Δίκη συμφώνων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| quote = «᾿Επὶ ἄρχοντος ᾿Αριστάρχου Φαληρέως, [[Πυανεψιών|Πυανεψιῶνος]] ἑβδόμῃ<ref>Συγκεκριμένη ημερομηνία και όχι αόριστα, όπως απαιτεί καί σήμερα ο νόμος.</ref> ἱσταμένου, γραφὴν{{cref|α}} ἔθετο τὸ Σῖγμα πρὸς τὸ Ταῦ ἐπὶ τῶν ἑπτὰ Φωνηέντων βίας καὶ ὑπαρχόντων ἁρπαγῆς, ἀφῃρῆσθαι λέγον πάντων τῶν ἐν διπλῷ ταῦ ἐκφερομένων».[[File:Greek letter tau2.svg|right|20px|]]

|source =[[Λουκιανός]], [[s:Δίκη συμφώνων|Δίκη συμφώνων)_#p1]]

Η '''Δίκη συμφώνων''' [[Λατινικά|λατ.]] Lis consonantium judicum vocalium, (έρις [[Σύμφωνο|συμφώνων]] στην κρίση των [[Φωνήεν|φωνηέντων]]), είναι έργο του [[Λουκιανός| Λουκιανού]] που αποτελείται από δώδεκα παραγράφους των δώδεκα περίπου στίχων η καθεμιά και ανήκει στους επιδεικτικούς, ειδικότερα δικανικούς λόγους (καταγγελτικούς) με προοίμιο, αποδεικτικό μέρος και επίλογο.

Όσο καιρό, Φωνήεντα δικαστές, αδικιόμουν λίγο από αυτό εδώ το Ταυ, που έκανε κατάχρηση στα δικαιώματά μου και πήγαινε και καθόνταν εκεί που δεν έπρεπε, δεν έφερα βαρέως την αδικία και παρέβλεψα κάποια απ΄ όσα λέγονταν, εξαιτίας της μετριοπάθειας, την οποία ξέρετε ότι διατηρώ απέναντί σας και απέναντι στα άλλα γράμματα. Εφόσον όμως έφτασε σε τέτοιο σημείο πλεονεξίας και παρανομίας, χωρίς ν΄ αρκείται με ό,τι επανειλημμένως άφησα να περάσει δίχως να μιλήσω, αλλά προσπαθεί ν΄ αποκτήσει με τη βία περισσότερα, είμαι αναγκασμένος να το καλέσω τώρα σε απολογία μπροστά σε σας, που γνωρίζετε και τα δύο μας. Ο φόβος για την εξαφάνιση, που με πλησιάζει, δεν είναι μικρός· διότι προσθέτοντας όλο και περισσότερα σε αυτά που έχει ήδη κάνει θα με εξαφανίσει ολότελα από την περιοχή, που μου ανήκει, έτσι ώστε, αν συνεχίζω να σωπαίνω, δεν θα αργήσω να σταματήσω να συγκαταλέγομαι στο αλφάβητο και δεν θα είμαι τίποτα παραπάνω από ένα (ψόφο) άναρθρο ήχο, [[s:Δίκη συμφώνων_συμφώνων#p2|(Δίκη συμφώνων 2)]].

Μακάρι να είχε αναχαιτιστεί τότε και των άλλων γραμμάτων το θράσος, αμέσως μόλις άρχισαν τις παρανομίες. Έτσι δεν θα πολεμούσε μέχρι σήμερα το [[Λάμδα]] με το [[Ρω]], φιλονικώντας για την «[[Κίσσηρη|κίσηρι]]» «κίσηλις» (ελαφρόπετρα) και την «κεφαλαργία» (κεφαλαγία), ούτε το [[Γάμμα]] θ΄ ανταγωνιζόνταν το [[Κάππα]] και δεν θα κόντευαν επανειλημμένως να έρθουν στα χέρια μέσα στο γναφείο για τα «γνάφαλλα»{{cref|γ}} και θα είχε αποφύγει να παλέψει με το λάμδα, αφαιρώντας του το «μόγις» μόλις και κλέβοντάς του κρυφά το μάλιστα·{{cref|δ}} και θα έμειναν ήσυχα και τα υπόλοιπα, που αρχίζουν το παράνομο ανακάτεμα, [[s:Δίκη συμφώνων|Δίκη συμφώνων)_#p4]]

Είναι λοιπόν δίκαιο, όχι μόνο εσείς, που τώρα δικάζετε, αλλά και τα άλλα γράμματα να πάρουν προφυλάξεις απέναντι στις προσπάθειές του. Το σωστό είναι να μένει το καθένα στη θέση που του έτυχε· το να πηγαίνει εκεί που δεν πρέπει είναι κάτι που καταλύει το δίκαιο. Άλλωστε και αυτός που πρώτος διατύπωσε για μας αυτούς τους νόμους, είτε ήταν ο νησιώτης<ref>Σύμφωνα με το μύθο, ο [[Κάδμος]], που αποκαλείται «νησιώτης» γιατί καταγόταν από την [[Τύρος|Τύρο]], έφερε δεκαέξι γράμματα από τη [[Φοινίκη]] στην Ελλάδα [[Ηρόδοτος]], Ε, 58) και ο [[Παλαμήδης]] πρόσθεσε άλλα τέσσερα μεταξύ των οποίων σχημάτισε την ιδέα του γράμματος Υ, παρατηρώντας γερανούς να πετούν. Άλλοι πάλι αποδίδουν την προσθήκη των τεσσάρων γραμμάτων στο Σιμωνίδη, γιατρό από τις Συρακούσες</ref> [[Κάδμος]] είτε ο [[Παλαμήδης]], γιος του Ναυπλίου -κάποιοι αποδίδουν αυτήν την περιοχή στον [[Σιμωνίδης|Σιμωνίδη]]- δεν καθόρισαν μόνο τη σειρά μας, σύμφωνα με την οποία έχουμε καθορισμένες θέσεις, ποιο δηλαδή θα είναι πρώτο και ποιο δεύτερο, αλλά αποφάσισαν ακόμα και τα χαρακτηριστικά και τις δυνατότητες, που έχει καθένα από μας. Την τελευταία θέση όρισαν να έχουν απ΄ όλα τα εννέα γράμματα, που δεν έχουν κανένα ήχο από μόνα τους. <ref>Εννοεί τα άφωνα: λαρυγγικά: κ,γ,χ· χειλικά: π, β, φ· οδοντικά: τ, δ, θ. (Γραμματική της αρχαίας ελληνικής γλώσσης, σ. 10, ΟΕΣΒ, 1960) </ref> Τα φωνήεντα λοιπόν θα έπρεπε να διαφυλάσσουν αυτούς τους νόμους, [[s:Δίκη συμφώνων|Δίκη συμφώνων)_#p6]].

Είχα πάει κάποτε στον Κύβελο -αυτό είναι χωριουδάκι, όχι άσχημο- αποικία των Αθηναίων, όπως λέει η ιστορία. Πήρα μαζί μου και το ισχυρότατο Ρω, τον καλύτερο γείτονά μου. Σταμάτησα λοιπόν στο σπίτι κάποιου κωμικού ποιητή. Λεγόταν Λυσίμαχος, [[Βοιωτία|Βοιωτός]] προφανώς από καταγωγής, αν και απαιτούσε να λένε ότι γεννήθηκε στην καρδιά (από μέσης) της Αττικής. Σε αυτό το ξένο λοιπόν παρατήρησα την πλεονεξία αυτού του Ταυ. Όσο καιρό ήταν λίγα αυτά που επιχειρούσε, τολμώντας να λέει «τέττερα» (τέσσερα) και «τετταράκοντα» (τεσσαράκοντα), βάζοντας χέρι ακόμα και στο «τήμερα» (σήμερα) και τα παρόμοια και λέγοντας ότι αυτά είναι δικά του, στερώντας μου τους γνωστούς και συγγενείς μου, νόμιζα ότι ήταν απλώς συνήθειά του και ανεχόμουν να τα ακούω, χωρίς να μ΄ ενοχλούν και πολύ, [[s:Δίκη συμφώνων|Δίκη συμφώνων)_#p7]].

Ότι είμαι γράμμα που δεν κρατάει κακία, μπορείτε να το καταθέσετε κι εσείς οι ίδιοι, αφού ποτέ δεν κατάγγειλα το Ζήτα, που μου πήρε το «σμαράγδι» (ζμάραγδος) και μου αφαίρεσε τελείως τη σμύρνα, ούτε το Ξι, που παραβίασε κάθε «συνθήκη» (ξυνθήκη), έχοντας «σύμμαχο» (ξύμαγχος) τον συγγραφέα τέτοιων πραγμάτων, τον [[Θουκυδίδης|Θουκυδίδη]]. Και όταν ο γείτονας μου το Ρω, αρρώστησε, τον συγχώρεσα που μεταφύτευσε στον κήπο του τις «μυρρίνες» ([[Μύρτος|μυρσίνη]]) μου και με χτύπησε κάποτε στον «κρόταφο» (κόρση-κόρρη) από παραφροσύνη. Δεν άφησε ήσυχα ούτε τα υπόλοιπα γράμματα, αλλά διέπραξε αδικίες και εις βάρος του [[Δέλτα]] και του [[Θήτα]] και του [[Ζήτα]] και εις βάρος σχεδόν όλων των στοιχείων του αλφαβήτου, καλέστε να σας πουν για χάρη μου τα ίδια τα αδικημένα γράμματα. Ακούστε, φωνήεντα δικαστές, το Δέλτα, που λέει: «Μου έκλεψε την ενδελέχεια, απαιτώντας να λέγεται εντελέχεια, παραβιάζοντας ολους τους νόμους», το Θήτα, που χύνει δάκρυα και ξεριζώνει τις τρίχες τού κεφαλιού του, γιατί έχει στερηθεί ακόμα και την [[κολοκύθα]] (κολοκύνθη-κολοκύντη), το Ζήτα, που έχει χάσει το να σφυρίζει και να σαλπίζει, ώστε δεν μπορεί πια να πει ούτε γρυ (γρύζειν).[[s:Δίκη συμφώνων|Δίκη συμφώνων)_#p10]].

|source =[[s:Δίκη συμφώνων|Δίκη συμφώνων)_#p8]].

Για όλα αυτά λοιπόν πόσες φορές νομίζετε ότι αξίζει να θανατωθεί το Ταυ; Εγώ πιστεύω πως με όλο μας το δίκαιο πρέπει να τιμωρήσουμε το Ταυ φτιάχνοντας με αυτό σταυρό ([[s:Δίκη συμφώνων|Δίκη συμφώνων)_#p12]]).

*[[s:Δίκη συμφώνων| Το αρχαίο κείμενο-Δίκη συμφώνων]]