Καλλιστράτων στην Κωνσταντινούπολη και ο [[Νικήτας Δαβίδ Παφλαγών]], συνδέουν τον [[Απόστολος Ανδρέας|Απόστολο Ανδρέα]] με το κήρυγμα του χριστιανισμού στην περιοχή της Μικράς Σκυθίας (σημερινή [[Δοβρουτσά]]).

Ενισχυτική όλων αυτών των μαρτυριών έρχεται η λαϊκή ρουμανική παράδοση μλεσα από τα τραγούδια και τα κάλαντα τα σχετικά με το βίοκαι τη δράση του [[Απόστολος Ανδρέας|Απόστολου Ανδρέα]].

Οι παράγοντες που καθόρισαν τη διάδοση του Χριστιανισμού στην περιοχή ήταν α) η παρουσία ισχυρών ελληνικών αποικιών από τους Μακεδονικούς χρόνους. Οι ελληνικές και ελληνίζουσες περιοχές εκχριστιανίσθηκαν αρχικά και μετά οι ιθαγενείς. β)Η ενσωμάτωση της επαρχίας Δακίας στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία<ref>Μιχαήλ Τρίτος, Οι Πατριάρχες της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρουμανίας,εκδ.Αφοί Κυριακίδη,Θεσσαλονίκη,2004, σελ.37, 40-41</ref>.

 

Επί του αυτοκράτορα [[Ζήνων (αυτοκράτορας)|Ζήνωνα]] (5ος αι.), οι Ρουμανικές Εκκλησίες υπάγονται στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία της πόλεως Τόμεως. Τη διοίκηση ασκούν οι Χωρεπίσκοποι λόγω των συχνών επιδρομών στην περιοχή. Στα μέσα του 6ου αιώνα και μέχρι τα τέλη του ίδιου αιώνα, λαμβάνει χώρα μια προσωρινή μεταβολή με την ίδρυση της Πρώτης Ιουστινιανής στο Ταυρήσιο, η οποία θα περιλαμβάνει τις δύο Δακίες, την Άνω Μοισία, τη Δραδανία, την Παννονία, την Πρεβελιτάνη<ref>Μιχαήλ Τρίτος, Οι Πατριάρχες της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρουμανίας,εκδ.Αφοί Κυριακίδη,Θεσσαλονίκη,2004,σελ.43-45</ref>. Η Τόμη θα καταστραφεί στα 602-603 μ.Χ. από τους Άβαρους. Τη διαδέχθηκε η Αρχιεπισκοπή Βιτζίνας, η οποία θα έχει υπό την δικαιοδοσία της μέχρι τον 14ο αιώνα τις περιοχές Τρανσυλβανίας, νότιας Μολδαβίας και Ουγγροβλαχίας. Αρχές του 11ου αιώνα η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος έχει υπό τη δικαιοδοσία της τις παρίστριες Επισκοπές Σιλιστρίας και Βιθυνίου, ενώ με την ίδρυση της Αρχιεπισκοπής Τυρνόβου (1235) περίήλθαν στα όριά της παραδουνάβιες πόλεις με επισκόπους χειροτονημένους από τον Αρχιεπίσκοπο Τυρνόβου.

Η Μητρόπολη Ουγγροβλαχίας ιδρύθηκε το [[1359]] με πατριαρχική και συνοδική πράξη υπογεγραμμένη από τον [[Πατριάρχης Κάλλιστος Α΄|Πατριάρχη Κάλλιστο Α΄]],μετά από επίμονες αιτήσεις του Βλάχου ηγεμόνα [[Βασάραβα Α΄|Αλεξάνδρου Βεσσαράβα]]. Με την ίδρυσή της ενισχύθηκε η ενότητα του ρουμανικού έθνους, ανακόπηκε η Ρωμαιοκαθολική προπαγάνδα και εδρεώθηκε η βυζαντινή παρουσία στην περιοχή.

Εκπρόσωποι της χριστιανικής γραμματείας της περίοδου είναι οι [[Ιωάννης Κασσιανός]] ή Ρωμαίος (360-435), άγιος Διονύσιος ο Βραχύς (470-545) και Ιωάννης Μαξέντιος<ref>Μιχαήλ Τρίτος, Οι Πατριάρχες της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρουμανίας,εκδ.Αφοί Κυριακίδη,Θεσσαλονίκη,2004σελ.43-44</ref>.

 

Στο β'μισό του 15ου αιώνα η Εκκλησία διέρχεται κρίση (διοικητική και πνευματική: εντός των κόλπων της Μητροπόλεως Μλδαβίας αναπτύχθηκε ισχυρή ανθενωτική προς το [[Οικουμενικό πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως|Οικουμενικό Πατριαρχείο]] μερίδα η οποία χειροτόνησε δικό της Μητροπολίτη στα 1449 με 1454), που αντιμετωπίστηκε από τον [[Νήφων Β΄|Νήφωνα Β']] που σύστησε νέες επισκοπές ενώ συγκρούσθηκε και με τον ηγεμόνα Ράντο τον Μέγα επειδή απέτρεψε το γάμο της αδελφής του με έναν ήδη παντρεμενο ηγεμόνα. Την ίδια περίοδο αρχίζουν να πολλαπλασίάζονται οι σχέσεις των Ρουμανικών χωρών με το Άγιον Όρος: αθρόα είσοδος Αγιορειτών μοναχών στη Ρουμανία και δωρεές Ρουμάνων ηγεμόνων στις Αγιορείτικες Μονές. Η Μητρόπολη Μολδαβίας με έδρα τη Σουτσεάβα στη Βουκοβίνα,από το 1565 μεταφέρθηκε στο Ιάσιο. Από τα [[1715]] αρχίζει η περίοδος των [[Φαναριώτες|Φαναριωτών]]. Την περίοδο αυτή η Ρουμανική Εκκλησία βρίσκεταισε εξάρτηση από το [[Οικουμενικό πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως|Οικουμενικό Πατριαρχείο]], αφού οι Μητροπολίτες Ουγγροβλαχίας εκλέγονταν μεν στην Ρουμανία αλλά εγκρίνονταν από το [[Οικουμενικό πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως|Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως]]. Η εξάρτηση αυτή ενίσχυε την εκεί Εκκλησία από τις ξένες προπαγάνδες.

Την περίοδο από τον 16ο αιώνα και με αποκορύφωμα τον 18ο αιώνα, εμφανίζεται στη Ρουμανία ο θεσμός των ''Αφιερωμένων Μοναστηριών'', όταν οι ιδρυτές των μονών διέθεταν τις τακτικές χρηματικές εισφορές για την υποστήριξη θεσμών εκτός συνόρων των δύο Ηγεμονιών.Καθώς όμως πέρασαν οι μονές στην επιρροή Ελλήνων ηγουμένων αυτά τα εισοδήματα διατίθεντο κατά βούληση και κυρίως στο εξωτερικό. Η στενή συνεργασία των βογιάρων με τον ανώτερο κλήρο φέρνει τις δύο αυτές κοινωνικές δυνάμεις αντιμέτωπες με τις αγροτικές μάζες.<ref>Μαριλένα Κοππά, Η συγκρότηση των κρατών στα Βαλκάνια (19ος αιώνας) Τρεις και μία περιπέτειες,εκδ.Α.Α.Λιβάνης, Αθήνα, 2002, σελ.334</ref>

 

Ο εκλεγμένος από τις εθνοσυνελεύσεις της Βλαχίας και της Μολδαβίας κοινός Ηγεμόνας [[Αλέξανδρος Κούζας]] προέβη σε κρατικοποίηση της μοναστηριακής περιουσιας της χώρας, ενώ αποζημίωσε τα απαλλοτριωθέντα κτήματα και δάση που είχαν δωρηθεί σε μονές του Αγιού Όρους,τη Μονή Σινά και τα Πατριαρχεία με το ποσό των 82.000.000 γροσίων που στη συνέχεια ανέβηκε στα 150.000.000 γρόσια. Τελικά τα ελληνικά ιδρύματα δεν αποζημιώθηκαν παρά τις διακαστικές διεκδικήσεις. Ο Μητροπολίτης Μολδαβίας και όσοι κληρικοί διαμρτυρήθηκαν τους επιβλήθηκε περιορισμός. Η επιδείνωση των σχέσεων με το Οικουμενικό Πατριαρχείο κλιμάκωσε τα μέτρα που έλαβε ο Κουζάς και αφάιρεσε τη διέθυνση των ιερατικών σχολών από την αρμοδιότητα της Ρουμανικής Εκκλησίας,έκλεισε τα τυπογραφεία της, απαγόρευσε τη χρήση τηςελληνικής γλώσσας στους ρουμανικούς ναούς (εκτός των Ελληνικών κοινότήτων),έπαυσε τους έλληνες ηγουμένους από τις μονές και δήμευσε τις περιουσίες τους.Κατάργησε τα εκκλησιαστικά δικαστήρια, εισήγαγε το θεσμό του πολιτικού γάμου και υπήγαγε το διαζύγιο στα πολιτικά δικαστήρια.

Στα 1864 ψηφίζεται από την Εθνοσυνέλευση ''Οργανικό διάταγμα για τη λειτουργία μιας κεντρικής ανώτατης αρχής της Συνόδου'': βασικά χαρακτηριστικά της νέας διοίκησης της Ρουμανικής Εκκλησίας ήταν η διοικητική ανεξαρτησία της από κάθε ξένη αρχή,η διοίκησή της από μια Γενική Σύνοδο απαρτιζόμενη από κληρικούς (Μητροπολίτες), και λαϊκούς (καθηγητές εκκλησιαστικών σεμιναρίων και κοσμήτορες Θεολογικών Σχολών Ιασίου και Βουκουρεστίου), αλλά και ο υπουργός των Εκκλησιαστικών με συμβουλευτική ψήφο. Η Σύνοδος είχε νομοθετική,δικαστική και διοικητική εξουσία σε θέματα πνευματικά και θρησκευτικά. Οι αποφάσεις της Συνόδου ήταν εκτελεστές μόνο μετά από έγκριση του ηγεμόνος.

[[Αρχείο:Patriarchenpalast Bukarest.jpg|thumb|right|Το κτίριο του Πατριαρχείου Ρουμανίας στο Βουκουρέστι ]]

 

Βασικοί σταθμοί της εκκλησιαστικής ιστορίας της περιόδου είναι ο συντονισμένος αγώνας που κατέβαλε για την αποτροπή της αποεθνικοποίησης των Ρουμάνων της Νοτιοδυτικής Τρανσιλβανίας ο [[Μύρων Τρίστεα]] πατριάχρης της Ρουμανίας έλαβε εθναρχικές πρωτοβουλίες: κατέδειξε μέσω του τύπου το πρόβλημα της αποεθνικοποίησης των πληθυσμών των περιοχών αυτών, σύστησε σχολεία και αγροτικά και οικονομικά προγράμματα<ref>Μιχαήλ Τρίτος, Οι Πατριάρχες της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρουμανίας,εκδ.Αφοί Κυριακίδη,Θεσσαλονίκη,2004, σελ.98-100</ref>. Στις 10 Μαΐου 1927 συνυπογράφηκε συμφωνία με το Βατικανό από τον ρωμαιοκαθολικό βασιλιά της χώρας Φερδινάνδο Α' κάτι που ενίσχυε ακόμαπιο πολύ την δράση της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας στη Ρουμανία και έδινε τη δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας με το Βατικανό: διορισμός καρδιναλίων από Παπικό θρόνο, διορισμό ιερέων από καρδιναλίους, μισθοδοσία τους από Ρουμανικό κράτος,ελεύθερη λειτουργία εκκλησιαστικού σεμιναρίου για την εκπαίδευση του κλήρου τους,υπό την εποπτεία και των καρδιναλίων περιέρχονταν και τα σχολεία γενικής παιδείας χωρίς τον έλεγχο του Ρουμανικού κράτους.<ref>Μιχαήλ Τρίτος, Οι Πατριάρχες της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρουμανίας,εκδ.Αφοί Κυριακίδη,Θεσσαλονίκη,2004, σελ.100-102</ref>

Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μέρος της Τρανσιλβανίας περιήλθε στην [[Ουγγαρία]] και σε αυτήν έμεινε μόνο ένας επίσκοπος ενώ οι υπόλλοιποι απελάθηκαν, ρουμανικοί ναοί καταστράφηκαν, ενώ αρκετοί Ρουμάνοι εξαναγκάσθηκαν να γίνουν Ρωμαιοκαθολικοί και ορισμένοι ιερωμένοι θανατώθηκαν (Aurel Munteanu, Andrei Bujor, Traian Costea)<ref>Μιχαήλ Τρίτος, Οι Πατριάρχες της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρουμανίας,εκδ.Αφοί Κυριακίδη,Θεσσαλονίκη,2004, σελ.102</ref>

Η περίοδος αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο ξεκινά με την αποκήρυξη, στις 17 Ιουλίου 1948 , του Κονκορδάτου με την Αγία Έδρα, από την τότε Ρουμανική κυβέρνηση ύστερα από πιέσεις του τότε Πατριάρχη Ιουστινιανού.Επίσης σημαντικός σταθμός αποτελεί την ίδια περίοδο η επανένταξη των Ουνιτών στην Ρουμανική Ορθόδοξη Εκκλησία, στις 3 Οκτωβρίου του 1948. Περίπου 1.250.000 Ουνίτες εγκατέλειψαν τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.<ref>Μιχαήλ Τρίτος, Οι Πατριάρχες της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρουμανίας,εκδ.Αφοί Κυριακίδη,Θεσσαλονίκη,2004, σελ.115-119</ref>

 

Από το β' μισό του 9ου αιώνα και ειδικότερα από το 864 μέχρι το [[1640]] επικρατεί η [[Ρουμανική γλώσσα]]