Βακτήριο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Τα '''Βακτηριόφυταβακτηριόφυτα'''(*), λεγόμενα και '''σχιζομύκητες''', ευρύτερα γνωστά ως '''βακτήρια'''<ref>Το άρθρο αναπτύσσεται ως προς το ''βακτήριο'' (bacterium). Ειδικότερα στον πληθυντικό ''βακτήρια'' ή '''ευβακτήρια''' (bacteria ή eubacteria) χαρακτηρίζεται μία από τις κύριες ομάδες οργανισμών σύμφωνα με πρόσφατες ταξινομήσεις με βάση τις γενετικές δομές και αλληλουχίες. Δείτε σχετικά την ενότητα "«ταξινόμηση βακτηρίων"».</ref> είναι μικροσκοπικοί, [[κύτταρο|μονοκύτταροι]] (σπάνια πολυκύτταροι), [[Προκαρυωτικά κύτταρα|προκαρυωτικοί]] [[οργανισμόςΟργανισμός (βιολογία)|οργανισμοί]], που συναντούνται σε κάθε είδους [[βιότοποςΒιότοπος|βιότοπο]] και σε πολύ μεγάλους αριθμούς, όπως σε δισεκατομμύρια ανά γραμμάριο γόνιμου κηποχώματος ή σε εκατομμύρια σε μια σταγόνα [[σάλιο|σάλιου]]υ. Μερικά εξ αυτών είναι [[αυτότροφος|αυτότροφα]] και περιέχουν [[βακτηριοχλωροφύλλη|βακτηριοχλωροφύλλες]] και [[βακτηριοβιριδίνη]] εκτελώντας αναεροβική [[φωτοσύνθεση]]. Τη μορφή και τη δράση των βακτηρίων μελετά η [[Βακτηριολογία]].

Το όνομα "«βακτήρια"» (λιγότερο ορθά "'''βακτηρίδια"'''), που έχει καταστεί διεθνής όρος, προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη "''βακτηρία"'' (κοινώςδηλαδή "ράβδος, μπαστούνι"), λόγω του σχήματος που είχαν οι πρώτοι εξ αυτών παρατηρηθέντες μικροοργανισμοί. Στην νεότερη ελληνική γραμματεία ο όρος αυτός εισήχθηκε ως "«βακτηρίδια"» το [[1879]] από τον Γεώργιο Καραμήτσα.

(*) Στην αρχική [[ταξινόμηση φυτών]] κατά τον [[Κάρολος Λινναίος|K. Λινναίο]] τα βακτηριόφυτα αποτελούσαν το πρώτο γένος του [[Βασίλειο των Φυτών|Βασιλείου των Φυτών]]. Στην κλασική ταξινόμηση, κατά τον Γουίτακερ (1969), τα βακτηριόφυτα, ή βακτήρια, ταξινομούνταν στο βασίλειο των μονήρων του υπερβασιλείου των προκαρυωτικών. Στη σύγχρονη εναλλακτική ταξινόμηση, που έγινε με βάση τη γενετική δομή κατά τον Woese, το 1994, τα βακτήρια αποτελούν ομώνυμο υπερβασίλειο.

Τα βακτηριόφυτα ή βακτήρια αποτελούνται κατά μονάδα από ένα κύτταρο και μπορεί να εμφανίζονται με διάφορα σχήματα όπως:

* [[σφαίραΣφαίρα|Σφαιρικό]] (χαρακτηρίζονται ως [[κόκκος|κόκκοι]])

* [[σπείραΣπείρα|Σπειροειδές]] (χαρακτηρίζονται ως [[σπειρίλιο|σπειρίλια]])

Σε μερικά είδη τα κύτταρα διακλαδίζονται ενώ σε άλλα ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας νήματα. Πολλά βακτήρια παραμένουν ακίνητα ενώ άλλα σε ορισμένα στάδια της εξέλιξής τους βγάζουν τρυφερά μαστίγια με τα οποία πλέουν γρήγορα μέσα στο νερό. Τα μαστίγια αυτά είτε είναι μεμονωμένα στο άκρο του βακτηρίου, οπότε τα βακτήρια αυτά ονομάζονται "''μονότριχα''", είτε καλύπτουν όλη την επιφάνειά τους οπότε και καλούνται "''περίτριχα''", μπορεί ακόμα και να σχηματίζονται σ΄ ένα μέρος της επιφάνειας ως θύσανος καλούμενα εξ αυτού "''λοφότριχα''".

Οι διαστάσεις των βακτηρίων μετριούνται σε [[μικρόμετρο|μικρόμετρα]], ('''μm'''), (εκατομμυριοστά του μέτρου, ή χιλιοστά του χιλιοστομέτρου), κατά συνέπεια είναι ορατά μόνο με [[μικροσκόπιο]]. Πρόκειται για τους μικρότερους μονοκύτταρους οργανισμούς μεταξύ των εμβίων όντων της [[Φύση]]ς, μετά από τους [[ιός|ιούς]] και τις συγγενικές [[ρικέτσιες]]. Απαντώνται σε οποιοδήποτε [[περιβάλλον]], από τους πάγους των πολικών περιοχών μέχρι τις ερήμους των τροπικών περιοχών και από τις κορυφές των υψηλότερων βουνών μέχρι τα βάθη των Ωκεανώνωκεανών. Εντοπίζονται πάνω στα σώματα ζώων και φυτών καθώς και στο έδαφος.

Το [[DNA]] τους οργανώνεται σε πυρηνοειδές, χωρίς [[πυρηνική μεμβράνη]] και χωρίς σχηματισμό [[χρωμόσωμαΧρωμόσωμα|χρωμοσωμάτων]]. Πολλά βακτήρια περιέχουν επιπλέον [[πλασμίδιοΠλασμίδιο|πλασμίδια]], δηλαδή μικρά, αυτόνομα κυκλικά μόρια [[DNA]]. Η ικανότητα των πλασμιδίων να μεταφέρονται από το ένα βακτήριο στο άλλο, προσθέτοντάς του έτσι νέες ιδιότητες, έχει τεράστια σημασία στην ανάπτυξη παθογονικότητας και ανθεκτικότητας σε [[αντιβιοτικό|αντιβιοτικά]] από βακτηριακά στελέχη· έχει επίσης βρει θεαματικές εφαρμογές στην «Τεχνολογία του [[Ανασυνδυασμένο DNA|Ανασυνδυασμένου DNA]]» ([[γενετική μηχανική]]).

Γενικά τα βακτήρια διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: στα "«θετικά [[Χρώση κατά Γκραμ|κατά Γκραμ]]"» (Gram-positive) και στα "«αρνητικά κατά Γκραμ"» (Gram-negative). Στην ομάδα των θετικών κατά Γκραμ περιλαμβάνονται οι [[ακτινομύκητες]], οι [[βάκιλλοι]] και οι [[γαλακτοβάκιλλοι]], οι [[στρεπτόκοκκος|στρεπτόκοκκοι]], τα [[κλωστρίδια]], καθώς και το φωτοσυνθετικό βακτήριο [[ηλιοβακτήριο]].

=== Στο βασίλειο των Φυτώνφυτών ===

Αρχικά, τα βακτήρια κατατάσσονταν στο βασίλειο των [[Φυτά|Φυτώνφυτών]], στην ομοταξία των [[Σχιζομύκητες|Σχιζομυκήτων]], σε δέκα [[τάξη (βιολογία)|τάξεις]] με βασικά κριτήρια το σχήμα και την ακαμψία του βακτηριακού κυττάρου, την ικανότητά του προς κίνηση και την ικανότητα αυτών να συναθροίζονται σε αλυσίδες (ή βότρυς) ειδικού σχήματος, παράλληλα με τα φυσιολογικά χαρακτηριστικά τους. Οι τάξεις των βακτηρίων, το 1957 <ref>{{Cite book

Σημειώνεται ότι η ταξινόμηση των δέκα παραπάνω κατηγοριών, όπως και σ΄ άλλες περιπτώσεις π.χ. [[φύκη]], παραμένει προβληματική. Τα βακτήρια είναι πολύ πρωτόγονοι οργανισμοί. Πολλοί βιολόγοι τα κατατάσσουν με τις ρικέτσιες και τους ιούς σε ξεχωριστή ομώνυμη ομοταξία. Για πολλά χρόνια οι ακτινομύκητες, τα μυξοβακτήρια και τα μυκητοπλάσματα κατατάσσονταν ως βακτήρια, αν και έχουν ασυνήθιστο κύκλο ζωής και διαφορετική δομή. Σήμερα περιλαμβάνονται όλα στην ομοταξία Σχιζομύκητεςσχιζομύκητες, ενώ οι ρικέτσιες που άλλοτε κατατάσσονταν στα βακτήρια, σήμερα θεωρούνται ιδιαίτερη τάξη της ομοταξίας [[Μικροτατόβιαμικροτατόβια]].

=== Στο βασίλειο των Βακτηρίωνβακτηρίων ===

Η κατηγορία των προκαρυωτικών μπορεί να διακριθεί σε δύο επικράτειες: τα ευβακτήρια (eubacteria) και τα αρχαιοβακτήρια ή «αρχαία» (archaebacteria). Σε μοριακό επίπεδο, τα μέλη των δύο επικρατειών διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους.<ref>Alberts B et al.: ''Βασικές Αρχές Κυτταρικής Βιολογίας'' (τόμος 1). σελ. 18. Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης.</ref>

Σήμερα τα βακτήρια έχουνταξινομούνται στο δικό τους βασίλειο, που περιλαμβάνει πάνω από 20 συνομοταξίες, συμπεριλαμβανομένων των [[Ακτινοβακτήρια|Ακτινοβακτηρίωνακτινοβακτηρίων]], [[Πρωτεοβακτήρια|Πρωτεοβακτηρίωνπρωτεοβακτηρίων]] και [[Κυανοβακτήρια|Κυανοβακτηρίωνκυανοβακτηρίων]].

[[Κατηγορία:Μικροβιολογία|Βακτηριο]]