Καρολίγγεια Αναγέννηση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Αφαιρώ 32 σύνδεσμους interwiki, που τώρα παρέχονται από τα Wikidata στο d:Q157123
μετατροπή τρόπου παράθεση παραπομπών από {{fn}} σε <ref></ref>, αλλαγή «ο.π.» σε {{harvnb}} παραπομπές
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:BritLibAddMS11848Fol160rText.jpg|thumb|250px|Δείγμα Καρολίγγειας μικρογραφίας]]
 
Στα χρόνια της βασιλείας του [[Καρλομάγνος|Καρλομάγνου]] αλλά και του διαδόχου του [[Λουδοβίκος ο Ευσεβής|Λουδοβίκου του Ευσεβούς]] παρατηρείται μια ανάκαμψη των γραμμάτων και των τεχνών που είχαν εκπέσει μετά την κατάρρευση της [[Ρωμαϊκή αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] το 476, με αποτέλεσμα την απομάκρυνση από την αρχαία και ελληνορωμαϊκή γραμματεία. Η περίοδος αυτή ονομάστηκε -για κάποιους ιστορικούς πιθανώς υπερβολικά<ref>{{fnharvnb|1Ράπτης|1999|p=64}}</ref>- '''Καρολίγγεια Αναγέννηση'''.
 
Την εποχή εκείνη η πνευματική ζωή επηρεαζόταν ως επί το πλείστον από την στάση του εκάστοτε ηγεμόνα και από την πατρωνία που μπορούσαν να παρέχουν οι αρχές στους καλλιτέχνες και λόγιους. Έτσι έχουμε ένα βαθύ χάσμα ανάμεσα στην «επιχορηγούμενη» αυλική κουλτούρα και σε μια πιο ελεύθερη [[πολιτισμός|πολιτισμική]] ζωή.
 
== Θρησκεία εκπαίδευση ==
Αρχικός στόχος του Καρλομάγνου ήταν να εξυψώσει το μορφωτικό επίπεδο του λαού του. Ξεκινώντας από τον κλήρο που ήταν και ο φορέας της γνώσης και των τεχνικών μετάδοσης της, στην χριστιανική αυτοκρατορία που επιθυμούσε να έχει<ref>{{fnharvnb|2Nicholas|2004|p=198}}</ref> προχώρησε στις εξής ανακατατάξεις:
 
Αντικατέστησε τις μητροπόλεις από τις αρχιεπισκοπές, υπάγοντας όλα τα μοναστήρια της αυτοκρατορίας του στον κανονισμό των Βενεδικτίνων μοναχών και ίδρυσε ενοριακές, επισκοπικές και [[μοναχισμός|μοναστικές]] σχολές για να βελτιώσει την εκπαίδευση των κληρικών<ref>{{fnharvnb|3Berstein|Milza|1999|p=104}}</ref>. Σε αυτές διέταξε να λειτουργούν σχολεία όπου θα μπορούσαν να μορφωθούν μόνο τα αγόρια και μόνο στην ανάγνωση, μια και πίστευε ότι η γραφή διέφθειρε την νεολαία<ref>{{fnharvnb|Nicholas|2004|4p=198}}</ref>.
 
Επανίδρυσε την ανακτορική σχολή εν είδει Ακαδημίας, για την ανώτερη μόρφωση του κλήρου και κάλεσε διάσημους λόγιους της εποχής να διδάξουν στο ανάκτορο του στο Αιξ-λα Σαπέλ ([[Άαχεν]]), όπως τους Πέτρο της Πίζας, Παυλίνο της Ακυληίας, τον ιστορικό Παύλο το Διάκονο κ.ά.
 
Ένας από αυτούς ήταν και ο [[Αλκουίνος της Υόρκης]] (732-811) στον οποίο ανέθεσε την αναδιάρθρωση της [[εκπαίδευση]]ς. Ο τελευταίος συστηματοποίησε τη λατινική ορθογραφία και γραμματική και κατήρτισε στην ανακτορική σχολή έναν απαιτητικό κύκλο σπουδών σε δύο επίπεδα: την ''τριττύα'' (''trivium'' που περιελάμβανε τη [[γραμματική]], τη [[ρητορική]] και τη [[διαλεκτική]]) και την ''τετρακτύα'' (''quadrivium'' που περιλαμβάνει τη [[γεωμετρία]], την [[αριθμητική]], την [[αστρονομία]] και τη θεωρία της μουσικής)<ref>{{fnharvnb|5Berstein|Milza|1999|p=105}}</ref>.
 
Επέβαλε, επίσης, μία ενιαία [[θεία λειτουργία]] σε όλο το βασίλειο το 786, βασισμένη στο γρηγοριανό λειτουργικό, που αντικατέστησε τις αντίστοιχες τοπικές. Παράλληλα καθιέρωσε, μέσα από τα εργαστήρια συγγραφής των μοναστηριών (''[[scriptorium|scriptoria]]''{{fn|6}}), μια νέα μορφή μικρογράμματης γραφής, κάτι που διευκόλυνε το έργο της αντιγραφής των χειρογράφων. Τα κείμενα που αντιγράφηκαν εκείνη την εποχή, είναι το πλείστον έργα [[Λατινική γραμματεία|λατινικής γραμματείας]] αλλά και λατινικές μεταφράσεις ελληνικών εκκλησιαστικών κειμένων<ref>{{fnharvnb|7Βάρσος|1999|p=61}}</ref>, ενώ εκδόθηκαν και λίγα πρωτότυπα έργα<ref>{{fnharvnb|Βάρσος|1999|8p=71}}</ref>, τα οποία διακοσμούνταν με εξαιρετικής τεχνικής μικρογραφίες.
 
Έτσι, υπήρξε μία επαναπροσέγγιση της κλασικής και λατινικής παιδείας και την αναγέννηση της [[Λατινική γλώσσα|λατινικής γλώσσας]], μέσα από την ευρύτερη χρήση της ως κύριας γλώσσας της αυτοκρατορίας, μόνο όμως για την εκκλησία και την λογιοσύνη, σε μια εποχή που ήδη έχουν αρχίσει να εδραιώνονται τα τοπικά ιδιώματα (δημώδεις γλώσσες) στον λαό. Η διαφορά, όμως της επίσημης [[γλώσσα]]ς από την ομιλούμενη δεν επέτρεψε τη γενικότερη άνοδο του μορφωτικού επιπέδου.
 
Η [[αρχαία ελληνική γραμματεία]] έγινε ευρύτερα γνωστή αργότερα μέσα από μεταφράσεις από τα [[Αραβική γλώσσα|Αραβικά]] στα λατινικά κειμένων του [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]] και του [[Πλάτων|Πλάτωνα]], τα οποία είχαν αρχικά μεταφράσει από τα [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|Ελληνικά]] στα Αραβικά Άραβες λόγιοι<ref>{{fnharvnb|9Nicholas|2004|p=148}}</ref>.
 
== Τέχνες ==
Αναγέννηση, όμως, υπήρξε και στις [[Τέχνη|τέχνες]]. Στην [[αρχιτεκτονική]] λόγω της μεγάλης εύνοιας, που έχαιρε πλέον η [[εκκλησία]], παρατηρήθηκε κατασκευαστικός οργασμός (από το 768 ως το 855 κτίσθηκαν 27 νέοι καθεδρικοί ναοί και 417 μοναστήρια<ref>{{fnharvnb|10Berstein|Milza|1999|p=107}}</ref>). Τα κτήρια συνδύαζαν ποικίλες επιρροές, από τις οποίες η πιο εμφανής ήταν η βυζαντινή.
 
Στη [[ζωγραφική]], τη [[μικρογραφία]], την επεξεργασία του μετάλλου και του ελεφαντοστού, στην [[κοσμηματοτεχνία]], στην εσωτερική και εξωτερική διακόσμηση, εμφανίστηκαν επιρροές από διάφορα στυλ και τεχνοτροπίες της εποχής, (ρωμαϊκή, βυζαντινή, φραγκική κ.ά.) και έτσι διαμορφώθηκε μία τάση από την οποία άντλησε την έμπνευσή της στα επόμενα χρόνια η τέχνη της Δύσης<ref>{{fnharvnb|11Berstein|Milza|1999|p=107}}</ref>. Στη [[μουσική]] τέλος επινοήθηκε η [[πολυφωνία]], που προετοίμασε το έδαφος για τη μεταγενέστερη εξέλιξη της μουσικής.
 
Μετά τον θάνατο του Καρλομάγνου το 814 ο γιος του Λουδοβίκος ο Ευσεβής συνέχισε την προσπάθεια του πατέρα του. Οι διάδοχοι όμως του τελευταίου μοιράστηκαν την αυτοκρατορία του, η οποία κατακερματίστηκε σταδιακά και εξέπεσε. Ωστόσο, το πρότυπο της διοικητικής δομής που κατάφερε να επιβάλλει ο Καρλομάγνος στην αυτοκρατορία του, συνέχισε να επηρεάζει στους μετέπειτα αιώνες τα κράτη που δημιουργήθηκαν<ref>{{fnharvnb|12Berstein|Milza|1999|p=92-94}}</ref>.
 
== Παραπομπές σημειώσεις ==
{{παραπομπές}}
* {{fnb|1}} Ράπτης, Κ. 1999, ''Γενική Ιστορία της Ευρώπης από τον 6ο ως τον 18ο αιώνα'', τ. Α΄, ΕΑΠ, Πάτρα, 64.
* {{fnb|2}} Nicholas, D., 2004, ''Η εξέλιξη του Μεσαιωνικού Κόσμου. Κοινωνία , Διακυβέρνηση και Σκέψη στην Ευρώπη 312-1500'', ΜΙΕΤ, Αθήνα, 198.
* {{fnb|3}} Berstein S.–Milza P., 1999, ''Ιστορία της Ευρώπης: Από την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στα Ευρωπαϊκά Κράτη, 5ος-18ος αιώνας'', Αλεξάνδρεια , Αθήνα, 104.
* {{fnb|4}} Nicholas D., ό.π., 198
* {{fnb|5}} Berstein – Milza, ό.π 105
* {{fnb|6}} http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0059%3Aentry%3D%2343105
* {{fnb|7}} Βάρσος Γ., 1999, ''Ιστορία της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας'', τ.Α΄, ΕΑΠ, Πάτρα, 61.
* {{fnb|8}} Στο ίδιο, 71.
* {{fnb|9}} Nicholas D., ''ό.π.,'' .148.
* {{fnb|10}} Berstein- Milza, ''ό.π.,'' 107.
* {{fnb|11}} Στο ίδιο, 107.
* {{fnb|12}} Στο ίδιο, 92-94.
 
== Βιβλιογραφία ==
*{{cite book|last=Βάρσος |first=Γ., 1999, ''|title=Ιστορία της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας'', τ.Α΄, |year=1999|publisher=ΕΑΠ, |location=Πάτρα,|ref=harv}}
*{{cite book|last=Berstein |first=S.–Milza|last2=Milza |first2=P., 1999, ''|title=Ιστορία της Ευρώπης: Από την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στα Ευρωπαϊκά Κράτη, 5ος-18ος αιώνας'', |year=1999|publisher=Αλεξάνδρεια , |location=Αθήνα|ref=harv}}
*{{cite book|last=Nicholas, |first=D., 2004, ''|title=Η εξέλιξη του Μεσαιωνικού Κόσμου. Κοινωνία , Διακυβέρνηση και Σκέψη στην Ευρώπη 312-1500'', |year=2004|publisher=ΜΙΕΤ, |location=Αθήνα|ref=harv}}
*{{cite book|last=Ράπτης, |first=Κ. 1999, ''|title=Γενική Ιστορία της Ευρώπης από τον 6ο ως τον 18ο αιώνα'', τ. Α΄, |year=1999|publisher=ΕΑΠ, |location=Πάτρα|ref=harv}}
 
== Δικτυακοί τόποι ==