Κάστρο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ο Chrysalifourfour μετακίνησε τη σελίδα Κάστρο στη Κάστρο (αποσαφήνιση): διαχωρισμός κύριας έννοιας της λέξης σε ξεχωριστό λήμμα |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Inveraray Castle from above.jpg|thumb|300x300px|Το κάστρο Ινβαράρέι στην [[Σκωτία]], χτισμένο τον 17ο αιώνα]]
Το '''κάστρο''' (από τα {{lang-la|castellum}}), είναι μια οχυρωμένη κατασκευή η οποία χτιζόταν στην [[Ευρώπη]] και την [[Μέση Ανατολή]] κατά τον [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]], από τους ευγενείς της εποχής οι οποίοι τα χρησιμοποιούσαν ως την κατοικία τους. Δεν πρέπει να συγχέεται με το [[παλάτι]], το οποίο δεν είναι οχυρωμένο, ή με το [[φρούριο]], το οποίο δεν ήταν απαραίτητα κατοικία κάποιου ευγενούς, αν και υπάρχουν αρκετές κατασκευαστικές ομοιότητες με το τελευταίο. Κατά την διάρκεια των περίπου 900 ετών στην οποία χτιζόταν κάστρα, αυτά απέκτησαν πολλές μορφές και χαρακτηριστικά, αν και μερικά όπως η περικύκλωση από οχυρωμένους τοίχους, και η ύπαρξη σχισμών στους τοίχους για τα όπλα των αμυνομένων, ήταν κοινά χαρακτηριστικά.
== Μεσαίωνας ==
Ως Ευρωπαϊκή καινοτομία, τα κάστρα εμφανίστηκαν τον 9ο και 10ο αιώνα, μετά την πτώση της [[Καρολίγγεια Δυναστεία|Καρολίγγειας δυναστείας]], και την περιοχή της που αναδιανεμήθηκε ανάμεσα σε ανεξάρτητους λόρδους και πρίγκιπες. Οι ευγενείς αυτοί έκτισαν τα κάστρα ως μέσο ελέγχου της περιοχής γύρω τους, ως βάσης απ'όπου μπορούσαν να εκτελέσουν επιδρομές καθώς και να προστατευτούν από εχθρούς. Επίσης χρησιμοποιήθηκαν ως κέντρα διαχείρισης και σύμβολα ισχύος. Τα αστικά κάστρα χρησιμοποιούνταν για να ελέγξουν τον τοπικό πλυθησμό και τις σημαντικές εμπορικές διόδους, και αυτά της υπαίθρου ήταν τοποθετημένα κοντά σε περιοχές οι οποίες ήταν σημαντικές για την κοινότητα, όπως [[Μύλος|μύλοι]] και καλλιέργεις.
Πολλά κάστρα αρχικά χτίστηκαν με χρήση λάσπης και ξύλου, αλλά τα κύρια αμυντικά σημεία τους αργότερα αντικαταστήθηκαν με πέτρα. Τα πρώιμα κάστρα, συχνά εκμεταλλεύονταν τα φυσικά χαρακτηριστικά του μέρους όπου κτίζονταν, δεν είχαν οχυρωματικούς [[Πύργος|πύργους]] και στηρίζονταν για την κυρίως άμυνα τους σε ένα κεντρικό [[οχυρό]]. Στα τέλη του 12ου και αρχές του 13ου αιώνα άρχισαν να κτίζονται οι πρώτοι πύργοι, με έμφαση στην επιθετική ισχύ τους. Πολλά νέα κάστρα είχαν πολύγωνο σχήμα, με αλλεπάλληλες γραμμές αμυντικών τειχών, των οποίων το ύψος ήταν διαρυθμισμένο έτσι ώστε όλα τα τείχη να έχουν ελεύθερο πεδίο βολής την ίδια στιγμή, μεγιστοποιώντας την δύναμη πυρός του κάστρου, χαρακτηριστικό που εμπνεύστηκε από τα οχυρά των [[Σταυροφορίες|Σταυροφοριών]]. Επίσης η κατασκευή τάφρων γύρω από το κάστρο, πέρα από την αμυντική λειτουργία τους προσέδιδαν και κύρος στον ιδιοκτήτη του κάστρου.
== Νεότερη εποχή ==
Αν και η [[πυρίτιδα]] χρησιμοποιήθηκε στην Ευρώπη από τον 14ο αιώνα, δεν ήταν αρκετά ισχυρή ώστε να απειλήσει τα κάστρα, μέχρι την έλευση του 15ου αιώνα με την έλευση του βαρέως πυροβολικού των [[κανόνι|κανονιών]], τα οποία μπορούσαν να διαπεράσουν τις οχυρώσεις κάνοντας τα ιδιαίτερα ευάλωτα. Ενώ τα κάστρα συνέχισαν να χτίζονται μέχρι και τον 16ο αιώνα, ουσιαστικά παρήκμασαν γρήγορα και εγκαταλήφθηκαν χωρίς να διαδραματίζουν πλέον τον κεντρικό ρόλο που κάποτε είχαν. Από τον 18ο αιώνα όμως και αργότερα, υπήρξε ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για τα κάστρα, με την κατασκευή κάστρων τα οποία δεν είχαν πλέον αμυντικό σκοπό αλλά καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική αξία, ως μέρος της ρομαντικής αναγέννησης της [[Γοτθική τέχνη|Γοτθικής αρχιτεκτονικής]].
== Ελλάδικός χώρος ==
Στον Ελλάδα διάσημα είναι το [[Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου (Ρόδος)|κάστρο των Ιπποτών της Ρόδου]] χτισμένου τον 14ο αιώνα, το [[Ναύπακτος|κάστρο της Ναυπάκτου]] στα τέλη του 15ου αιώνα, και αυτό της [[Μονεμβασιά|Μονεμβασιάς]] του 13ου αιώνα, και στην Κύπρο το [[κάστρο της Αμμοχώστου]] του 14ου αιώνα.
== Δείτε επίσης ==
* [[Κάστρα της Ελλάδας]]
== Παραπομπές ==
| |||