Ποτίδαια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{άλλεςχρήσεις4|την αρχαία Ποτίδαια|τη Νέα Ποτίδαια|Νέα Ποτίδαια Χαλκιδικής}}

Η '''Ποτίδαια''' ήταν αρχαία πόλη του [[Θερμαϊκός κόλπος|Θερμαϊκού Κόλπου]] στη Μακεδονία και ειδικότερα στην ανατολική ακτή του, κοντά στη χερσόνησο της Παλλήνης (σημερινής Κασσάνδρας) της [[Χαλκιδική]]ς, ακριβώς στη θέση της σημερινής [[Νέα Ποτίδαια Χαλκιδικής|Νέας Ποτίδαιας]].

Ήταν αρχαία [[Δωριείς|δωρική]] πόλη που ιδρύθηκε από [[Αρχαία Κόρινθος|Κορίνθιους]] αποίκους γύρω στο [[600 π.Χ.]], όπως σημειώνει ο [[Θουκυδίδης]], και ίσως επί εποχής του [[Περίανδρος|Περιάνδρου]], στα δυτικά της [[Χαλκιδική]]ς, που τότε ανήκε στην ευρύτερη περιοχή της [[Θράκη]]ς. Η Ποτίδαια εμπορευόταν κυρίως με τη [[Μακεδονία]].

 

Το [[430 π.Χ.]], μετά τη [[Μάχη της Ποτίδαιας]], η οποία στην πραγματικότητα ήταν διετής πολιορκία, η πόλη αναγκάσθηκε να παραδοθεί λόγω λιμού που είχε ενσκήψει όπου κατά τον Θουκυδίδη οι κάτοικοι έφθασαν στο σημείο να τρών πτώματα. Οι Αθηναίοι εγκατέστησαν στη συνέχεια 1.000 εποίκους [[Κληρούχοι|κληρούχους]], (αφού μετέφεραν τους Ποτιδαιείς κατοίκους στην [[Όλυνθος Χαλκιδικής|Όλυνθο]]). Στο τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου η Ποτίδαια περιήλθε στον έλεγχο των [[Αρχαία Σπάρτη|Λακεδαιμονίων]], οπότε και συμμετείχε στο [[Κοινό των Χαλκιδέων]]. Το [[363 π.Χ.]] οι Αθηναίοι την ανακατέλαβαν αλλά το [[356 π.Χ.]] αναγκάσθηκαν να την εγκαταλείψουν στον [[Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας|Φίλιππο]], ο οποίος την κατέστρεψε και παραχώρησε τα εδάφη της στην Όλυνθο.

 

Αργότερα, ο Μακεδόνας βασιλιάς '''[[Κάσσανδρος]]''' έχτισε στην ίδια τοποθεσία την '''[[Κασσάνδρεια (αρχαία)|Κασσάνδρεια]]''' το 316 π.Χ., μαζί με την [[Θεσσαλονίκη]] και την [[Ουρανούπολη Χαλκιδικής|Ουρανούπολη]]. Στην νέα πόλη ενσωματώθηκε όχι μόνο η παλιά Ποτίδαια, αλλά και οι επιζώντες της [[Όλυνθος Χαλκιδικής|Ολύνθου]] και οι άλλες πόλεις της [[Κασσάνδρα Χαλκιδικής|Παλλήνης]]. Ο Μακεδών βασιλεύς προίκησε την νέα του πόλη με πλούσια καλλιεργήσιμη γη και κάθε λογής δικαιώματα. Από ιστορικές μαρτυρίες μαθαίνουμε ότι η ελληνιστική Κασσάνδρεια διέθετε βουλή, νομοφύλακες, στρατηγούς, ταμίες, δήμους και φυλές.

 

Σε αντίθεση με τις άλλες πόλεις του Κασσάνδρου, η Κασσάνδρεια αναφέρεται πολύ νωρίς στο αρχαίο ελληνικό προσκήνιο. Ήδη από το 304/3 π.Χ. αναφέρεται Κασσανδρεύς νικητής σε αγώνες ιπποδρόμου στα [[Λύκαια]]. Επίσης κατά τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. αναφέρεται στην λίστα των θεαροδόκων του Ασκληπείου της [[Επίδαυρος|Επιδαύρου]] ένας Κασσανδρεύς, ενώ Κασσανδρινοί μισθοφόροι εμφανίζονται σε αθηναϊκές επιγραφές του 300 π.Χ. Την ίδια περίοδο αναφέρεται και ο κωμικός ποιητής '''[[Ποσείδιππος (κωμικός ποιητής)|Ποσείδιππος]]''', γέννημα και θρέμμα της πόλεως (αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.).

 

Κατά την διάρκεια του τρίτου Μακεδονικού πολέμου (172-168 π.Χ.), τον Ιούνιο του 169 π.Χ., η πόλη μαζί με την Αίνεια, την Θεσσαλονίκη και την [[Αντιγόνεια Κρουσίδος|Αντιγόνη]], απέκρουσαν ηρωϊκά τις επιθέσεις του ρωμαϊκού στόλου του Γάιου Μάρκιου Φίγλου, στον οποίο συνέδραμαν ο [[Ευμένης Β' της Περγάμου|Ευμένης]] και ο [[Προυσίας Β' της Βιθυνίας|Προυσίας]]. Όταν ο μάλιστα ο Γάιος επιτέθηκε στην Κασσάνδρεια για να την καταλάβει, η τελευταία έλαβε ενίσχυση 500 Γαλατών από την Θεσσαλονίκη και απέκρουσε για δεύτερη φορά τους εκ θαλάσσης εισβολείς.

 

Το 168 π.Χ. η πόλη ακολούθησε την τύχη της λοιπής Μακεδονίας και έπεσε στα χέρια των [[Ρωμαίοι|Ρωμαίων]]. Κατά την τελευταία περίοδο της Ρωμαϊκής δημοκρατίας, το 43 π.Χ. η Κασσάνδρεια κατέστη ρωμαϊκή αποικία, κατά διαταγή του [[Βρούτος|Βρούτου]] και του ανθυπάτου Q. Hortensius Hortatus. Έλαβε την ονομασία '''Colonia Augusta Iulia Cassandrensis''' και είχε το ιταλικό δίκαιο. Έτσι ακολούθησε η εκ νέου ανάπτυξή της. Περίπου τότε κατασκευάστηκε και η σημερινή διώρυγα.

 

Το 540 μ.Χ. οι [[Ούννοι]] εισέβαλαν στην βυζαντινή Μακεδονία και κατέστρεψαν την Κασσάνδρεια. Ο αυτοκράτωρ [[Ιουστινιανός Α']] την ανοικοδόμησε με ένα ισχυρό κάστρο, το ''διατείχισμα'' που σώζεται ακόμη και σήμερα. Το κάστρο της, ήταν ιδιαίτερης σημασίας για την ασφάλεια ολόκληρης της χερσονήσου, δέχτηκε επισκευές από τον [[Ιωάννης Η' Παλαιολόγος|Ιωάννη Παλαιολόγο]] το 1407 και αργότερα από τους [[Βενετοί|Βενετούς]] που χρησιμοποίησαν την πόλη για ναυτική τους βάση. Το 1430 ήρθε υπό [[Τουρκοκρατία|τουρκική κυριαρχία]].

 

Με την Ελληνική Επανάσταση του 1821, η παλιά οχύρωση επισκευάστηκε και επαναχρησιμοποιήθηκε, ενώ την ίδια περίοδο έγινε εκ νέου ανακατασκευή της διώρυγας. Το ίδιο έτος, οι επαναστατημένοι κάτοικοι της [[Χαλκιδική]]ς, οχυρώθηκαν στο κάστρο. Πάλεψαν σκληρά μέχρι την "αναταραχή της Κασσάνδρας", το γνωστό "ολοκαύτωμα", το οποίο γιορτάζεται με επίσημους εορτασμούς κάθε χρόνο στην επέτειο της 14 Νοεμβρίου.