Παναγία η Εκατονταπυλιανή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Με τον γενικότερο όρο «Ζήτημα της Εκατονταπυλιανής Πάρου» χαρακτηρίζεται στο χώρο των Βυζαντινολόγων ιστορικών ερευνητών ένα σύνολο εύλογων απορροιώναποριών, ιστορικών προσδιορισμών κ.ά. σχετικών στοιχείων, που αφορούν την Εκατονταπυλιανή Πάρου, με κυρίαρχο θέμα (ζήτημα) τον ακριβή χρονικό προσδιορισμό της ανέγερσής της, ενώ πολλά στοιχεία της παράδοσης φέρονται να μη ανταποκρίνονται με την πραγματικότητα, όσον αφορά την αρχιτεκτονική δομή του οικοδομήματος.

ΑπορροίαςΑπορίας άξιο είναι πως για ένα τέτοιο περίλαμπρο ναό, για την οικοδόμησή του οποίου, αλλά και την μετέπειτα ανακαίνισή του, που επιμελήθηκαν μια Αυγούστα και δύο Αυτοκράτορες, από τους σημαντικότερους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας να μην υπάρχουν ιστορικές πηγές, εκτός από μία και μοναδική, και ν΄ αφήνεται έτσι η παράδοση να καλύψει τα κενά που παρά ταύτα πολλά σημεία εξακολουθούν να παραμένουν σκοτεινά. Αυτό έχει ως συνέπεια οι ιστορικοί ερευνητές να διαφοροποιούνται σ΄ εκείνους που υποστηρίζουν ότι το οικοδόμημα είναι κατά πολύ νεότερο του Ιουστινιανού, (1η ομάδα), άλλοι ότι είναι της εποχής του Ιουστινιανού (2η ομάδα), και τέλος εκείνοι που ακολουθούν την παράδοση πιστεύοντας ότι περιέχει και τις περισσότερες αλήθειες (3η ομάδα).