Παπούα Νέα Γουινέα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Παπούα Νέα Γουινέα''' (γράφεται και ''Παπούα-Νέα Γουινέα'', επίσημα: '''Ανεξάρτητο Κράτος της Παπουασίας-Νέας Γουινέας'''<ref>[http://publications.europa.eu/code/el/el-5000500.htm Υπηρεσία Εκδόσεων — Διοργανικό εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων — Παράρτημα A5<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref>) είναι νησιωτικό κράτος στην [[Ωκεανία]], που βρίσκεται βόρεια της [[Αυστραλία|Αυστραλίας]] και περιλαμβάνει το ανατολικό άκρο της νήσου της [[Νέα Γουινέα|Νέας Γουινέας]] και μερικά συμπλέγματα νησιών. Πρωτεύουσα είναι το [[Πορτ Μόρεσμπι]]. Αποτελεί ανεξάρτητο κράτος από το [[1975]]. Είναι από τις πλέον αγροτικές περιοχές στον κόσμο, καθώς μόνο το 18% του συνολικού πληθυσμού ζουν στις πόλεις.<ref>{{cite web |publisher=World Bank |year=2005 |title=World Bank data on urbanisation |work=World Development Indicators |url=http://devdata.worldbank.org/wdi2005/Table3_10.htm |accessdate= 15-07-2005}}</ref> Η χώρα επίσης αποτελεί μία από τις πλέον ανεξερεύνητες στον κόσμο, τόσο πολιτιστικά όσο και γεωγραφικά. Πιστεύεται ότι στο εσωτερικό της χώρας υπάρχουν πολλά άγνωστα ακόμα είδη χλωρίδας και πανίδας.

 

Πληθυσμοί από Μελανήσιους και Παπούα κατοικούσαν στην περιοχή όπου βρίσκεται η σημερινή χώρα πριν από χιλιάδες χρόνια. Τα λείψανα από την παρουσία ανθρώπων ανάγονται σε 50.000 χρόνια πριν. Στα υψίπεδα της Νέας Γουινέας αναπτύχθηκε αυτόνομα η γεωργία πριν από 9.000 χρόνια. Το 18ο αιώνα εισήχθη στη Νέα Γουινέα η [[γλυκοπατάτα]], αφού προηγουμένως έφτασε στις Μολούκες από την Πορτογαλία, που την είχε μεταφέρει από το Νέο Κόσμο<ref>Swaddling (1996) p. 282</ref>

Από το 16ο αιώνα Ευρωπαίοι θαλασσοπόροι εντόπισαν μέρος των ακτών της χώρας. Πρώτος Ευρωπαίος που έφτασε στα νησιά ήταν ο [[Αντόνιο ντ' Αμπρέου]] το 1512. Αυτός ακολουθήθηκε από τον [[Ίνιγκο Ορτίς δε Ρέτες]], ο οποίος ανακήρυξε τα νησιά κτήση της Ισπανίας, το 1545. Στον τελευταίο οφείλεται και το όνομα Νέα Γουινέα, επειδή είχε παρατηρήσει την ομοιότητα των ανθρώπων του νησιού με εκείνους που είχε δει νωρίτερα στον Κόλπο της Γουινέας. Η ορεινή ενδοχώρα της νησιωτικής χώρας παρέμενε ανεξερεύνητη ως το τέλος του 19ου αιώνα. Η μαλαϊκή λέξη «Παπούα» περιγράφει τα σγουρά μαλλιά των Μελανήσιων κατοίκων.

 

Το [[1884]] οι νοτιοανατολικές περιοχές της [[Νέα Γουινέα|Νέας Γουινέας]] καταλαμβάνονται από τους [[Βρετανία|Βρετανούς]] ενώ οι νοτιοδυτικές από τους [[Γερμανία|Γερμανούς]]. Η [[Ολλανδία]] έθεσε υπό τον έλεγχό της το 1898 μεγάλο μέρος της Νέας Γουινέας (ο καθορισμός των συνόρων είχε γίνει ήδη από το 1855). Το [[1904]] η [[Αυστραλία]] αναλαμβάνει τον έλεγχο του βρετανικού τομέα και το 1906 η αποικία έγινε μέλος της Κοινοπολιτείας της Αυστραλίας, λαμβάνοντας την ονομασία ''Γη της Παπουασίας''. Ο στόλος της Αυστραλίας έφτασε στο γερμανικό τομέα το 1914 και επέβαλε παράδοση άνευ όρων. Το 1920, η [[Κοινωνία των Εθνών]] ανέθεσε στην Αυστραλία την εντολή διοίκησης της άλλοτε γερμανικής Νέας Γουινέας και του αρχιπελάγους Βίσμαρκ. Από το [[1942]] έως το [[1945]] η περιοχή τελεί υπό [[Ιαπωνία|Ιαπωνική]] κατοχή . Το 1946 τα Ηνωμένα Έθνη έδωσαν εντολή διοίκησης της βόρειας Νέας Γουινέας και του αρχιπελάγους Βίσμαρκ στην Αυστραλία. Το καθεστώς του δυτικού τμήματος του νησιού παρέμεινε υπό αμφισβήτηση. Η [[Ινδονησία]] διεκδίκησε και έλαβε εντολή από τον ΟΗΕ (1963) για διοίκηση στο Δυτικό Ιριάν, το οποίο αποτελεί επαρχία της. Στο ανατολικό τμήμα ο έλεγχος δόθηκε στην Αυστραλία, η οποία παραχώρησε καθεστώς αυτοκυβέρνησης, το 1973.

 

Στις [[16 Σεπτεμβρίου]] του [[1975]] η Παπούα Νέα Γουινέα απέκτησε την ανεξαρτησία της και πρώτος πρωθυπουργός έγινε ο [[Μάικλ Σομάρε]].

 

Μετά την ανεξαρτησία μέγα ζήτημα για τη χώρα έγινε το αυτονομιστικό κίνημα στο [[Μπουγκαινβίλ]] και ο εμφύλιος πόλεμος που αναζωπυρώθηκε (το πρώτο κίνημα ήταν το 1975-76), με απολογισμό περισσότερους από 2.000 νεκρούς την περίοδο από το 1988 ως το 1997. Το 2005, χρονιά που πέθανε από [[ελονοσία]] ο ηγέτης των ανταρτών στο νησί, [[Φράνσις Όνα]]<ref>{{cite news | title=

Ona's death paves way for mining to resume | date=26-07-2005 | publisher=The Sydney Morning Herald | url=http://www.smh.com.au/news/world/onas-death-paves-way-for-mining-to-resume/2005/07/25/1122143784481.html}}</ref>, διεξήχθησαν οι πρώτες εκλογές για την ανάδειξη αυτόνομης κυβέρνησης και πρόεδρος εξελέγη ο [[Τζόζεφ Καμπούι]]<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/4612685.stm BBC News], ''President elected in Bougainville '', 6 Ιουνίου 2005. </ref>. Ο τελευταίος απεβίωσε<ref>[http://www.theage.com.au/world/bougainville-president-kabui-dies-20080607-2n4n.html "Bougainville president Kabui dies"], theage.com.au, 7 Ιουνίου 2008.</ref> από καρδιακή προσβολή το 2008 και τον διαδέχθηκε ο [[Τζον Ταμπινάμαν]].

Αφορμή για την αναζωπύρωση του 1988 ήταν η δολιοφθορά από αυτονομιστές αντάρτες σε ορυχεία χαλκού<ref>[http://inquirer.gn.apc.org/boug.html Bougainville - The Forgotten War in the South Pacific]</ref> στο νησί, τον Απρίλιο. Τον επόμενο χρόνο η κυβέρνηση κήρυξε την επαρχία σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, στέλνοντας δυνάμεις ασφαλείας (2.000 άτομα) για να καταστείλουν την αποσχιστική δράση των ανταρτών. Παρ' όλα αυτά, η βία συνεχίστηκε και το Μάρτιο του 1990 η κυβέρνηση επέβαλε οικονομικό αποκλεισμό στο Μπουγκαινβίλ. Αποτέλεσμα αυτού ήταν ο Επαναστατικός Στρατός, που είχε ηγέτη το [[Φράνσις Όνα]], να ανακηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία του νησιού (Μάιος 1990). Προσωρινός πρόεδρος αυτοανακηρύχθηκε ο Όνα, αλλά η κεντρική κυβέρνηση ακύρωσε την εν λόγω ενέργεια. Οι ενέργειες αυτές οδήγησαν τους αυτονομιστές να ανακαλέσουν την απόφαση για ανεξαρτησία και να αρχίσουν διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση για το πολιτικό καθεστώς του νησιού. Ωστόσο, οι συνομιλίες απέβησαν άκαρπες και οι μάχες συνεχίστηκαν ως το 1993. Υπολογίζεται ότι εξαιτίας του οικονομικού αποκλεισμού στο νησί έχασαν τη ζωή τους 3.000 άνθρωποι. Παράλληλα, η [[Διεθνής Αμνηστία]] καταδίκασε τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και από τις δύο πλευρές. Η κυβέρνηση του [[Ράμπι Ναμάλιου]] κατηγορήθηκε για συνοπτικές εκτελέσεις αυτονομιστών και για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στα μέσα του 1994 άρχισαν νέες συνομιλίες, που οδήγησαν στην υπογραφή συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός, ανάμεσα στην κυβέρνηση του [[Τζούλιους Χαν]] και το στρατιωτικό διοικητή των ανταρτών, [[Σαμ Καουόμα]]. Ο οικονομικός αποκλεισμός του Μπουγκαινβίλ άρθηκε και το Δεκέμβριο του ιδίου χρόνου εγκαταστάθηκε στο νησί ειρηνευτική δύναμη, αποτελούμενη από το [[Βανουάτου]], τα [[Φίτζι]] και την [[Τόνγκα]], υπό την εποπτεία της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας. Εγκαταστάθηκε νέα προσωρινή κυβέρνηση, την οποία όμως αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν οι αντάρτες, με αποτέλεσμα να συνεχιστούν οι πολεμικές συγκρούσεις. Ο επικεφαλής της προσωρινής κυβέρνησης του Μπουγκαινβίλ, [[Τεοντόρ Μιριούνγκ]], δολοφονήθηκε τον Οκτώβριο του 1996. Την επόμενη χρονιά αντάρτες και κυβέρνηση συμφώνησαν σε ανακωχή και δόθηκε τέλος σε μία διαμάχη που διήρκεσε 9 χρόνια και στοίχισε τη ζωή σε 10.000 ανθρώπους<ref>Συλλογικό έργο, ''Παγκόσμιος Γεωγραφικός Άτλας'', τ. 15, εκδ, ΔΟΜΗ, 2007, σελ. 344-45.</ref>. Νωρίτερα, η κυβέρνηση του Χαν είχε αποφασίσει να χρησιμοποιήσει μισθοφορικές δυνάμεις για να αντιμετωπίσει τους αυτονομιστές αντάρτες. <ref>[http://www2.rizospastis.gr/story.do?id=3634536&publDate=8/3/1997 Ριζοσπάστης], ''ΠΑΠΟΥΑ - ΝΕΑ ΓΟΥΙΝΕΑ Κλιμάκωση των συγκρούσεων'', 8 Μαρτίου 1997.</ref> H ιστορική ειρηνευτική συμφωνία υπογράφηκε στις [[30 Αυγούστου]] του [[2001]] στην [[Αράουα]]<ref>[http://www.tamilnation.org/confaaaaaaalictresolution/countrystudies/bouganville/010829bougainville.htm Κείμενο της συμφωνίας του 2001]</ref>.