Λουξεμβούργο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
IM-yb (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 68:
Κατά τους δύο παγκόσμιους πολέμους η χώρα καταλήφθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα. Κατά τον [[ΑΠΠ|Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο]] πολλοί κάτοικοι που διέφυγαν πολέμησαν στον τακτικό Γαλλικό στρατό. Κατά τον [[ΒΠΠ|Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο]] η χώρα προσαρτήθηκε επίσημα στο [[Ναζιστική Γερμανία|Γ΄ Ράιχ]] και μέρος του πληθυσμού υποχρεώθηκε να στρατευθεί στη [[Βέρμαχτ]]. Εντούτοις, οι Γερμανοί αντιμετώπισαν ισχυρή αντίσταση από το εργατικό δυναμικό της χώρας, που αρνήθηκε, με απεργίες και σαμποτάζ, να ενταχθεί στην ευρύτερη βιομηχανική δύναμη του Ράιχ. Αρκετοί από αυτούς που στρατεύτηκαν στη Βέρμαχτ αυτομόλησαν στον εχθρό, ιδιαίτερα στο Ρωσικό μέτωπο, και άλλοι εντάχθηκαν στην αντίσταση των Βέλγων και Γάλλων [[μακί]]. Οι αυτομολήσαντες προς τους Ρώσους κρατήθηκαν αιχμάλωτοι στο στρατόπεδο του Ταμπόρ και χρειάστηκε καιρός μετά την απελευθέρωσή τους για να γυρίσουν, πεζοί οι περισσότεροι, στην πατρίδα τους.
 
Το [[1944]] η χώρα έγινε επίσης γνωστή από τη [[Μάχη των Αρδεννών]] της οποίας το νοτιότερο άκρο με τον μεγαλύτερο βαθμό εισχώρησης των Γερμανικών δυνάμεων σε βάρος των Συμμάχων έγινε στο Λουξεμβούργο, στον άξονα Έττελμπρυκ - Βίλτζ - Μπαστόν, που σταμάτησε μόλις λίγα χιλιόμετρα πριν τον αντικειμενικό στόχο, τον ποταμό [[Μεύσης|Μεύση]] (Meuse) στο μέσον του Βελγίου. Στη συνέχεια ο [[Τζωρτζ Σμιθ Πάττον|στρατηγός Πάττον]] στήριξε την αμερικανική αντεπίθεση στον άξονα Λουξεμβούργο - Τρίερ και σχεδόν κάθε μικρό χωριό της χώρας έγινε και ένα μικρό θέατρο μάχης με πολλές καταστροφές. Είναι πάρα πολλά τα μνημεία που υπάρχουν σήμερα σε αυτά τα χωριά όπου κυματίζουν η Λουξεμβουργική και Αμερικανική σημαία δίπλα - δίπλα, καθώς και δύο σημαντικά μουσεία είναι αφιερωμένα αποκλειστικά στην [[μάχη των Αρδεννών]] (στις πόλεις [[Ντίκιρς|Ντίκιρχ]] και [[Κλερβό]]). Ο Αμερικανός Στρατηγός Τζόρτζ Πάττον είναι ενταφιασμένος, από το 1945, στο στρατιωτικό κοιμητήριο του Σαντβάϊλερ που δημιουργήθηκε για να στεγάσει αρχικά μερικούς απ τους νεκρούς της μάχης των Αρδεννών (7 χλμ ανατολικά απ το κέντρο της πρωτεύουσας). Επίσης ένας μεγάλος ανδριάντας του είναι στημένος στην πόλη του [[Έττελμπρυκ]] (30 χλμ βόρεια απ το κέντρο της πρωτεύουσας) που επιβλέπει τους λόφους μέσα από τους οποίους εμφανίστηκε η γερμανική επίθεση.
 
Το Λουξεμβούργο υπήρξε ιδρυτικό μέλος της [[Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα|Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας]] ([[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]]) και του [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών]]. Ο πολιτικός [[Ρομπέρ Σουμάν]], ένας από τους πατέρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, γεννήθηκε στο Λουξεμβούργο και το πατρικό του σπίτι διατηρείται ακόμα στον λόφο που βρίσκεται κοντά στο οροπέδιο του [[Κίρχμπεργκ]] (Kirchberg), που στεγάζει τα κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επιβλέπει την κοιλάδα του Κλάουζεν (Clausen), την παλιά πόλη του Λουξεμβούργου. Το [[1949]] έγινε μέλος του [[ΝΑΤΟ]] αίροντας την παραδοσιακή ουδετερότητά του. Σήμερα στο Λουξεμβούργο εδρεύει μονάδα εφοδιασμού του ΝΑΤΟ, η ΝΑΜSΑ (ΝAΤΟ Maintenance And Supply Unit), ενώ η χώρα έχει επιλεγεί ως το μέλος του ΝΑΤΟ στο οποίο είναι καταγραμμένα όλα τα αεροσκάφη [[AWACS]] της συμμαχίας, τα οποία στο ουραίο πτερύγιό τους τους φέρουν τον θυρεό του Λουξεμβούργου και ο αριθμός νηολογίου τους αρχίζει με τα γράμματα LX-, όπως και των υπόλοιπων αεροσκαφών που υπάγονται στο νηολόγιο αυτής της χώρας.
Γραμμή 93:
Το Λουξεμβούργο είναι συνταγματικό Μεγάλο Δουκάτο με κληρονομική διαδοχή του στέμματος από τον οίκο του Νασάου. Η βουλή ασκεί τη [[νομοθετική εξουσία]] και τα μέλη της εκλέγονται για πέντε χρόνια με καθολική και άμεση ψηφοφορία. Την [[εκτελεστική εξουσία]] ασκεί η [[κυβέρνηση]], η οποία είναι υπεύθυνη απέναντι στη [[βουλή]]. Οι κάτοικοι του δουκάτου στη μεγάλη τους πλειονότητα είναι ρωμαιοκαθολικοί. Επίσημη διοικητική γλώσσα του κράτους ήταν η γαλλική, αλλά από το [[1984]] υιοθετήθηκε η άλλοτε τοπική διάλεκτος, η [[Λουξεμβουργιανή γλώσσα]], ένα μείγμα Γερμανικών και Φλαμανδικών, διανθισμένο με παραλλαγές από τα Γαλλικά, που έχει τις ρίζες του στην εποχή του Καρλομάγνου και ομιλούνταν κατά τον [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] στην περιοχή του [[Μοζέλα]]. Ορθογραφικά πολλές λέξεις, αν και με φανερή προέλευση από άλλες γλώσσες, αναγράφονται όπως ακούγονται και όχι όπως γράφονται, η δε προφορά δείχνει μια μετάβαση από τα γερμανικά στα φλαμανδικά και κατόπιν στα πρωτογενή αγγλικά. Περίπου το ένα τρίτο των κατοίκων είναι σε μεγάλο ποσοστό ιταλικής και πορτογαλικής καταγωγής που σε δεύτερη γενεά απέκτησαν την Λουξεμβουργιανή υπηκοότητα. Ζουν στην χώρα κάτοικοι 45 διαφορετικών εθνικοτήτων (το 15-20 % των μονίμων κατοίκων) που εξακολουθούν να διατηρούν την αρχική τους υπηκοότητα αλλά ζουν και εργάζονται στην χώρα αυτή.
 
Οι κάτοικοι του Λουξεμβούργου ξεκινούν στο σχολείο μαθαίνοντας την Λουξεμβουργιανή και πρώτα τη Γερμανική γλώσσα και στην ηλικία του Γυμνασίου διδάσκονται και τα Γαλλικά. ΣανΣτο σπίτι μιλούν κυρίως τη Γερμανική και την τοπική διάλεκτό της, ενώ σαν γλώσσα, ωστόσο, των καθημερινών συναλλαγών ακόμα και όλων των διοικητικών πράξεων συνηθίζονται κυρίως τα Γαλλικά, σαν μια περισσότερο κοινή γλώσσα των κατοίκων διαφορετικής προέλευσης, των οποίων όμως η μεγαλύτερη μάζα προέρχεται από την Νότια 'λατινόγλωσση' Ευρώπη. Σε αυτό επηρεάζει και το γεγονός ότι καθημερινά κάπου 150.000 εργαζόμενοι εισρέουν από τις γειτονικές χώρες ( Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία) στο Λουξεμβούργο, το οποίο έχουν ως τόπο μόνιμης εργασίας και καλύπτουν όλο το φάσμα των υπηρεσιών κάθε οικονομικού επιπέδου - από απλοί σερβιτόροι, υπάλληλοι τραπεζών, χρηματιστές έως και καθηγητές ιατρικής. Τα περισσότερα κρατικά έντυπα για το κοινό διανέμονται ταυτόχρονα στα Γερμανικά και τα Γαλλικά, ενώ στα έγγραφα της τοπικής αυτοδιοίκησης απαντώνται κατά περιοχές και άλλες πρόσθετες γλώσσες που απηχούν τον εντόπιο πληθυσμό (πχ Πορτογαλικά). Στις τοπικές διοικήσεις εκλέγουν και εκλέγονται μόνιμοι κάτοικοι, ανεξαρτήτως εθνικότητος, εφόσον έχουν επί τουλάχιστον 5ετία επίσημη μόνιμη κατοικία την χώρα αυτή. Υπάρχουν τοπικές εφημερίδες που εκδίδονται με άρθρα στην Γερμανική και Γαλλική ανάμεικτα και άλλες σε μόνο μια από τις δύο γλώσσες. Η τοπική τηλεόραση εκπέμπει κυρίως στα Λουξεμβουργιανά και ορισμένες φορές στα Γαλλικά σπανιότερα δε στα Γερμανικά, αλλά τα περισσότερα κανάλια που βρίσκονται στην διάθεση του καθημερινού κοινού ( κάπου 40 τον αριθμό) αναμεταδίδουν όλα τα κυριότερα αντίστοιχα της Γαλλίας, Γερμανίας, Βελγίου, Πορτογαλίας, Ιταλίας, Ισπανίας, ορισμένα Ολλανδικά και τα Αγγλόφωνα που ασχολούνται με τις ειδήσεις. Οι νεότεροι, ειδικά, κάτοικοι μαθαίνουν από μικρή ηλικία κάπου πέντε γλώσσες Λουξεμβουργιανά, Γερμανικά, Γαλλικά, Αγγλικά και την γλώσσα προέλευσης της οικογενείας τους (πχ Ιταλικά, Πορτογαλικά) και, λόγω της ποικιλίας εθνοτήτων, ειδικά τα νεαρά παιδιά, συνήθως γνωρίζουν και ακόμη μία, εκείνη των φίλων από διαφορετική εθνική προέλευση, με τα οποία συναναστρέφονται. Ο πολυγλωττισμός και η πολυεθνική ατμόσφαιρα είναι ένα μόνιμο χαρακτηριστικό της χώρας αυτής, ενώ οι καθημερινές εμπορικές δοσοληψίες και με τα γειτονικά κράτη είναι κοινός τόπος.
 
Το σύνολο του πληθυσμού έχει προσδόκιμο ζωής τα 79,88 χρόνια, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2013. Οι άνδρες ζουν 76,64 χρόνια και οι γυναίκες 83,33 χρόνια.