Κολοσσός της Ρόδου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Divineale (συζήτηση | συνεισφορές)
μ ref για το ύψος, διόρθ.συνδ στον Αντίγονο και σχετική αναφορά από τα Γεωγραφικά, αντικ. διπλού br/ με enter
Γραμμή 3:
== Εισαγωγή ==
Σύμφωνα με τον [[Θρύλος|θρύλο]], τον [[4ος αιώνας π.Χ.|4ο αιώνα π.Χ.]] ο [[Θεός|θεός]] [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιος]] έσωσε τον λαό της [[Ρόδος|Ρόδου]] από μία επίμονη πολιορκία του [[Μακεδονία|Μακεδόνα]] [[Στρατηγός|στρατηγού]] [[Δημήτριος Πολιορκητής|Δημητρίου του Πολιορκητή]]. Ως έκφραση ευγνωμοσύνης προς τον [[Προστάτης|προστάτη]] τους, οι Ρόδιοι ανήγειραν τον Κολοσσό, ένα [[γίγαντας|γιγαντιαίο]] [[Μπρούντζος|μπρούντζινο]] [[άγαλμα]], που υψωνόταν περίπου 33 μέτρα<ref>Reynold Higgens, "[http://books.google.com/books?id=vGhbJzigPBwC&pg=PA130 The Colossus of Rhodes]", The Seven Wonders of the Ancient World, edited by Peter A. Clayton and Martin Jessop Price. Psychology Press, 1988, p. 130. ISBN 9780415050364</ref> πάνω από το [[Μάρμαρο|μαρμάρινο]] βάθρο του, δηλαδή ήταν δυόμισι φορές υψηλότερο από το [[Άγαλμα του Ολυμπίου Διός|άγαλμα του Δία στην Ολυμπία]], το έργο του [[Φειδίας|Φειδία]].
 
== Περιγραφή ==
Γραμμή 9:
 
== Ιστορικό Υπόβαθρο ==
Οι συνθήκες, όμως, που οδήγησαν στη δημιουργία του Κολοσσού ήταν εξίσου θαυμαστές με το ίδιο το άγαλμα. Το [[305 π.Χ.]], ο [[Αντίγονος ΙΑ΄ ο ΜακεδώνΜονόφθαλμος|Αντίγονος Α΄]], που φιλοδοξούσε να κυριαρχήσει στην [[αυτοκρατορία]] του νεκρού πλέον [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρου]], έστειλε τον γιο του [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημήτριο]] να τιμωρήσει τους Ροδίους, επειδή αρνήθηκαν να εκστρατεύσουν μαζί του κατά του [[Πτολεμαίος ο Σωτήρ|Πτολεμαίου]] της [[Αίγυπτος|Αιγύπτου]]. Οι δύο αντίπαλοι, που κάποτε ήταν [[στρατηγός|στρατηγοί]] του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρου]], διεκδικούσαν τον έλεγχο του εμπορίου στο [[Αιγαίο πέλαγος]], στο οποίο διέπρεπαν οι Ρόδιοι.<br /><br />
 
Ο [[Δημήτριος ο Πολιορκητής]] κατέπλευσε στη [[Ρόδος|Ρόδο]] με 200 πολεμικά πλοία, στα οποία επέβαιναν 40.000 στρατιώτες. Οι Ρόδιοι είχαν να αντιπαρατάξουν μόνον 6.000 - 7.000 άνδρες. Με έναν πολιορκητικό πύργο ύψους 46 μέτρων κι επενδυμένο με σιδερένια φύλλα, ο [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημήτριος]] σφυροκοπούσε τα τείχη της πόλης. Αν και προκλήθηκαν ρήγματα στα τείχη, οι Ρόδιοι απώθησαν τους πολιορκητές, αναγκάζοντάς τους να συμβιβαστούν. Με το χαρακτηριστικό επιχειρηματικό τους δαιμόνιο, οι Ρόδιοι πούλησαν τον πύργο και τον υπόλοιπο πολεμικό εξοπλισμό αντί ενός υπέρογκου ποσού, το οποίο διέθεσαν για να τιμήσουν τον θεό που τους έσωσε.
 
== Αναπαράσταση ==
Ο [[Χάρης ο Λίνδιος|Χάρης]], ο γλύπτης και μηχανικός στον οποίο είχε να ανατεθεί ο σχεδιασμός και η κατασκευή του μνημείου του [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιου]], ήταν μαθητής του γλύπτη [[Λύσιππος|Λύσιππου]], που ήταν γνωστός για τις ρεαλιστικές προτομές του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρου]]. Αν και ορισμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι ο [[Χάρης ο Λίνδιος|Χάρης]] είχε δώσει στο πρόσωπο του Κολοσσού τα χαρακτηριστικά του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρου]], ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε για την ακριβή όψη του αγάλματος, ενώ οι αντικρουόμενες αρχαιολογικές ενδείξεις δυσχεραίνουν τις απόπειρες αναπαράστασης του Κολοσσού. Σε πολλά ελληνικά νομίσματα ο θεός φέρει συμβατικά ηλιακά σύμβολα, όπως στεφάνι από ηλιαχτίδες γύρω από το κεφάλι του, αλλά σε άλλα νομίσματα αυτές οι ηλιαχτίδες απουσιάζουν.<br /><br />
 
Το 1932 ανακαλύφθηκαν στη [[Ρόδος|Ρόδο]] τα θραύσματα ενός αναγλύφου με το πάνω μέρος του σώματος [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιου]] ή του [[Απόλλων|Απόλλωνα]]. Το ανάγλυφο αυτό, που συνέβαλε στην αναπαράσταση του Κολοσσού, απεικόνιζε τον στεφανωμένο με ηλιαχτίδες θεό, να σκιάζει με το δεξί του χέρι τα μάτια και να ακουμπά το αριστερό χέρι στο ισχίο. Άλλοι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο θεός κρατούσε στο δεξί του χέρι πυρσό. Σε αυτή τη σύλληψη στηρίχτηκε και η στάση του [[Άγαλμα της Ελευθερίας|Αγάλματος της Ελευθερίας]]. Τελικά, το μαρμάρινο ανάγλυφο απεικόνιζε έναν αθλητή που αυτοστεφανώνεται.<br /><br />
Εξίσου αντικρουόμενες είναι οι απόψεις για το κάτω μέρος του σώματος του θεού. Ο θεός [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιος]] πιθανότατα ήταν ολόγυμνος. Όμως, το τεράστιο βάρος του αγάλματος μεταβιβαζόταν μόνο στους λεπτούς του αστραγάλους; Το [[Άγαλμα της Ελευθερίας]], που στήθηκε στο λιμάνι της [[Νέα Υόρκη|Νέας Υόρκης]] στα τέλη του [[19ος αιώνας|19ου αιώνα]], είναι τυλιγμένο σε πλούσιες πτυχώσεις, που κρύβουν το κάτω μέρος του σώματος και βοηθούν στην ομαλή κατανομή του βάρους του ογκώδους κορμού. Μήπως ο Κολοσσός της Ρόδου υποστηριζόταν από ένα μανδύα, που κρεμόταν από τον ώμο ή το μπράτσο του;<br /><br />
 
Εξίσου αντικρουόμενες είναι οι απόψεις για το κάτω μέρος του σώματος του θεού. Ο θεός [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιος]] πιθανότατα ήταν ολόγυμνος. Όμως, το τεράστιο βάρος του αγάλματος μεταβιβαζόταν μόνο στους λεπτούς του αστραγάλους; Το [[Άγαλμα της Ελευθερίας]], που στήθηκε στο λιμάνι της [[Νέα Υόρκη|Νέας Υόρκης]] στα τέλη του [[19ος αιώνας|19ου αιώνα]], είναι τυλιγμένο σε πλούσιες πτυχώσεις, που κρύβουν το κάτω μέρος του σώματος και βοηθούν στην ομαλή κατανομή του βάρους του ογκώδους κορμού. Μήπως ο Κολοσσός της Ρόδου υποστηριζόταν από ένα μανδύα, που κρεμόταν από τον ώμο ή το μπράτσο του;<br /><br />
 
Ωστόσο, οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο [[Χάρης ο Λίνδιος|Χάρης]] δεν επιχείρησε να φιλοτεχνήσει ένα άγαλμα με τα πόδια σε διάσταση. ώστε τα πλοία να περνούν ανάμεσα στα σκέλη του, όπως υπέθεσαν καλλιτέχνες της [[Αναγέννηση|Αναγέννησης]]. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, ο [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιος]] θα είχε άχαρη στάση, καθώς τα άκρα των ποδιών του θα πρέπει να απείχαν τουλάχιστον 100 μέτρα το ένα από το άλλο· ούτε οι ιδιοφυείς μηχανικοί των [[Ελληνιστική περίοδος|ελληνιστικών χρόνων]] δεν θα μπορούσαν να επιλύσουν τέτοιο πρόβλημα.
 
Γραμμή 23 ⟶ 27 :
 
== Καταστροφή ==
Το άγαλμα ήταν μια ευφυής «διαφήμιση» της πόλης που το ανήγειρε, απτή απόδειξη του πλούτου και της τεχνολογίας της. Δυστυχώς, όμως, γύρω στο [[226 π.Χ.]], μόλις 60 χρόνια μετά τα αποκαλυπτήρια, ο Κολοσσός κατέρρευσε, καθώς τα γόνατά του τσακίστηκαν από ένα σεισμό.<ref>[[Στράβων]], ''[[Γεωγραφικά]]'' [[s:Γεωγραφικά/ΙΔ|ΙΔ 2.5]] «ἄριστα δὲ ὅ τε τοῦ Ἡλίου κολοσσός͵ ὅν φησιν ὁ ποιήσας τὸ ἰαμβεῖον ὅτι ἑπτάκις δέκα Χάρης ἐποίει πηχέων ὁ Λίνδιος. κεῖται δὲ νῦν ὑπὸ σεισμοῦ πεσὼν περικλασθεὶς ἀπὸ τῶν γονάτων· οὐκ ἀνέστησαν δ᾽ αὐτὸν κατά τι λόγιον. τοῦτό τε δὴ τῶν ἀναθημάτων κράτιστον (τῶν γοῦν ἑπτὰ θεαμάτων ὁμολογεῖται)»</ref> Πέφτοντας λέγεται ότι γκρέμισε 30 σπίτια!. Χρησμός μαντείου λέει σχετικά με την πιθανή επανατοποθέτησή του «μην κίνει τα κείμενα» και ο Κολοσσός δεν στάθηκε ποτέ πια όρθιος.<ref>[http://web.archive.org/20020808052912/www.geocities.com/sfetel/gr/metals_g.htm#kolossos μέταλλα, ορυχεία, κοσμήματα, επιμετάλλωση, τόρνος, δερας, μπαταρία, αλχημεία<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref><br /><br />
 
Παρά την ολέθρια πτώση του, το άγαλμα δεν έπαψε να συγκαταλέγεται στα [[Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου|μεγάλα θαύματα του κόσμου]]. Το μπρούντζινο σώμα του βρισκόταν ήδη πάνω από εκατό χρόνια σωριασμένο στο έδαφος, σαν [[Τιτάνες|Τιτάνας]] που τον γκρέμισαν από τον ουρανό, όταν ο [[Αντίπατρος ο Σιδώνιος|Αντίπατρος της Σιδώνας]], συγγραφέας ελληνοφοινικικής καταγωγής, συμπεριέλαβε τον Κολοσσό στον κατάλογό του με τα [[Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου|επτά θαύματα]]. Ο [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος]] ανέφερε χαρακτηριστικά: «...ακόμα και σωριασμένο στο έδαφος, παραμένει ένα θαύμα. Λίγοι άνθρωποι μπορούν να αγκαλιάσουν με τα μπράτσα τους τον αντίχειρα αυτής της μορφής, που τα δάχτυλά της είναι μεγαλύτερα από τα περισσότερα αγάλματα».<br /><br />
 
Το [[654|654 μ.Χ.]], 900 χρόνια μετά την κατάρρευση του Κολοσσού, οι [[Σαρακηνοί]] λεηλάτησαν τη [[Ρόδος|Ρόδο]] και πούλησαν τον τεμαχισμένο [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιο]] ως μέταλλο. Λέγεται ότι ο αγοραστής χρησιμοποίησε 900 καμήλες για τη μεταφορά των θραυσμάτων στη [[Συρία]]. Έτσι το είδωλο του θεού που κάποτε έσωσε την πόλη από την ξένη εισβολή είχε μια μοίρα ανάλογη με εκείνη της πολιορκητικής μηχανής του [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημήτριου]], που με την πώλησή της χρηματοδοτήθηκε η ανέγερση του Κολοσσού. Το γιγαντιαίο άγαλμα του [[Χάρης ο Λίνδιος|Χάρη]] ήταν ένα θαύμα, που ταυτίστηκε με το μεγαλείο αλλά και τη ματαιότητα της ανθρώπινης φιλοδοξίας.
 
== Επίλογος ==
Ο Κολοσσός της Ρόδου δεν ήταν μόνο ένα έργο απαράμιλλης τέχνης και αισθητικής. Χτίστηκε ως ευγνωμοσύνη προς τον Θεό [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιο]], προστάτη του νησιού, και συμβόλιζε την ελευθερία και ανεξαρτησία των Ροδίων. Παρ`όλο που το έργο καταστράφηκε 60 μόλις χρόνια μετά την κατασκευή του, η φήμη του πέρασε τα όρια της [[Αρχαία Ελλάδα|Ελλάδας]], και έμεινε στην ιστορία ως ένα από τα [[επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου]]. Ως εκ τούτου, μέχρι σήμερα η λέξη «Κολοσσιαίο» σημαίνει στα [[Ελληνική Γλώσσα|Ελληνικά]] ένα εντυπωσιακό, μεγάλο σε μέγεθος, έργο και έχει υπεισέλθει με την ίδια σημασία σε όλες τις Λατινογενείς γλώσσες. Έτσι, το [[θέατρο]] της Αρχαίας [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμης]] ([[80 π.Χ.]]), λόγω του μεγέθους του και της μεγαλοπρέπειάς του, ονομάστηκε [[Κολοσσαίο]] (Colosseum).<br /><br />
 
Εν κατακλείδι, η τεχνική του αγάλματος ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες ανά τους αιώνες. Στην είσοδο του [[Κολοσσαίο|Κολοσσαίου]] δέσποζε ένα άγαλμα (με εμφανή επιρροή κι ομοιότητα με τον Κολοσσό της Ρόδου), το οποίο μετά τον θάνατο του Νέρωνα αφιερώθηκε στον θεό [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιο]]. Χιλιετίες αργότερα, ο Γάλλος γλύπτης [[Ωγκύστ Μπαρτολντί|Φρεντερίκ Ωγκύστ Μπαρτολντί]] (Frédéric Auguste Bartholdi) στην προσπάθεια του να αποτυπώσει με σύγχρονα μέσα το μέγεθος, την τεχνική αλλά και τον συμβολισμό του Κολοσσού της Ρόδου, έφτιαξε το [[Άγαλμα της Ελευθερίας]], το οποίο θεωρείται ένα σύγχρονο θαύμα μοναδικής τέχνης.
 
Γραμμή 35 ⟶ 42 :
 
== Πηγές ==
1.* National Geographic Society, «Τα Θαύματα του Κόσμου», Ελληνική Έκδοση, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, 1998<br />
 
== Εξωτερικές Συνδέσεις ==