Βίλια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Κατά την [[τουρκοκρατία]], η περιοχή αποτελούσε έκταση του [[Δερβένι|Δερβενίου]] στη Μεγαρίδα, το οποίο διαφέντευε ο Πασάς. Οι Βιλιώτες έδωσαν το παρών στην [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]] και αρκετοί έλαβαν μέρος στην πρώτη πολεμική επιχείρηση. Με επικεφαλής τον Βιλιώτη [[Αναγνώστης Στέφας|Αναγνώστη Στέφα]] λαμβάνουν μέρος στην πολιορκία του [[Ακροκόρινθος|Ακροκορίνθου]]. Η πολιορκία άρχισε από τους επαναστατήσαντες προκρίτους και οπλαρχηγούς της περιοχής της [[Κόρινθος|Κορίνθου]] και των [[Καλάβρυτα|Καλαβρύτων]] στις 27 Μαρτίου. Τους πολιορκήτεςπολιορκητές ενίσχυσαν Βιλιώτες, Μεγαρίτες, [[Κούντουρα Αττικής|Κουντουριώτες]] και Περαχωρίτες που είχαν ήδη επαναστατήσει από τις 23 Μαρτίου υπό τον οπλαρχηγό Γιάννη Χατζημελέτη από τα Κούντουρα. Τον Απρίλιο του 1821 ενισχύουν με την συμμετοχή τους, τους επαναστατήσαντες Θηβαίους από τα αρβανιτοχώρια της [[Βοιωτία|Βοιωτίας]]. Με αρχηγούς τον Σταμάτη Λούκο και Αθανάσιο Κριεμάδη 200 Βιλιώτες, μαζί με 200 Κουντουριώτες υπό τους Γιάννη Χατζημελέτη, Γιώργη Λάσκο και Δημήτριο Κριεκούκη, πολέμησαν στους λόφους της [[Θήβα|Θήβας]]. Βοήθησαν τους Βοιωτούς στην απελευθέρωση της Θήβας, ενώ στη συνέχεια βοήθησαν στην απόκρουση των επελθόντων [[Οθωμανοί|Τούρκων]] από την [[Χαλκίδα]] για την ανακατάληψη της. Σημαντική ήταν και η συμμετοχή των Βιλιωτών με τους Δερβενοχωρίτες στις επιχειρήσεις καταστροφής του [[Δράμαλης Μαχμούτ πασάς|Δράμαλη]], καθώς από τις 10 Ιουλίου φύλαγαν τα στενά στο [[Μακρυπλάγι Μεγαρίδας|Μακρυπλάγι]] της [[Επαρχία Μεγαρίδας|Μεγαρίδας]], εμποδίζοντας τις ενισχύσεις του [[Χουρσίτ Μεχμέτ Πασάς|Χουρσίτ Πασά]] προς τον Δράμαλη, ο οποίος βρισκόταν στον Αργολικό κάμπο. Οι Βιλιώτες μαζί με τους Μεγαρίτες και άλλους χωρικούς των Μεγάλων Δερβενίων πήραν μέρος στο μεγάλο εγχείρημα του [[Νικηταράς|Νικηταρά]]( Νικήτα Σταματελόπουλου), που αποτέλεσε την πρώτη μεγάλη νίκη εναντίον του Δράμαλη στο περασμάπέρασμά του από την Μεγαρίδα. Ακόμα 150 [[Δερβενοχώρια|Δερβενοχωρίτες]], μεταξύ των οποίων αρκετοί Βιλιώτες, έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις της πολιορκίας στην [[Πάτρα]], υπό τον [[Δημήτριος Φλέσσας|Δημήτριο Ηλία Φλέσσα ]], ανηψιό του [[Παπαφλέσσας|Παπαφλέσσα]].

Οι Δερβενοχωρίτες των Μεγάλων Δερβενίων μυήθηκαν στη Επανάσταση από τους [[Ύδρα|Υδραίους]]. Ιδιαίτερα οι Βιλιώτες και Κουντουριώτες, είχαν πολλές και καλές σχέσεις με τους Υδραίους, καθώς και στενή συνεργασία στη διάρκεια της Επανάστασης, αλλά και πολύ πριν από αυτήν είχαν αναπτύξει μεταξύ τους εμπορικές σχέσεις. Ο γενάρχης της διάσημης οικογένειας [[Οικογένεια Κουντουριώτη|Κουντουριώτη]] που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση, καταγόταν από τα [[Κούντουρα Αττικής|Κούντουρα]] (γι' αυτό ονομάστηκε Κουντουριώτης, ενώ το επωνημόεπώνυμό του ήταν Ζέρβας, και είχε μετοικήσει στην [[Ύδρα]] πολύ πριν το 1821). Οι απεσταλμένοι της [[Φιλική Εταιρία|Φιλικής Εταιρίας]] στην Ύδρα, αφού μύησαν εκεί αρκετούς Υδραίους, στην συνέχεια έφτασαν στην Κόρινθο, την Περαχώρα και τα Δερβενοχώρια, όπου μύησαν και αρκετούς Βιλιώτες: τον Λουκά Στεφόπουλο, τον Αθανάσιο Κων. Κριεμάδη, τον Αναγνώστη Στέφα, τον Γεώργιο Αθ.Οικονόμου, τον Σταμάτη Λούκο, τον Παπαδημήτρη Τζαβάρα κ.α. που αποτέλεσαν τον ηγετικό πυρήνα των Βιλιωτών που αποφάσισαν να μην τηρήσουν την μέχρι τότε συμφωνία με τους Τούρκους και επαναστάτησαν. Κατά την περίοδο της μυήσεως και λίγο πριν την κήρυξη της Επανάστασης οι Τούρκοι απαγχόνισαν τον Βιλιώτη Πλούμπη ο οποίος και ήταν μυημένος στην προπαρασκευή του αγώνα, και υπήρξε το πρώτο θύμα από τα Βίλια.

Το 1940 κυρήσσεταικηρύσσεται ο ελληνοϊταλικός πόλεμος και τα Βίλια, όπως όλες οι πόλεις της Ελλάδας, απέστειλαν πολλούς νέους φαντάρους στην Αλβανία. Την 6η Απριλίου του 1941 η Γερμανία κυρήσεικηρύσσει τον πόλεμο στην Ελλάδα και έτσι το χωριό δεν μένει ανέπαφο από τα δεινά του πολέμου. Η πείνα, οι ασθένειες και οι θάνατοι ήταν η τραγική καθημερινότητα των κατοίκων. Εκτός από την έλλειψη τροφίμων, υπήρχε και παντελής έλλειψη ειδών καθαριότητας, που αύξανε τα νοσήματα με αποτέλεσμα να προδιαθέτουν και αυτά στην αύξηση της θνησιμότητας. Τα κατοχικά στρατεύματα εγκαταστάθηκαν στο χωριό, επιτάσσοντας πολλά από τα σπίτια, αναγκάζοντας τους ιδιοκτήτες να φιλοξενηθούν αλλού ή να περιοριστούν στις αποθήκες. Πολλοί Βιλιώτες από φόβο εγκατέλειψαν τις εστίες τους, βρίσκοντας καταφύγιο ως φιλοξενούμενοι κυρίως, σε σπίτια στο Γερμενό την Ψάθα το Αλεποχώρι και άλλα σημεία, θεωρώντας ότι θα είναι περισσότερο ασφαλείς, και θα έβρισκαν πιο εύκολα τρόφιμα καθώς είχαν πρόσβαση στην θάλασσα, για να ψαρεύουν αλλά και να βρίσκουν χόρτα βολβούς και άλλα. Το δημοτικό σχολείο των Βιλίων παρέμεινε κλειστό για περισσότερο από δύο χρόνια. Κύριο αίτιο ήταν ο φόβος για την ασφάλεια των παιδιών, ενώ άρχισε να λειτουργεί και πάλι στις αρχές του 1943. Από τους Βιλιώτες αντάρτες, οι περισσότεροι δρούσαν σε περιοχές απομακρυσμένες από τα Βίλια. Παρόλα αυτά την περίοδο του 1943 όπου οι Βιλιώτες αντάρτες αποφάσισαν χτύπημα στην περιοχή της Κάζας το χωριό απειλήθηκε με αντίποινα. Μετά την μάχη της Κάζας οι Βιλιώτες αντάρτες ειδοποίησαν να απομακρυνθεί ο κόσμος διότι οι Ιταλοί θα εκαιγανέκαιγαν το χωριό. Οι Ιταλοί, με όλμους από την Κάζα, προξένησαν μεγάλες ζημιές σε λίγα σπίτια, ενώ δύο μέρες αργότερα μπήκαν στο χωριό και σκότωσαν πολυβολώντας τρεις Βιλιώτες και πήραν πολλούς ομήρους.