Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ →Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ: clean up, αντικατέστησε: {{Αξιόλογο άρθρο}} → {{Αξιόλογο λήμμα}} με τη χρήση AWB |
μ →Τολέδο |
||
Γραμμή 58:
Μετά την άφιξή του στο Τολέδο, οι πρώτες παραγγελίες που ανέλαβε αφορούσαν τρία ρετάμπλ για τη μοναστηριακή εκκλησία του Αγίου Δομήνικου του Παλαιού (''Santo Domingo el Antiguo'') και μία ελαιογραφία με θέμα τον διαμερισμό των ιματίων του [[Ιησούς Χριστός|Χριστού]], γνωστή ως ''El Espolio'', για τον καθεδρικό ναό της πόλης. Τα ρετάμπλ υπήρξαν παραγγελία του Ισπανού αρχιδιάκου του καθεδρικού ναού τού Τολέδου, Διέγο δε Καστίγια, ο οποίος ανήκε στον κύκλο γνωριμιών τού Φαρνέζε. Για την εκκλησία του Αγίου Δομήνικου, ο Γκρέκο φιλοτέχνησε την ''Ανάληψη της Παναγίας'' (π. 1577, Ινστιτούτο Καλών Τεχνών, Σικάγο), έργο που πλαισιωνόταν από τις απεικονίσεις του ''Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή'' (1577-79, Santo Domingo el Antiguo), του ''Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή'' (1577-79, Santo Domingo el Antiguo), του ''Αγίου Βερνάρδου'' και του ''Αγίου Βενέδικτου''. Το πρόγραμμα της εικονογράφησης περιλάμβανε ακόμα συνθέσεις με θέμα την ''Αγία Τριάδα'' (1577-79, Μουσείο Πράδο), την ''Προσκύνηση των Ποιμένων'', τον ''Άγιο Ιερώνυμο'', την ''Ανάληψη του Χριστού'' και τον ''Άγιο Ιλδεφόνσο''. Η ''Ανάληψη της Παναγίας'', που τοποθετήθηκε στο κεντρικό ρετάμπλ της αγίας τράπεζας, όπως και η ''Αγία Τριάδα'', αναδεικνύουν την ικανότητα τού Γκρέκο να συνδυάζει στοιχεία από τον Τιτσιάνο και τον Μιχαήλ Άγγελο, παραδίδοντας τελικά μία πρωτότυπη σύνθεση.<ref name="Grove"/> Εκτός από τα έργα ζωγραφικής, ανέλαβε επίσης το αρχιτεκτονικό σχέδιο των ρετάμπλ και άλλα διακοσμητικά στοιχεία τους.
O ''Διαμερισμός των ιματίων του Χριστού'' υπήρξε το δεύτερο σημαντικό έργο που φιλοτέχνησε στο Τολέδο, για το οποίο οι εκπρόσωποι του καθεδρικού ναού εξέφρασαν αντιρρήσεις ως προς το περιεχόμενο του, που οδήγησαν σε περαιτέρω οικονομική διαφωνία με τον Γκρέκο, σχετικά με την αμοιβή του. Έχοντας ήδη αποκτήσει αναγνώριση, φιλοτέχνησε τον πίνακα ''Το μαρτύριο του Αγίου Μαυρίκιου'' (1580-82), έργο που χαρακτηρίζεται από μία αλλαγή ύφους, ειδικότερα σε ότι αφορά τον περιορισμό των ρεαλιστικών στοιχείων και την έμφαση στην πνευματική διάσταση της σκηνής.<ref>Μ. Scholz-Hänsel, 38</ref> Ο ''Άγιος Σεβαστιανός'' (1577-78, Μουσείο Καθεδρικού Ναού τής Παλένθια), φιλοτεχνήθηκε περίπου το 1577-8 και αποτέλεσε το πρώτο γυμνό σε φυσικό μέγεθος που ζωγράφισε, πιθανώς εμπνευσμένος από τον ''[[Σύμπλεγμα του Λαοκόοντος|Λαοκόοντα]]'', γλυπτική σύνθεση της [[Ελληνιστική περίοδος|Ελληνιστικής περιόδου]], στο [[Βατικανό]]. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Θεοτοκόπουλος φιλοτέχνησε ένα ομώνυμο έργο ([http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/97/El_Greco_-_Laocoon.jpg ''Λαοκόων''], 1610-14, Εθνική Πινακοθήκη Ουάσιγκτον), που αποτελεί τον μοναδικό πίνακά του με θέμα από τη [[μυθολογία]]. Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1580, ο Γκρέκο υιοθέτησε συχνά υπερβολικά χαρακτηριστικά στα έργα του, προκειμένου να αποδώσει υπερφυσικά στοιχεία, απομακρυνόμενος από τα αναγεννησιακά πρότυπα. Η ''Ταφή του κόμη Οργκάθ'' (1586-88, Άγιος Θωμάς Τολέδου) μαρτυρά την τάση αυτή και αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά έργα του Γκρέκο, κατά πολλούς το σπουδαιότερο, που εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο την μανιεριστική μέθοδο που ακολουθούσε ο Γκρέκο.<ref name="Britannica"/> Στα τέλη του 16ου αιώνα και στις αρχές του 17ου, ανέλαβε πολυάριθμες παραγγελίες, με σημαντικότερες εκείνες για το Ίδρυμα της Doña María de Aragon στη Μαδρίτη (1596-1600) και τo παρεκκλήσιο του Αγίου Θωμά στο Τολέδο (1597-9). Σε αυτή την περίοδο ανήκει και ο πίνακας ''Έκσταση του Αγίου Φραγκίσκου'' που εντοπίστηκε για πρώτη φορά από Πολωνούς ειδικούς το [[1974]] και η αυθεντικότητά του επιβεβαιώθηκε το [[2009]].<ref>[http://www.express.gr/news/politismos/149191oz_20090327149191.php3 Πίνακας του Ελ Γκρέκο ανακαλύφθηκε στην ανατολική Πολωνία], Eξπρές, 27 Μαρτίου 2009.</ref> Εντάσσεται σε μία σειρά συνθέσεων με κεντρικό πρόσωπο τον [[Φραγκίσκος της Ασίζης|Άγιο Φραγκίσκο]] σε διάφορες σκηνές και [http://dominikostheotokopoulos.webnode.gr/otherphotos/ παραλλαγές], αρκετές από τις οποίες, ωστόσο, αποδόθηκαν στο εργαστήριο και σε μαθητές του.
[[Αρχείο:Entierro del Conde de Orgaz.jpg|thumb|right|260px|''Ταφή του κόμη του Οργάθ'' (1586-88), Λάδι σε μουσαμά, 480x360 εκ., Τολέδο, Άγιος Θωμάς.<br /><small>O πίνακας περιλαμβάνει δύο διακριτές περιοχές. Στο κάτω μέρος της σύνθεσης απεικονίζεται η κηδεία του κόμη, ενώ στο άνω μέρος, που συμβολίζει τον παράδεισο, η ψυχή του μεταφέρεται από έναν άγγελο, έχοντας πάρει τη μορφή ενός παιδιού. Σύμφωνα με ένα θρύλο, τη στιγμή της ταφής τού κόμη εμφανίστηκαν ως εκ θαύματος ο [[Πρωτομάρτυρας Στέφανος|Άγιος Στέφανος]] και ο [[Αυγουστίνος Ιππώνος|Άγιος Αυγουστίνος]]. Έχει υποστηριχθεί πως ορισμένες μορφές του πίνακα απεικονίζουν επιφανείς προσωπικότητες του [[Τολέδο|Τολέδου]]. Ειδικότερα, μία από τις μορφές στη δεξιά πλευρά του πίνακα ταυτίζεται με τον Αντόνιο δε Κοβαρούμπιας, συγκρίνοντας με την προσωπογραφία του, την οποία φιλοτέχνησε ο Γκρέκο το 1600.</small>]]
| |||