Ανόργανα βοράνια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Borane-3D-balls.png|thumb|right|200px|[[Βοράνιο]] (BH<sub>3</sub>).]]
[[Αρχείο:Diborane-3D-balls-A.png|thumb|right|200px|[[Διβοράνιο(6)]] (B<sub>2</sub>H<sub>6</sub>).]]
[[Αρχείο:Pentaborane-3D-balls.png|thumb|right|200px|[[Πενταβοράνιο]] (B<sub>5</sub>H<sub>9</sub>).]]
[[Αρχείο:Decaborane-3D-balls.png|thumb|right|200px|[[Δεκαβοράνιο]] (B<sub>10</sub>H<sub>14</sub>).]]
[[Αρχείο:Dodecaborane-3D-balls.png|thumb|right|200px|[[Δωδεκαϋδροδωδεκαβορανικό(-2)]] [(B<sub>12</sub>H<sub>12</sub>)<sup>2-</sup>].]]
Τα '''«βοράνια»''' είναι μια σχετικά μεγάλη ομάδα [[χημική ένωση|χημικών ενώσεων]] με γενικό τύπο '''B<sub>x</sub>H<sub>y</sub>'''.<ref>Τα [[οργανοβοάνια|οργανικά βοράνια]] περιέχουν και μια τουλάχιστον οργανική ρίζα.</ref> Καμμιά από αυτές τις ενώσεις δεν έχει βρεθεί στη φύση. Πολλά από τα βοράνια οξειδώνονται ταχύτατα όταν έρθουν σε επαφή με τον [[ατμόσφαιρα|ατμοσφαιρικό αέρα]], μερικά από τα οποία ακόμη και βίαια. Το πρώτο μέλος της σειράς, το [[βοράνιο]], έχει απομονωθεί μόνο στην [[αέριο|αέρια κατάσταση]] και διμερίζεται εύκολα σχηματίζοντας [[διβοράνιο(6)]]. Τα μεγαλύτερου [[μοριακό βάρος|μοριακού βάρους]] βοράνια αποτελούνται από πολυατομικά επαναλαμβανόμενα [[πολυατομικό σύμπλεγμα|συμπλέγματα]] που είναι [[πολύεδρο|πολυεδρικά]] και για μερικά μάλιστα υπάρχουν και [[ισομέρεια|ισομερή]].
Τα πιο σημαντικά βοράνια είναι το διβοράνιο(6) (B<sub>2</sub>H<sub>6</sub>), το [[πενταβοράνιο]] (B<sub>5</sub>H<sub>9</sub>) και το [[δεκαβοράνιο]] (B<sub>10</sub>H<sub>14</sub>).
Η ανάπτυξη της [[χημεία]]ς των βορανίων οδήγησε σε νέες [[πείραμα|πειραματικές τεχνικές]] και [[θεωρία|θεωρίες]]. Έχουν μελετηθεί ως πιθανά μελλοντικά [[καύσιμο|καύσιμα]] [[πύραυλος|πυραύλων]], [[αεροπλάνο|αεροπλάνων]] και [[αυτοκίνητο|αυτοκινήτων]].
Γραμμή 97:
=== Οι δεσμοί στα βοράνια ===
Αν επιχειρηθεί να ερμηνευτούν με συμβατικούς [[ομοιοπολικός δεσμός|ομοιοπολικούς δεσμούς]], τα μόρια των βορανίων, τίθεται ένα σημαντικό πρόβλημα: τα άτομα βορίου έχουν [[χάσμα οκτάδας]]. Στο [[βοράνιο]] (BH<sub>3</sub>), το μόριό του είναι ένα επίπεδο τριγωνικό (με [[μοριακή συμμετρία]] D<sub>3h</sub>). Το [[διβοράνιο(6)]] έχει μια δομή γέφυρας υδρογόνου. Η περιγραφή της δεσμολογίας των υπόλοιπων τυποποιήθηκε από τον [[William Lipscomb]] και περιλαμβάνει συνολικά τέσσερα (4) είδη δεσμών:
# Ομοιοπολικός δεσμός B-Η-B: Πρόκειται για ομοιοπολικό δεσμό «μπανάνα», τριών κέντρων και δύο ηλεκτρονίων.
# Ομοιοπολικός δεσμός B-B-B: Πρόκειται για ομοιοπολικό δεσμό «μπανάνα», τριών κέντρων και δύο ηλεκτρονίων.
Γραμμή 125:
=== Παραγωγή και αντιδράσεις ===
Το [[βοράνιο]] παράγεται με [[πυρόλυση]] του [[διβοράνιο(6)|διβορανίου(6)]] και είναι ένα σημαντικό ενδιάμεσο για την παραγωγή ανώτερων (δηλαδή με μεγαλύτερο αριθμό ατόμων βορίου) βορανίων.
Το διβοράνιο(6) παράγεται βιομηχανικά με [[οξειδοαναγωγή|αναγωγή]] [[
Τυπικές κατηγορίες αντιδράσεων των βορανίων είναι οι ακόλουθες:
| |||