Επιτάφιος (Γιάννης Ρίτσος): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 20:
Το ποίημα αυτό είναι ένα από τα γνωστότερα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, καθώς και το ποίημα που τον έκανε γνωστό στο ελληνικό κοινό.<ref>''Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν "ΗΛΙΟΥ''", τόμος ΙΘ. (σ. 505</ref>
 
== Ιστορία συγγραφής - Σύλληψη ==
Το 1936, σιγά σιγά, στη [[Θεσσαλονίκη]], έγινε μια μαζική απεργία. Οι απεργοί δεν κάνανε μαζικές συγκεντρώσεις. Μια από τις διάσπαρτες συγκεντρώσεις τους ήταν στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, όταν αιφνιδιαστικά, αστυνομικοί, άρχισαν να πυροβολούν προς τη συγκέντρωση. Ο απολογισμός ήταν 12 νεκροί και πολλοί τραυματίες. Κατόπιν, οι απεργοί αντέδρασαν και αυτό που ακολούθησε είναι απερίγραπτο.<ref>Vrahokipos.net, [http://www.vrahokipos.net/old/history/gr/salonika_may.htm ''Ιστορία, 9 Μάη 1936 Θεσσαλονίκη''] ''Το κείμενο αυτό αποτελεί τμήμα του ανέκδοτου ημερολογίου του αναρχικού αγωνιστή Γιάννη Ταμτάκου και αναφέρεται στην εξέγερση του Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη. Το συγκεκριμένο απόσπασμα δημοσιεύτηκε το 1995 στην εφημερίδα "Άλφα", ενώ οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο Ζιούτου και δημοσιεύτηκαν από τον "Ιό της Κυριακής" το 1995 επίσης''. - Ανακτήθηκε 24.10.2014</ref> Την επόμενη μέρα ο Ριζοσπάστης, αφιερώνει το εξώφυλλο του, για αυτά τα γεγονότα. Στο εξώφυλλο του υπάρχει μια φωτογραφία, που απεικονίζει μια γυναίκα, να κλαίει πάνω από το νεκρό παιδί της.<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=10&db=5&da=1936 Ριζοσπάστης 10 Μαη 1936]</ref>
 
Γραμμή 38:
 
==Ύφος - Τεχνική==
Το ποίημα του ''Επιταφίου'' είναι γραμμένο σε ομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο, με επιρροές από μανιάτικο μοιρολόι, ενώ αφομοιώνει και στοιχεία Κρητικής Αναγέννησης.<ref name=ka23/>
Το ποίημα του ''Επιταφίου'' είναι γραμμένο σε ομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο, με επιρροές από μανιάτικο μοιρολόι, ενώ αφομοιώνει και στοιχεία Κρητικής Αναγέννησης.<ref name=ka23/> Βεβαίως, το ποίημα απηχεί και στον [[Ορθοδοξία|ορθόδοξο]] Επιτάφιο Θρήνο. Το μοτίβο που χρησιμοποιεί ο ποιητής ''Θάνατος''-''Ανάσταση'' είναι εμπνευσμένο από την ιστορία του (σταυρωθέντος και αναστηθέντος) [[Ιησούς Χριστός|Ιησού]], όπως επίσης και από αρχαιότερους (θνήσκοντες και εγειρομένους) θεούς της [[Αρχαία Ελλάδα|Αρχαίας Ελλάδας]] και της [[Αρχαία Αίγυπτος]] ([[Ζευς]], [[Διόνυσος]], [[Άδωνις]], [[Όσιρις]]). Ακολουθώντας, ο ποιητής, τη χριστιανική παράδοση, καταφέρνει με έναν εκπληκτικό τρόπο γραφής, να αποδώσει τις ψυχολογικές διακυμάνσεις μιας λαϊκής γυναίκας, που οδύρεται και θρηνεί, πάνω από το νεκρό σώμα του αδικοσκοτωμένου γιου της. <ref>Palmografos.com, [http://www.palmografos.com/permalink/14079.html ''Γιάννη Ρίτσου «Επιτάφιος» - Της Γιόλας Αργυροπούλου-Παπαδοπούλου*''] ''Αναμφισβήτητα ο Γιάννης Ρίτσος, ως προς το μοτίβο «θάνατος – ανάσταση», εμπνεύστηκε από την ιστορία του «σταυρωθέντος και αναστηθέντος» Ιησού, αλλά και από τις παραδόσεις για τους πριν από τον Χριστό «θνήσκοντες και εγειρομένους θεούς» των Αρχαίων Ελλήνων και των Αιγυπτίων (Ζευς, Διόνυσος, Άδωνις, Όσιρις). Ο Μέγιστος Ποιητής μας, ακολουθώντας πιστά τη χριστιανική παράδοση τόσο στον θρήνο όσο και στην προσδοκία της Ανάστασης, κατάφερε, μ’ έναν εκπληκτικό τρόπο γραφής, να εκφράσει σε βάθος τις ψυχολογικές διακυμάνσεις μιας λαϊκής γυναίκας, που θρηνεί τον νεαρό, αδικοσκοτωμένο γιό της…''</ref> Το γενικότερο ύφος του ποιήματος είναι γνήσιο λαϊκό.<ref name=palmo1/> Το [[δημοτικό τραγούδι]] εισβάλλει, σε αυτό το ποίημα για πρώτη φορά στα έργα του ποιητή.<ref>Greek-Language.gr, [http://www.greek-language.gr/Resources/literature/education/literature_history/search.html?details=70 ''Πρόσωπα και θέματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Γιάννης Ρίτσος''] ''Η αναδρομική παρακολούθηση της παρουσίας του δημοτικού τραγουδιού στο έργο του Ρίτσου δεν μπορεί —σύμφωνα με τα σημερινά εργογραφικά του δεδομένα— να προωθηθεί πέρ’ απ’ τα 1936: Το πρώτο έργο του, στο οποίο το δημοτικό τραγούδι εισβάλλει —και μάλιστα απότομα κι’ ολοκληρωτικά—, είναι ο Επιτάφιος, που αποτελεί απ’ την άποψη της εξέλιξης του ποιητή του ταυτόχρονα το πρώτο οροθέσιο του έργου του και την πρώτη βαθμίδα της ωριμότητάς του.'' <small>(Γιώργος Βελουδής, «Το δημοτικό τραγούδι στην ποίηση του Ρίτσου». Προσεγγίσεις στο έργο του Γιάννη Ρίτσου, Κέδρος, Αθήνα 1984, 87-88 & 98-99)</small></ref> Αν και ο Ρίτσος χρησιμοποίησε παραδοσιακό τρόπο γραφής, το ποίημα είναι σύγχρονο και καινοτόμο.
 
Το ποίημα του ''Επιταφίου'' είναι γραμμένο σε ομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο, με επιρροές από μανιάτικο μοιρολόι, ενώ αφομοιώνει και στοιχεία Κρητικής Αναγέννησης.<ref name=ka23/> Βεβαίως, το ποίημα απηχεί και στον [[Ορθοδοξία|ορθόδοξο]] Επιτάφιο Θρήνο. Το μοτίβο που χρησιμοποιεί ο ποιητής ''Θάνατος''-''Ανάσταση'' είναι εμπνευσμένο από την ιστορία του (σταυρωθέντος και αναστηθέντος) [[Ιησούς Χριστός|Ιησού]], όπως επίσης και από αρχαιότερους (θνήσκοντες και εγειρομένους) θεούς της [[Αρχαία Ελλάδα|Αρχαίας Ελλάδας]] και της [[Αρχαία Αίγυπτος]] ([[Ζευς]], [[Διόνυσος]], [[Άδωνις]], [[Όσιρις]]). Ακολουθώντας, ο ποιητής, τη χριστιανική παράδοση, καταφέρνει με έναν εκπληκτικό τρόπο γραφής, να αποδώσει τις ψυχολογικές διακυμάνσεις μιας λαϊκής γυναίκας, που οδύρεται και θρηνεί, πάνω από το νεκρό σώμα του αδικοσκοτωμένου γιου της. <ref>Palmografos.com, [http://www.palmografos.com/permalink/14079.html ''Γιάννη Ρίτσου «Επιτάφιος» - Της Γιόλας Αργυροπούλου-Παπαδοπούλου*''] ''Αναμφισβήτητα ο Γιάννης Ρίτσος, ως προς το μοτίβο «θάνατος – ανάσταση», εμπνεύστηκε από την ιστορία του «σταυρωθέντος και αναστηθέντος» Ιησού, αλλά και από τις παραδόσεις για τους πριν από τον Χριστό «θνήσκοντες και εγειρομένους θεούς» των Αρχαίων Ελλήνων και των Αιγυπτίων (Ζευς, Διόνυσος, Άδωνις, Όσιρις). Ο Μέγιστος Ποιητής μας, ακολουθώντας πιστά τη χριστιανική παράδοση τόσο στον θρήνο όσο και στην προσδοκία της Ανάστασης, κατάφερε, μ’ έναν εκπληκτικό τρόπο γραφής, να εκφράσει σε βάθος τις ψυχολογικές διακυμάνσεις μιας λαϊκής γυναίκας, που θρηνεί τον νεαρό, αδικοσκοτωμένο γιό της…''</ref> Το γενικότερο ύφος του ποιήματος είναι γνήσιο λαϊκό.<ref name=palmo1/> Το [[δημοτικό τραγούδι]] εισβάλλει, σε αυτό το ποίημα για πρώτη φορά στα έργα του ποιητή.<ref>Greek-Language.gr, [http://www.greek-language.gr/Resources/literature/education/literature_history/search.html?details=70 ''Πρόσωπα και θέματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Γιάννης Ρίτσος''] ''Η αναδρομική παρακολούθηση της παρουσίας του δημοτικού τραγουδιού στο έργο του Ρίτσου δεν μπορεί —σύμφωνα με τα σημερινά εργογραφικά του δεδομένα— να προωθηθεί πέρ’ απ’ τα 1936: Το πρώτο έργο του, στο οποίο το δημοτικό τραγούδι εισβάλλει —και μάλιστα απότομα κι’ ολοκληρωτικά—, είναι ο Επιτάφιος, που αποτελεί απ’ την άποψη της εξέλιξης του ποιητή του ταυτόχρονα το πρώτο οροθέσιο του έργου του και την πρώτη βαθμίδα της ωριμότητάς του.'' <small>(Γιώργος Βελουδής, «Το δημοτικό τραγούδι στην ποίηση του Ρίτσου». Προσεγγίσεις στο έργο του Γιάννη Ρίτσου, Κέδρος, Αθήνα 1984, 87-88 & 98-99)</small></ref> Αν και ο Ρίτσος χρησιμοποίησε παραδοσιακό τρόπο γραφής, το ποίημα είναι σύγχρονο και καινοτόμο.
 
Το ποίημα συγγενεύει και με τη ''Μάνα του Χριστού'', του [[Κώστας Βάρναλης|Κώστα Βάρναλη]].<ref name=ka23/>