Αρχαία αγγλική γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Aafent (συζήτηση | συνεισφορές)
μ μικρά λάθη ορθογραφικά, διόρθωση link
Yobot (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Διορθώσεις συντακτικού κώδικα με τη χρήση AWB (10454)
Γραμμή 30:
}}
 
Η '''Αγγλοσαξονική γλώσσα''' (ή '''Αρχαία αγγλική γλώσσα''' - ''Old English'' στη μοντέρνα [[Αγγλική γλώσσα]]) είναι η πρώιμη μορφή της [[Αγγλική γλώσσα|Αγγλικής]] που ομιλείτο σε μέρη της σημερινής [[Αγγλία|Αγγλίας]]ς και νότιας [[Σκωτία|Σκωτίας]]ς από τον [[5ος αιώνας|5ο αιώνα]] ως τον [[12ος αιώνας|12ο αιώνα]]. Είναι μία από τις [[δυτικές γερμανικές γλώσσες]] και συνεπώς μοιάζει με την [[αρχαία φριζική γλώσσα|αρχαία φριζική]] και την [[αρχαία σαξονική γλώσσα|αρχαία σαξονική]]. Συγγενεύει επίσης με την [[αρχαία νορβηγική γλώσσα|αρχαία νορβηγική]] (και, κατ' επέκταση, με τη σύγχρονη [[ισλανδική γλώσσα|ισλανδική]]).
 
Η αγγλοσαξονική δεν ήταν μια στατική [[γλώσσα]], καθώς ομιλείτο για περίπου 700 χρόνια – από την εποχή των μεταναστεύσεων των [[Αγγλοσάξονες|Αγγλοσαξόνων]] που δημιούργησαν την Αγγλία τον [[5ος αιώνας|5ο αιώνα]] μέχρι την περίοδο κατάκτησης της [[Αγγλία|Αγγλίας]]ς από τους [[Νορμανδοί|Νορμανδούς]] το [[1066]], μετά από την οποία η γλώσσα υπέστη ριζικές αλλαγές. Κατά τη διάρκεια αυτής της πρώιμης περιόδου αφομοίωσε μερικά χαρακτηριστικά των γλωσσών με τις οποίες ήρθε σε επαφή, όπως τα [[Κελτικές γλώσσες|κελτικά]] και τις δύο διαλέκτους των [[αρχαία νορβηγική γλώσσα|αρχαίων νορβηγικών]] μετά την εισβολή των [[Βίκιγκ]], που κατέλαβαν τη βόρεια και ανατολική [[Αγγλία]].
 
== Γερμανική προέλευση ==
Γραμμή 43:
 
== Λατινικές επιρροές ==
Ένα μεγάλο ποσοστό εγγράμματων αγγλοσαξόνων ([[μοναχός|μοναχοί]], [[κληρικός|κληρικοί]] κλπ.) γνώριζαν [[λατινική γλώσσα|λατινικά]], που ήταν τότε η ''διεθνής γλώσσα'' της Ευρώπης. Μερικές φορές είναι δυνατόν να προσδιορίσουμε χρονικά πότε τα αγγλοσαξονικά δανείστηκαν κάποια λατινική λέξη μελετώντας τις γλωσσολογικές μεταλλάξεις που έχει υποστεί. Υπήρξαν τουλάχιστον τρεις σημαντικές περίοδοι επιρροής της λατινικής γλώσσας. Η πρώτη περίοδος αφορά στην εποχή που οι αρχαίοι [[Σάξονες]] κατοικούσαν ακόμη στην ηπειρωτική Ευρώπη. Η δεύτερη περίοδος ξεκίνησε όταν οι Αγγλοσάξονες έγιναν [[Χριστιανισμός|Χριστιανοί]] και λατινόφωνοι ιερείς κατέκλυσαν τα βασίλειά τους. Η τρίτη περίοδος, κατά την οποία η αγγλοσαξονική γλώσσα δανείστηκε το μεγαλύτερο αριθμό λέξεων λατινικής καταγωγής, ξεκίνησε αμέσως μετά την κατάκτηση της [[Αγγλία|Αγγλίας]]ς από τους [[Νορμανδοί|Νορμανδούς]] το [[1066]], οπότε υιοθετήθηκε ένας τεράστιος αριθμός νορμανδογαλλικών λέξεων. Οι περισσότερες από αυτές τις λέξεις προέρχονται από την κλασική [[Λατινική γλώσσα|λατινική]], αν και ένας ικανός αριθμός νορβηγικών λέξεων εισήχθη στη γλώσσα ή, μάλλον, επανεισήχθη με νορμανδική μορφή. Η κατάκτηση της [[Αγγλία|Αγγλίας]]ς από τους [[Νορμανδοί|Νορμανδούς]] σηματοδοτεί το τέλος της αγγλοσαξονικής γλώσσας και την έλευση των [[Μεσαιωνικά Αγγλικά|μεσαιωνικών αγγλικών]].
 
Η γλώσσα επίσης άλλαξε όταν εγκαταλείφθηκε το [[ρουνικό αλφάβητο]] για χάρη του [[λατινικό αλφάβητο|λατινικού αλφαβήτου]], που αποτέλεσε έναν σημαντικό παράγοντα πιέσεων πάνω στη γλώσσα. Οι αγγλοσαξονικές λέξεις γράφονταν όπως προφέρονταν. Συνεπώς, οι [[Αγγλοσάξονες]] πρόφεραν αρκετά από τα γράμματα που σε πολλές σύγχρονες αγγλικές λέξεις δεν προφέρονται. Για παράδειγμα, οι Αγγλοσάξονες πρόφεραν το αρχικό 'c' στη λέξη ''cniht'', που αντιστοιχεί με το σημερινό 'knight' ([[ιππότης]]). Μια άλλη παρενέργεια της φωνητικής γραφής των λέξεων ήταν ότι η ορθογραφία ήταν εξαιρετικά ποικιλόμορφη – η ορθογραφία μιας λέξης αποκαλύπτει φωνολογικές διαφορές μεταξύ διαλέκτων καθώς και ιδιόλεκτα που μεταβάλλονται από συγγραφέα σε συγγραφέα ή και από κείμενο σε κείμενο ακόμη κι αν δύο διαφορετικά κείμενα έχουν γραφτεί από τον ίδιο συγγραφέα. Έτσι, για παράδειγμα, η λέξη "και" γραφόταν είτε ''and'' είτε ''ond''.
Γραμμή 61:
== Διάλεκτοι ==
 
Τα αγγλοσαξονικά είχαν πολλές [[διάλεκτος|διαλέκτους]]. Οι τέσσερις κυριότερες [[διάλεκτος|διάλεκτοι]] ήταν τα [[μερκιανική διάλεκτος|μερκιανά]], τα [[νορθουμβριανή διάλεκτος|νορθουμβριανά]], τα [[καντουαριανή διάλεκτος|καντουαριανά]] και τα [[δυτική σαξονική διάλεκτος|δυτικά σαξονικά]]. Κάθε μια από αυτές τις [[διάλεκτος|διαλέκτους]] σχετιζόταν με ένα ανεξάρτητο αγγλοσαξονικό βασίλειο. Η [[Νορθουμβρία]] και το μεγαλύτερο μέρος της [[Μερκία|Μερκίας]]ς κατακτήθηκαν από τους [[Βίκινγκ]] κατά τον [[9ος αιώνας|9ο αιώνα]]. Το υπόλοιπο της [[Μέρκια|Μερκίας]] και ολόκληρο το [[βασίλειο της Καντουαρίας]], που αμύνθηκαν επιτυχώς, ενσωματώθηκαν αργότερα στο [[βασίλειο των Δυτικών Σαξόνων]].
 
Μετά το πέρας της διαδικασίας ενοποίησης των διαφόρων αγγλοσαξονικών βασιλείων το [[878]] από τον [[Αλφρέδος ο Μέγας|Αλφρέδο τον Μεγάλο]], μειώνεται η σημασία των τοπικών διαλέκτων. Φυσικά, τοπικές διάλεκτοι δεν έπαψαν να υπάρχουν. Στην πραγματικότητα, τοπικές διάλεκτοι εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη και σήμερα, και η ύπαρξή τους μαρτυρείται ιστορικά καθ' όλη τη διάρκεια του [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]], της [[Αναγέννηση|Αναγέννησης]]ς και της σύγχρονης εποχής – άλλωστε, οι άνθρωποι δεν αλλάζουν αυτομάτως τον τρόπο που μιλούν όποτε επέρχεται κάποια πολιτική αλλαγή.
 
Παρ' όλ'αυτά, το μεγαλύτερο μέρος των εγγράφων που έχουν διασωθεί από την αγγλοσαξονική περίοδο είναι γραμμένο στη διάλεκτο των Δυτικών Σαξόνων, δηλαδή στη διάλεκτο του βασιλείου του [[Αλφρέδος ο Μέγας|Αλφρέδου]]. Φαίνεται ότι, καθώς η ισχύς του [[Αλφρέδος ο Μέγας|Αλφρέδου]] εδραιωνόταν, παρουσιάστηκε η επιτακτική ανάγκη να τυποποιηθεί η γλώσσα της διοίκησης για να μπορούν ευκολότερα να διοικηθούν οι πιο απομακρυσμένες περιοχές του βασιλείου. Ως αποτέλεσμα, η γραφειοκρατία διεκπεραιωνόταν στη διάλεκτο των Δυτικών Σαξόνων. Εκτός αυτού, ο [[Αλφρέδος ο Μέγας|Αλφρέδος]] είχε πάθος με τη διάδοση της λαϊκής γλώσσας. Έτσι, κάλεσε πολλούς γραφείς από την [[Μερκία]] για να καταγράψει κείμενα που δεν είχαν καταγραφεί ποτέ στο παρελθόν. Η Εκκλησία επηρεάστηκε επίσης καθώς ο [[Αλφρέδος ο Μέγας|Αλφρέδος]] ξεκίνησε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μετάφρασης θρησκευτικών κειμένων στα αγγλοσαξονικά. Για να διατηρήσει την εποπτεία του και να εξασφαλίσει την όσο το δυνατόν ευρύτερη διάδοση του υλικού, οι μοναχοί και οι ιερείς που εμπλέκονταν στο πρόγραμμα μετέφραζαν τα κείμενα στη διάλεκτο του [[Αλφρέδος ο Μέγας|Αλφρέδου]]. Φαίνεται ότι ο ίδιος ο [[Αλφρέδος ο Μέγας|Αλφρέδος]] μετέφρασε βιβλία από τα [[λατινική γλώσσα|λατινικά]] στα αγγλοσαξονικά, το πιο σημαντικό από τα οποία ήταν ο "[[Ποιμαντικός Κανών]]" του [[Όσιος Γρηγόριος Α' ο Διάλογος|πάπα Γρηγορίου Α']].
Γραμμή 70:
 
== Δικτυακοί τόποι ==
 
* [http://www.wmich.edu/medieval/resources/IOE/index.html Ηλεκτρονική εισαγωγή στην αρχαία Αγγλική]
* [http://www.kami.demon.co.uk/gesithas/OEsteps/ Τα πρώτα βήματα στην αρχαία Αγγλική - μαθήματα για αρχάριους]