Χρηστομάθεια του Πρόκλου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
Η '''Χρηστομάθεια'''<ref>''Χρηστομάθεια'' = η μάθηση χρήσιμων πραγμάτων ή (συνεκδοχικά) το εγχειρίδιο που περιέχει την σύνοψη των βασικών γνώσεων για ένα θέμα.</ref> (''Χρηστομαθείας γραμματικής Εκλογαί'') φαίνεται πως ήταν ένα εγχειρίδιο λογοτεχνίας γραμμένο από κάποιον ''Πρόκλο'' - που μερικοί ταυτίζουν με τον [[Πρόκλος|Πρόκλο]] τον νεοπλατωνικό φιλόσοφο του 5ου μ.Χ. αιώνα και κάποιοι άλλοι με τον [[Ευτύχιος Πρόκλος|Ευτύχιο Πρόκλο]], γραμματικό του 2ου μ.Χ. αιώνα.
Το έργο πλέον έχει χαθεί,<ref>Η ''Χρηστομάθεια'' αναφέρεται και από τον Βυζαντινό λόγιο του 12ου μ.Χ. [[Ιωάννης Τζέτζης|Ιωάννη Τζέτζη]],
(P. Kroh, ''Λεξικό αρχαίων συγγραφέων'', λήμμα ''Πρόκλος γραμματικός'', εκδ.USP, 1996.)</ref> διασώζεται όμως μια σύντομη περίληψη του (επιτομή) στην ''Βιβλιοθήκη'' του [[Πατριάρχης Φώτιος Α΄|Φωτίου]] (9ος μ.Χ. αι.),<ref>''Βιβλιοθήκη'' Φωτίου, κεφάλαιο 239, ''[http://remacle.org/bloodwolf/erudits/photius/proclus.htm#_ftn1 Πρόκλος]''.</ref> καθώς και λίγα αποσπάσματα σε βυζαντινά χειρόγραφα.<ref>A. Severyns, ''Recherches sur la Chrestomathie de Proclos''. (Το έργο του Severyns αποτελείται από τέσσερις τόμους που εκδόθηκαν σταδιακά από το 1938 έως το 1963.)</ref>
== Η επιτομή του Φωτίου ==
Σύμφωνα με τον Φώτιο η ''Χρηστομάθεια'' απαρτιζόταν από τέσσερα μέρη, ο ίδιος όμως περιέργως στην επιτομή του έργου αναφέρεται μόνον στα δύο πρώτα.
Ο Πρόκλος άνοιγε την ''Χρηστομάθεια'' αναφέροντας τις διαφορές και τις ομοιότητες μεταξύ πεζού λόγου (πρόζας) και ποίησης και συνέχιζε με μια περισσότερο διεξοδική παρουσίαση των επιμέρους ποιητικών ειδών. Για τον [[Επικός κύκλος|Επικό κύκλο]] έλεγε ότι περιελάμβανε όλες τις διηγήσεις από την μυθολογική ένωση του [[Ουρανός (μυθολογία)|Ουρανού]] και της [[Γαία (μυθολογία)|Γης]] (από τη οποία γεννήθηκαν οι [[Εκατόγχειρες]] και οι [[Κύκλωπες]]) μέχρι τον επιστροφή του [[Οδυσσέας|Οδυσσέα]] στην Ιθάκη και την μετέπειτα κατά λάθος δολοφονία του από τον
(P. Kroh, ό.π., λήμμα Πείσανδρος από την Κάμειρο.)</ref> <br/>
Στην συνέχεια αναφερόταν στην ελεγεία και στον ίαμβο,<ref>Μερικοί, αναφέρει ο Πρόκλος, θεωρούσαν ότι ο ίαμβος πήρε το όνομά του από την [[Ιάμβη]], την θεραπαινίδα από την Θράκη, η οποία όταν είδε στην Ελευσίνα την [[Δήμητρα (μυθολογία)|Δήμητρα]] να κάθεται αμίλητη και λυπημένη σ' ένα βράχο - που έκτοτε ονομάσθηκε [[Αγέλαστος πέτρα]] - κατάφερε να την κάνει να γελάσει λέγοντας της διάφορα χοντρά αστεία και χωρατά.</ref> καθώς και στις διάφορες κατηγορίες της [[Μελική ποίηση|μελικής ποίησης]] και μνημόνευε επίσης τους κύριους εκπροσώπους του κάθε ποιητικού είδους.
== Τα περιεχόμενα των χαμένων επών του Τρωικού κύκλου ==
Εκτός από αυτές τις πληροφορίες που περιέχονται στην επιτομή του Φωτίου και που μας είναι άλλωστε γνωστές και από άλλες πηγές, η ''Χρηστομάθεια του Πρόκλου'' είναι το μοναδικό έργο της αρχαιότητας που μας δίνει, περιληπτικά έστω, το περιεχόμενο των χαμένων επών του [[Τρωικός κύκλος|Τρωικού κύκλου]]. Τα σχετικά αποσπάσματα, με εξαίρεση το απόσπασμα που αναφέρεται στα ''Κύπρια Έπη'', βρίσκονται στον περίφημο κώδικα [[Κώδικας Venetus A|Venetus A]] της [[Μαρκιανή Βιβλιοθήκη|Μαρκιανής Βιβλιοθήκης]].<ref>R. Westphal, ''Scriptores metrici graeci (1866)'', [https://archive.org/stream/scriptoresmetric00westuoft#page/229/mode/1up σελ. 229 - 250].</ref><br/>
Γραμμή 15 ⟶ 17 :
* Μετά την ''Ιλιάδα'', την σκυτάλη έπαιρναν η '''''[[Αιθιοπίς]]''''' και η '''''[[Μικρά Ιλιάς]]'''''.
** Στην ''Αιθιοπίδα'', η βασίλισσα των Αμαζόνων [[Πενθεσίλεια|Πενθεσίλεια]] και ο βασιλεύς των Αιθιόπων [[Μέμνων (μυθολογία)|Μέμνων]], σύμμαχοι και οι δυο των Τρώων, σκοτώνονταν από τον [[Αχιλλεύς|Αχιλλέα]]. Ο Αχιλλεύς σκοτωνόταν από τον Πάρι και ο Οδυσσεύς φιλονικούσε με τον [[Αίας ο Τελαμώνιος|Αίαντα]] για το ποιος είναι ο πιο άξιος για να πάρει τα όπλα του Αχιλλέως.
** Στην ''Μικρά Ιλιάδα'', τα όπλα είχαν ήδη δοθεί στον Οδυσσέα και ο Αίας ντροπιασμένος έχανε τα λογικά του και αυτοκτονούσε. Ο [[Φιλοκτήτης (μυθολογία)|Φιλοκτήτης]] επέστρεφε στον πόλεμο και σκότωνε τον
* Η '''''[[Ιλίου Πέρσις]]''''' έπειτα περιέγραφε τα γεγονότα της άλωσης και της καταστροφής της Τροίας. Οι Τρώες, παρά τις προειδοποιήσεις της [[Κασσάνδρα|Κασσάνδρας]] και τις αντιρρήσεις του [[Λαοκόων|Λαοκόωντα]], έμπαζαν τον Δούρειο Ίππο μέσα στην πόλη τους και γιόρταζαν το δήθεν τέλος του πολέμου. Οι Αχαιοί καταλάμβαναν την αφύλακτη Τροία και ακολουθούσε η λεηλασία και η σφαγή των Τρώων. Ο [[Πρίαμος]], αν και ικέτης, φονευόταν πάνω στο βωμό του ''Ερκείου Διός''· ο μικρός [[Αστυάναξ]], ο γιος του [[Έκτωρ|Έκτορα]] και της [[Ανδρομάχη (μυθολογία)|Ανδρομάχης]], γκρεμιζόταν από τα τείχη της Τροίας και η [[Πολυξένη (μυθολογία)|Πολυξένη]] σφαγιαζόταν πάνω στον τάφο του Αχιλλέως. Ο [[Μενέλαος]]
* Στους '''''[[Νόστοι|Νόστους]]'''''
* Τέλος στην '''''[[Τηλεγόνεια]]''''', ο Οδυσσέας ξαναέφευγε από την [[Ιθάκη]], παντρευόταν την βασίλισσα των Θεσπρωτών [[Καλλιδίκη]], διεξήγαγε πόλεμο ενάντια στους [[Βρύγες|Βρύγους]] και επιστρέφοντας στο νησί του, όπου είχε ήδη καταφθάσει αναζητώντας τον ο Τηλέγονος (ο γιος του από την [[Κίρκη]]), σκοτωνόταν κατά λάθος απ' αυτόν.
| |||