Γατόπαρδος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| subdivision = ''Acinonyx jubatus hecki''<br />''Acinonyx jubatus jubatus''<br />''Acinonyx jubatus raineyi''<br />''Acinonyx jubatus soemmeringii''<br />''Acinonyx jubatus venaticus''

}}

 

Ο γατόπαρδος, ένα από τα λιγοστά ζώα της επονομαζομένης ''Χαρισματικής Μεγαπανίδας'' (''Charismatic Megafauna''), αποτελεί άμεσα αναγνωρίσιμο είδος, με το χαρακτηριστικό μοτίβο από μαύρες κηλίδες στο ξανθό-μπεζ υπόστρωμα του τριχώματος και τις λεπτές, μαύρες γραμμώσεις (''δακρυικές λωρίδες'') στις πλευρές του προσώπου του. Πολλές φορές, ιδιαίτερα από κάποια απόσταση συγχέεται με την [[λεοπάρδαλη]] λόγω παρόμοιου χρωματισμού στο τρίχωμα, η οποία όμως έχει εντελώς διαφορετικό σωματότυπο και οι κηλίδες που διαθέτει είναι ''ροζέτες'' και όχι απλές στίξεις.

==Γεωγραφική εξάπλωση υποειδών==

[[Αρχείο: Cheetah range.gif|thumb|right|300px|Γεωγραφική εξάπλωση του είδους ''Acinonyx jubatus''. Κόκκινο = υψηλή προς μέση πυκνότητα, Καφέ = χαμηλή πυκνότητα, Μπεζ = Πολύ χαμηλή πυκνότητα, Ροζ = παλαιότερη, ιστορική εξάπλωση]]

 

Oι εναπομείναντες πληθυσμοί της Β. Αφρικής επιβιώνουν κυρίως στη Ν. Αλγερία και στον Β. Νίγηρα, ενώ η υποσαχάρια κατανομή είναι πλέον σοβαρά κατακερματισμένη, ιδίως στη Δυτική Αφρική, όπου η συνολική πυκνότητα είναι πολύ χαμηλή. Τα δύο κύρια τμήματα του ολικού πληθυσμού βρίσκονται στην Α. και Ν. Αφρική. Ενδιαφέρον είναι ότι, οι μεγαλύτεροι πληθυσμοί βρίσκονται έξω από τις μεγάλες περιοχές διατήρησης (Εθνικά Πάρκα, Καταφύγια κ.λ.π.). Αυτό, πιθανώς οφείλεται στο γεγονός ότι επειδή άλλα μεγάλα αρπακτικά ζώα, ιδιαίτερα τα λιοντάρια, φθάνουν σε σχετικά υψηλές πυκνότητες μέσα σε πάρκα και καταφύγια, οι γατόπαρδοι δεν μπορούν να ανταγωνιστούν αυτά τα ισχυρά ζώα. Αν και σώζονται σε σχετικά μεγάλο μέρος της πρώην ζώνης εξάπλωσής τους, οι αριθμοί τους είναι πολύ μειωμένοι και συνεχίζουν να μειώνονται. Οι πιο σημαντικοί πληθυσμοί επιβιώνουν σήμερα στην Κένυα και την Τανζανία στην Α. Αφρική και, στη Ναμίμπια και την Μποτσουάνα στη Ν. Αφρική.

Στις ερημικές περιοχές Τέρμιτ (Termit) του Νίγηρα, ζουν όχι περισσότερα από 10 άτομα. Στην Αλγερία υπολογίζεται ότι ζουν άλλα 50 άτομα, ενώ ο συνολικός αριθμός του υποείδους δε φαίνεται να ξεπερνά τα 250 άτομα. Το 2010 κυκλοφόρησαν σπάνιες φωτογραφίες του στο διαδίκτυο, τραβηγμένες από ''κάμερες παγίδευσης'' (σημ. φωτογραφικές μηχανές προτοποθετημένες σε στρατηγικά σημεία και ενεργοποιούμενες από την κίνηση μπροστά στον φακό). Οι περιοχές στις οποίες περιπλανάται είναι τόσο μεγάλες και αφιλόξενες που, οι επιστήμονες θεωρούν πρακτικά αδύνατο να το δουν και εναποθέτουν τις ελπίδες τους στις ''κάμερες παγίδευσης''. Δεν είναι τυχαίο ότι έχει το παρατσούκλι «το φάντασμα της Σαχάρας». <ref>http://news.bbc.co.uk/earth/hi/earth_news/newsid_9306000/9306399.stm</ref>

[[Αρχείο:Acinoyx jubatus venaticus.jpg|thumb|right|400px|Ο εξαιρετικά σπάνιος ασιατικός γατόπαρδος (υποείδος ''A. j. venaticus'']]

==Βιότοπος==

 

Ιδανικός βιότοπος είναι ένα ''μωσαϊκό αραιών δασικών εκτάσεων και βοσκοτόπων''. Δεν συνδέονται, γενικά, με πυκνές δασικές περιοχές, γι’ αυτό ''απουσιάζουν από την ζώνη των πυκνών δασών'' της Δ. Αφρικής ('' Sudano-Guinean Forest Zone''). Ωστόσο, αν και παρατηρούνται συχνότερα στις ανοικτές πεδιάδες με γρασίδι, μπορούν επίσης να κάνουν εκτεταμένη χρήση θάμνων και αραιών δασών, όπου, μάλιστα οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι δαπανούν λιγότερη ενέργεια στο κυνήγι. Τέτοιες περιοχές είναι τα οικοσυστήματα με την τοπική ονομασία ''miombo'', στα οποία κυριαρχούν αραιές συστάδες δένδρων της [[οικογένεια (βιολογία)|οικογενείας]] (''Fabaceae/Leguminosae''), κυρίως των [[γένος (βιολογία)|γενών]] ''Brachystegia, Julbernardia'' και ''Isoberlinia''. Αυτές οι ημι-άνυδρες υποτροπικές περιοχές βρίσκονται από την Τανζανία και το Ζαΐρ στα βόρεια, μέχρι την Α. Ανγκόλα, την Ζιμπάμπουε και την Μοζαμβίκη στα νότια. <ref> http://www.animalinfo.org/glossm.htm#miombo</ref>

*Λόγω του μεγάλου όπλου που διαθέτει ο γατόπαρδος, την ταχύτητα, δεν κινδυνεύει από κανένα απολύτως ζώο, αρκεί να μην αιφνιδιαστεί. Ωστόσο, η θνησιμότητα των γατόπαρδων είναι πολύ υψηλή κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων της ζωής τους. Στις ανοικτές, πεδιάδες του Σερενγκέτι, η θνησιμότητα μπορεί να φθάνει το 95%, κυρίως λόγω της θήρευσης από λιοντάρια (Laurenson 1994). Ωστόσο, τα ποσοστά θνησιμότητας είναι χαμηλότερα σε πιο κλειστά ενδιαιτήματα (Caro in press.) Επίσης, πολλά μικρά θανατώνονται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου από λεοπαρδάλεις, ύαινες, άγρια σκυλιά της Αφρικής, ή ακόμα και από αετούς. Τα μικρά, συχνά κρύβονται σε πυκνούς θάμνους και η μητέρα τους θα υπερασπιστεί τα μικρά τους, κάποιες φορές με επιτυχία, τις περισσότερες όμως, όχι. Οι ''συνασπισμοί'' των αρσενικών μπορούν, επίσης, να διώξουν κάποια αρπακτικά, ανάλογα με το μέγεθος του συνασπισμού και το μέγεθος και αριθμό των αρπακτικών.

 

 

*Η εξάντληση των αποθεμάτων τροφής, κυρίως των άγριων οπληφόρων, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα στη Β. Αφρική (Berzins και Belbachir 2006). Οι γατόπαρδοι που στρέφονται σε οικόσιτα ζώα θανατώνονται από τους ιδιοκτήτες τους (Claro 2003, Hamdine et al 2003, Wacher et al 2005.). Η σύγκρουση με τους αγρότες και η μείωση των άγριων θηραμάτων θεωρούνται επίσης σημαντικές απειλές σε τμήματα της Α. Αφρικής (Anon. 2007).