Διοξιράνιο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Εκφραστικές μικροβελτιώσεις
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 108:
== Ονοματολογία ==
 
Η ονομασία «διοξιράνιο» παράγεται από την συστηνόμενη από την [[IUPAC]] [[ονοματολογία ετεροκυκλικών ενώσεων|συστηματική ονοματολογία Hantzsch-Widman]]. Πιο συγκεκριμένα, το πρόθεμα «διοξ(α)» σημαίνειδηλώνει την παρουσία δύο ατόμων οξυγόνου στον ετεροκυκλικό δακτύλιο. Η συλλαβή «-ιρ-» σημαίνει δηλώνει ότι ο ετεροκυκλικός δακτύλιος είναι τριμελής, δηλαδή αποτελείται από τρία (3) συνολοικάσυνολικά άτομα. Η συλλαβή «-αν-» σημαίνει δηλώνει την απουσία διπλού δεσμού στον ετεροκυκλικό δακτύλιο και τέλος, η κατάληξη «-ιο» δίνεται επειδή ο ετεροκυκλικός δακτύλιος δεν περιέχει [[άζωτο]]. Σημειώνεται ότι αφού ο δακτύλιος αποτελείται από τρία άτομα, και στο πρόθεμα αναφέρονται τα δύο μόνο, το τρίτο, βάσει του ονοματολογικού συστήματος, εννοείται ότι είναι άνθρακας, ενώ επίσης εννοείται και η παρουσία των δύο (2) ατόμων υδρογόνου ενωμένων με το άτομο του άνθρακα, εφόσον το στοιχείο είναι τετρασθενές και χρησιμοποεί τα δύο μόνο σθένη του για να ενωθεί με τα άτομα οξυγόνου.
 
Η ονομασία «διοξακυκλοπροπάνιο» παράγεται από την εναλλακτική [[ονοματολογία αντικατάστασης]] οργανικών ενώσεων. Πιο συγκεκριμένα, η ένωση θεωρείται [[κυκλοπροπάνιο]], που δύο άτομα άνθρακα του οποίου (μαζί με τα άτομα υδρογόνου που ενώνονται μαζί τους) αντικαταστάθηκαν από δύο («δι-») άτομα οξυγόνου («-οξ(α)-»).
 
Η ονομασία «επιδιοξυμεθάνιο» παράγεται από την εναλλακτική «ονοματολογία υποκατπάστασηςυποκατάστασης», δηλαδή [[μεθάνιο]] που δυο άτομα υδρογόνου του οποίου έχουν υποκατασταθεί από δισθενή (τουλάχιστον) ομάδα, και στη συγκεκριμένη περίπτωση από δύο άτομα οξυγόνου («-διοξ(υ)-»), που σχηματίζει δακτύλιο, όπως δηλώνει το πρόθεμα «επ(ι)-».
 
Η ονομασία «μεθυλενοδιοξείδιο» παράγεται από την εναλλακτική ονομασία που προκύπτει από το ότι δυο άτομα οξυγόνου («-διοξείδιο») ενώνονται με μια ομάδα «μεθυλενίου» (-CH<sub>2</sub>-).
 
== Χημική συμπεριφορά ==
== Ιδιότητες ==
 
=== Αποσύνθεση ===
 
Το διοξιράνιο είναι [[θερμοδυναμική|θερμοδυναμικά]] ασταθής ένωση. Η αποσύνθεσή του, ωστόσο, γίνεται μέσω ενός πολύπλοκου μηχανισμού. Η [[χημική αντίδραση|αντίδραση]] [[κατάλυση|καταλύεται]] από την παρουσία προσμίξεων βαρέων [[μέταλλα|μετάλλων]], ή και των προϊόντων αποικοδόμησης του διοξιρανίου. Ο μηχανισμός (και η ταχύτητα) αποσύνθεσης εξαρτάται από παραμέτρους όπως η [[θερμοκρασία]], η [[συγκέντρωση]] του διαλυμένου οξυγόνου, και η παρουσία διαφόρων προσμίξεων. Οι πιθανοί τρόποι αποσύνθεσης του διοξιρανίου είναι οι ακόλουθοι:
# Διμερισμός.
# Ριζική αποσύνθεση της «υπεροξειδικής γέφυρας» (-O-O-).
# [[Ισομέρεια|Ισομερείωση]] σε [[μεθανικό οξύ]].
# Προκαλούμενη αποσύνθεση,Αποσύνθεση μέσω αντίδρασης με προσμίξεις, από τις οποίες (στη συγκεκριμένη περίπτωση) προκαλείται.
 
=== ΩςΔράση ως οξειδωτικό αντιδραστήριο ===
 
Λόγω της παρουσίας της «υπεροξειδικής γέφυρας» (-O-O-) στο διοξιράνιο, η ένωση έχει οξειδωτικές ιδιότητες. Μπορεί, μάλιστα, να οξειδώσει και οργανικές ενώσεις, που δεν είναι συνηθισμένο να οξειδώνονται υπό ήπιες συνθήκες. Παραδείγματα εφαρμογών:
 
# Οξειδώνει [[αλκάνια]] σε [[αλκοόλες]].
Γραμμή 132 ⟶ 135 :
# Οξειδώνει [[φαινόλη|φαινόλες]] σε [[κινόνη|κινόνες]].
# Οξειδώνει [[αμίνες]] σε [[νιτροενώσεις]].
# Οξειδώνει [[θειαιθέρες]] αρχικά σε [[σουλφοξείδιαθειοξείδια]] και τελικά σε [[σουλφόνεςθειόνες]].
 
== Αναφορές και παρατηρήσεις ==