Φοίβη (δορυφόρος): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Φοίβη''' ([[αγγλικάΑγγλική γλώσσα|Αγγλ.αγγλικά]]: '''Phoebe''') στην [[Αστρονομία]] είναι ένας [[φυσικός δορυφόρος]] του [[Πλανήτης|πλανήτη]] [[Κρόνος (πλανήτης)|Κρόνου]], ο ένατος κατά σειρά ανακαλύψεως. Ανακαλύφθηκε από τον [[Ουίλλιαμ Χένρι Πίκερινγκ]] στις [[17 Μαρτίου]] [[1899]] από φωτογραφικές πλάκες που είχαν ληφθεί από τις [[16 Αυγούστου]] [[1898]] στην [[Αρεκίπα]] του [[Περού]] από τον DeLisle Stewart (Pickering, E. C.: [http://adsabs.harvard.edu//full/seri/AJ.../0020//0000013.000.html ''A New Satellite of Saturn''], ''Astronomical Journal'', τ. 20, No. 458, 23 Μαρτίου 1899, σ. 13). Υπήρξε ο πρώτος δορυφόρος που ανακαλύφθηκε φωτογραφικά.

Ο δορυφόρος Φοίβη πήρε το όνομά του από την [[Τιτανίδες|Τιτανίδα]] [[Φοίβη (μυθολογία)|Φοίβη]] στην [[ελληνική μυθολογία]]. Είναι γνωστός και με τα διακριτικά '''Saturn IX''' (Κρόνος ΙΧ) από τη σειρά ανακαλύψεως. Η [[Διεθνής Αστρονομική Ένωση|IAUΔΑΕ]] έχει αποφασίσει τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά στην επιφάνεια της Φοίβης να ονομάζονται με τα ονόματα προσώπων του ελληνικού μύθου του [[Ιάσονας|Ιάσονα]] και των [[Αργοναύτες|Αργοναυτών]]: Το [[2005]] η IAUΔΑΕ ονόμασε επίσημα 24 κρατήρες με τα ονόματα Άκαστος, Άδμητος, Αμφίων, Βούτης, Κάλαϊς, Κάνθος, Κλυτίος, Εργίνος, Εύφημος, Ευρυδάμας, Ευρυτίων, Εύρυτος, Ύλας, Ίδμων, Ίφιτος, Ιάσων, Μόψος, Ναύπλιος, Οϊλέας, Πηλεύς, Φλίας, Ταλαός, Τελαμών και Ζήτης.

Ο Δρ. Τωβίας Όουεν του Πανεπιστημίου της Χαβάης, πρόεδρος της ομάδας εξωτερικού [[Ηλιακό σύστημα|Ηλιακού Συστήματοςσυστήματος]] της IAU ανέφερε σχετικά: «Επιλέξαμε τον θρύλο των Αργοναυτών για τη Φοίβη καθώς απηχεί την εξερεύνηση του συστήματος του Κρόνου από την αποστολή ''[[Κασσίνι - Χόιχενς]]''. Δεν μπορούμε να πούμε ότι οι συμμετέχοντες σε αυτή επιστήμονες περιλαμβάνουν ήρωες όπως τον Ηρακλή και την Αταλάντη, αλλά τουλάχιστον αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ διεθνές φάσμα αξιόλογων ανθρώπων που ήταν πρόθυμοι να ριψοκινδυνεύσουν τη σταδιοδρομία τους με αυτή τη μακρινή αποστολή σε ένα απόμακρο βασίλειο, με την ελπίδα να αποκτήσουν μια μεγαλειώδη επιβράβευση.»

Για πάνω από ένα αιώνα η Φοίβη ήταν ο μακρινότερος από τον πλανήτη γνωστός δορυφόρος του Κρόνου, μέχρι την ανακάλυψη πολλών μικρών δορυφόρων το [[2000]]. Παραμένει ο μακρινότερος από τους 10 κυριότερους δορυφόρους του (οι υπόλοιποι είναι πολύ μικρότεροι), με τον επόμενο, τον [[Ιαπετός (δορυφόρος)|Ιαπετό]], να είναι 4 φορές πλησιέστερα στον Κρόνο. Η Φοίβη συμπληρώνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Κρόνο σε 550 γήινες ημέρες, 13 ώρες, 33 λεπτά και 4,55 δευτερόλεπτα, ακολουθώντας μία αρκετά έκκεντρη τροχιά ([[εκκεντρότητα]] 0,15624). Η απόστασή της από τον Κρόνο κυμαίνεται μεταξύ 10.931.500 και 14.980.000 [[χιλιόμετρο|kmχλμ.]] (μέση 12.955.759 km χλμ). Η μέση ταχύτητα της περιφοράς περί τον Κρόνο είναι 6167 χιλιόμετρα την ώρα. Η τροχιά είναι [[ανάδρομη φορά|ανάδρομη]] και η κλίση της ως προς την εκλειπτική είναι 173,04°, ενώ η κλίση ως προς το ισημερινό επίπεδο του Κρόνου είναι 151,78°.

Η Φοίβη είναι σχεδόν σφαιρική με διαστάσεις 230 x 220 x 210 [[χιλιόμετρο|kmχλμ.]], ή το 1/15 της διαμέτρου της Σελήνης. Η Φοίβη περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της μία φορά κάθε 9 ώρες 16 λεπτά και 55,2 δευτερόλεπτα. Η κλίση του άξονα περιστροφής ως προς το επίπεδο της τροχιάς της είναι 152,14 μοίρες. Η [[θερμοκρασία]] στην επιφάνειά της είναι 75 K (-198  °C).

Τον Οκτώβριο του 2009 η [[NASA]] ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε ένα νέο τεράστιο δακτύλιο του Κρόνου, στη περιοχή που κινείται η Φοίβη. Οι επιστήμονες πιστεύουν πως το υλικό του δακτυλίου αυτού προέρχεται από τη Φοίβη, η οποία κινείται μέσα σε αυτόν. Με βάση αυτή την ανακάλυψη, ίσως τελικά το υλικό αυτό να ευθύνεται και για τη σκούρα επιφάνεια του [[Ιαπετός (δορυφόρος)|Ιαπετού]], κάτι που μέχρι τότε δεν μπορούσε να αποδειχθεί.<ref>[http://www.nasa.gov/mission_pages/spitzer/news/spitzer-20091006.html NASA Space Telescope Discovers Largest Ring Around Saturn]</ref><ref>[http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=1061294&lngDtrID=252 ΑγνωστοςΆγνωστος παρέμενε μέχρι σήμερα ο μεγαλύτερος δακτύλιος του Κρόνου], in.gr</ref>

Το διαστημόπλοιο ''[[Βόγιατζερ 2]]'' πέρασε σε απόσταση 2,2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Φοίβη τον Σεπτέμβριο [[1981]] και, έστω και από αυτή τη μεγάλη απόσταση, έδωσε τις πρώτες εικόνες της Φοίβης. Αλλά το Κασσίνι - Χόιχενς πέρασε πάνω από χίλιες φορές εγγύτερα, σε απόσταση 2.068&nbsp;km χλμ. στις 11 Ιουνίου 2004, δίνοντάς μας πολλές λεπτομερείς εικόνες του δορυφόρου και της επιφάνειάς του. Από καθαρή τύχη η Φοίβη βρισκόταν στην καλύτερη θέση της τροχιάς της για τη μοναδική προσέγγιση από το ''Κασσίνι'', καθώς αυτό πλησίαζε το σύστημα του Κρόνου.

* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/3798485.stm ''Cassini Pass Reveals Moon Secrets''], BBC News, [[June 14 Ιουνίου]] [[2004]]

* [http://web.archive.org/web/20060519234022/http://www.planetary.org/explore/topics/saturn/phoebe.html Η Φοίβη στον ιστοτόποιστότοπο της ''Planetary Society'']