Ακρίτας Φλώρινας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Ακρίτας(Μπούφι)''' είναι ορεινό [[γραφικό]] χωριό του νομού [[νομός Φλώρινας|Φλώρινας μόλις 16 χλμ ]] . Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.050 μέτρων στις πλαγιές του όρους [[Βαρνούντας|Βαρνούντα]]. Ο Ακρίτας ανήκει στον [[Δήμος Κάτω Κλεινών|δήμο Κάτω Κλεινών]] και ο πληθυσμός του σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2001|απογραφή του 2001]] είναι 134 κάτοικοι.Μετονομασία του οικισμού από Μπούφιον σε Ακρίτας [ΦΕΚ 287 / 10. 10. 1955].<ref>[http://pandektis.ekt.gr/dspace/handle/10442/168782 Πανδέκτης-Μετονομασίες οικισμών της Ελλάδας]</ref> Το χωριό κατοικείται από 140 άτομα το χειμώνα που αυξάνονται σε 180 το καλοκαίρι, τα οποία ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.Το χωριό Μπούφι( Ακρίτας) είναι ένα από τα μεγάλα χωριά στην περιοχή της Φλώρινας. Βρίσκεται σε λοφώδη περιοχή βορειοδυτικά της πόλης της Φλώρινας.Δυτικά του χωριού υψώνεται η ανατολική πλευρά του όρους Μπάμπα, Βίγλα όπως ονομάζεται στα μέρη αυτά. Όλη η περιοχή γύρω από το χωριό λέγονταν από τους Τούρκους Μπουφ-κολ (οκόλια - διοικητική διαίρεση της εποχής - του Μπουφ). Στην διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το χωριό αριθμεί περισσότερα από 240 Βουλγαρικά σπίτια, όμως μετά το 1903 πολλοί κάτοικοι του Μπούφι εγκαταλείπουν το χωριό και μεταναστεύουν σε ΗΠΑ,Καναδά και Αυστραλία Από την ανεύρεση διαφόρων αντικειμένων, φαίνεται ότι αρχικά το χωριό ήταν χτισμένο κάτω από το παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου και η μετακίνηση των κατοίκων από εκεί έγινε το 15ο αι. Στα μεταγενέστερα χρόνια ο Ακρίτας υπήρξε κεφαλοχώρι με 3.500 κατοίκους, από τους οποίους πολλοί το 1920 μετανάστευσαν στο εξωτερικό. Ο οικισμός κάηκε ολοσχερώς το 1903 και κατόπιν ξαναχτίστηκε. Το χωριό περιβάλλεται από πλούσιο δάσος έκτασης 32.000 στρεμ, όπου υπάρχει η πηγή Σουπούρκα σε υψ 2.000μ. και η πηγή Μπραζιάνη. Η κορυφή Περιστέρι βρίσκεται σε 2.100μ. υψόμετρο. Ιδιαίτερη θέα προσφέρει η θέση <<Βαρτέσκα>>, απ' όπου φαίνεται όλος ο κάμπος της Πελαγονίας και οι λίμνες των Πρεσπών. 

Το οικιστικό σύνολο του [[Ακρίτα]] συνιστά μία ξεχωριστή περίπτωση σε σχέση με τους υπόλοιπους οικισμούς της περιοχής, αφού εκεί συνυπάρχει μεγάλος αριθμός κτισμάτων που ανήκουν σε μία ευρεία γκάμα αρχιτεκτονικών στυλ. Δίπλα στα παραδοσιακά πλίθινα και πέτρινα και πέτρινα μονώροφα ή διώροφα σπίτια του τέλους του 19ου αι. συναντά κανείς καλοδιατηρημένα δείγματα της κλασικιστικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ου αι. Επίσης, οι εκλεκτικιστικές επιρροές είναι εμφανείς στα λιθανάγλυφα και στα άλλα διακοσμητικά μοτίβα αρκετών σπιτιών του Μεσοπολέμου στο κέντρο κυρίως του οικισμού.

Το κτίριο αυτό αποτελεί ένα ξεχωριστό και σπάνιο δείγμα δημόσιας αρχιτεκτονικής τόσο για τα χωριά του Βαρνούντα, όσο και για την ευρύτερη περιοχή. Οι παλαιότεροι κάτοικοι του χωριού εξιστορούν ότι η κοινότητα αποφάσισε το 1907 - λόγω της αύξησης του πληθυσμού και των αναγκών για στέγαση των μαθητών - το κτίσιμο ενός νέου σχολικού κτιρίου και για το λόγο αυτό απευθύνθηκε στο γνωστό αρχιμάστορα Μπραν (ο οποίος είχε κτίσει και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου το 1872). Το σχέδιο προέβλεπε την κατασκευή ενός διώροφου κτιρίου με οκτώ συνολικά αίθουσες διδασκαλίας, γραφεία και υπνοδωμάτια δασκάλων, βοηθητικούς χώρους στο υπόγειο κλπ, με προοπτική να στεγάσει 800 - 1.000 μαθητές. Η κατασκευή του σχολείου ξεκίνησε το Μάιο του 1908 με συνεργείο 40 ατόμων και τη συμβολή των κατοίκων του χωριού και ολοκληρώθηκε το 1910, με συνολικό κόστος 3.200 λίρες. Στην τελική του μορφή, εκτός από τις αίθουσες διδασκαλίας, υπήρχε στα ανατολικά ένας μεγάλος χώρος εκδηλώσεων, ενώ στην εξωτερική του πλευρά υπήρχε εξώστης πάνω από την κεντρική θύρα εισόδου. 

Τα μορφολογικά του χαρακτηριστικά έχουν έντονες κλασικιστικές επιρροές, με τονισμένο τον κύριο άξονα συμμετρίας και ρυθμική επανάληψη των ανοιγμάτων εκατέρωθεν των εισόδων, οι οποίες στέφονται με κυκλικά διακοσμητικά υπέρθυρα. Όλες αυτές οι αρχιτεκτονικές και μορφολογικές ιδιαιτερότητες, σε συνδυασμό με τη μοναδικότητα του κτιρίου στην περιοχή, οδήγησαν το 2000 το Υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης στον χαρακτηρισμό του Δημοτικού Σχολείου Ακρίτα ως διατηρητέο. 

«Βίαιη ενέργεια» ελληνικού σώματος εναντίον του Μπουφ, πραγματοποιείται στα τέλη Φεβρουαρίου 1906 [Dakin, 342]

Χαρακτηριστική είναι η παραδοσιακή Μπουφιώτικη γυναικεία φορεσιά<ref>[http://www.konaki.gr/costumes/mpoufi.html Εργαστήριο Παραδοσιακών Φορεσιών ''Κονάκι'', Φορεσιά Μπουφίου]</ref> Στην γυναικεία φορεσιά τα κεντήματα, τα οποία ξεχωρίζουν πάνω στα σκούρα χρώματα του πάνω ρούχου είναι με κόκκινες και άσπρες κλωστές. Έντονα παρόμοια κεντήματα σε οριζόντια γραμμή έχει και πάνω στις ποδιές, οι οποίες φτάνουν μέχρι κάτω από τα γόνατα. Το γυναικείο πουκάμισο είναι λευκό σαν χιόνι δουλεμένο από κάνναβη ή λινάρι, κεντημένο στο κάτω τμήμα του, στα μανίκια και γύρω από το μπούστο. Το τιουλμπέν (λεπτή μαντήλα) στο κεφάλι είναι άσπρο, συχνά σαν διακόσμηση πάνω του ράβονται χάντρες ή μικρά νομίσματα, που πιο συχνά τα συναντάμε στην παιδική φορεσιά.

. Στο Μπούφι μέχρι τον 19ο αιώνα ομιλούνταν η [[Βλάχικη γλώσσα|βλαχική]] διάλεκτος και στη συνέχεια οι κάτοικοι εκσλαβίστηκαν γλωσσικά, όπως συνέβη σε πολλά μέρη της [[Μακεδονία]]ς<ref>[http://www.antibaro.gr/node/247 Το γλωσσικό ιδίωμα περιοχών της Μακεδονίας, Δημήτριος Ε. Ευαγγελίδης, Αντίβαρο, 2008]</ref>. Οι Μπουφιώτες συμμετείχαν στην [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]] και πολλοί μετέβησαν στην [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]] (αναφέρονται 200 μαχητές) για να συνεχίσουν τον αγώνα<ref>Λάζαρος Αν. Μέλιος, ''Από την Ιστορία της Φλώρινας'', 1998</ref>. Το [[1866]] 60 Μπουφιώτες έσπευσαν να αγωνιστούν στο [[Αρκάδι]] κατά την [[Κρητική Επανάσταση (1866-1869)|Κρητική επανάσταση]]. Οι αγώνες των κατοίκων για ελευθερία συνεχίστηκαν έως και την τελευταία φάση του [[Μακεδονικός Αγώνας|Μακεδονικού Αγώνα]], όπου διακρίθηκε ο Μακεδονομάχος [[Κωνσταντίνος Χατζηπαπαβασίλης]]<ref>"Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι, επιστημονική επιμέλεια Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008, σ. 162</ref>.

{{Πρότυπο:Δήμος Φλώρινας}}