Μύθος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 89.210.77.245 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρή...
Belopchi (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 8:
 
[[Αρχείο:Aphrodite Pan and Eros.jpg|thumb|right|180px|Η [[Αφροδίτη (μυθολογία)|Αφροδίτη]] και ο [[Έρως]] αντιστέκονται στην ερωτική επιθετικότητα του [[Πάνας|Πανός]]. [[Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών]].]]
Άσχετα, λοιπόν, αν ο μύθος εμφανίζεται με τη μορφή της ιερής εξιστόρησης, του παραμυθιού ή του θρύλου, πάντα ο κεντρικός πυρήνας του συνίσταται από τρεις βασικές αλήθειες. Καταρχήν είναι μια προσπάθεια ερμηνείας του μακρόκοσμου, των δυνάμεων που ελέγχουν τον κόσμο και της σχέσης που έχουν τα ανθρώπινα πλάσματα με αυτές τις δυνάμεις. Έπειτα, είναι ένας συμβολικός τρόπος διδασκαλίας αυτών των πλασμάτων, για το πώς μπορούν να τα βγάζουν πέρα με τις δυνάμεις της εξέλιξης, μέσα από καθορισμένα ανοδικά μονοπάτια που καλείται να βαδίσει η συνείδηση. Τέλος, ακόμη και αν δεν αναγνωρίζεται από τους επιστήμονες ιστορικούς, σε πολλές περιπτώσεις είναι πιθανώς καταγραφή -με τη μορφή του θρύλου- πρώιμων ιστορικών γεγονότων με συγκεκριμένες χωροχρονικές αναφορές. ΣυγκεριμένοΣυγκεκριμένο παράδειγμα σε αυτή την περίπτωση είναι η μεγάλη έρευνα που διεξάγεται για την ιστορικότητα της ''[[Ιλιάδα]]ς'' και της ''[[Οδύσσεια]]ς''.
 
Σε όλο τον κόσμο, σε όλες τις εποχές, και κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις οι μύθοι των ανθρώπων υπήρξαν η ζωντανή έμπνευση για όλες τις δραστηριότητες του νου, των συγκινήσεων και του σώματος. Πολύ περισσότερο κάτι τέτοιο είναι αληθινό για τους Έλληνες, έναν λαό με γόνιμη μυθοπλαστική φαντασία. Κάτω από αυτές τις συνθήκες ο μύθος είναι ένα μυστικό άνοιγμα, μέσα από το οποίο ο άνθρωπος μπορεί να ρίξει μια φευγαλέα κοσμολογική ματιά στις ανεξάντλητες ενέργειες του σύμπαντος και στον τρόπο με τον οποίο αυτές οι ενέργειες μεταβάλλονται, μετουσιώνονται σε [[Πολιτισμός|πολιτισμό]].
Γραμμή 37:
 
Η πολιορκία της χριστιανικής σκέψης μέσα στο πλαίσιο του δυτικού πολιτισμού γίνεται με το ερώτημα αν θα έπρεπε με την είσοδό της ανθρωπότητας σε μία άλλη φάση πολιτισμού, να επιδιώκεται η απομύθευση. Εξαρχής όμως, πρέπει να τεθεί το ερώτημα, αν είναι δυνατή η μετάδοση και η έκφραση με οποιαδήποτε γνωσιολογικά μέσα, μιας μεταφυσικής αλήθειας χωρίς τη μυθική εικόνα, χωρίς τον ''μύθο'' και τη συμβολική και ερμηνευτική γλώσσα του.
Ο Χριστιανισμός, μολονότι κατευθύνεται εξαρχής από το περιεχόμενο της θείας αποκάλυψης, διατηρεί όλα τα πολιτιστικά στοιχεία. Έτσι, κάτω από ένα διαφορετικό πρίσμα, διατηρεί τη συνύφανση ''λόγου'' και ''μύθου'', την οποία όμως ανανεώνει διαρκώς σε μια δυναμική πορεία. Το πρόβλημα της απομύθευσης που έχει κατά καιρούς τεθεί, χρειάζεται διευκρίνιση και κατανόηση, γιατί δεν μπορεί να νοηθούν διδασκαλία και έργο, που υπερβαίνουν τα φυσικά δεδομένα, χωρίς τη μυθική γλώσσα. Η αποκάλυψη στις δυναμικές της φάσεις μέσα στόστο σχέδιο της ιστορίας της θείας οικονομίας, δεν θα μπορούσε να εκφραστεί χωρίς τις προϋποθέσεις αυτές, σύμφωνα άλλωστε και με τους Πατέρες της Εκκλησίας. Η μυθική αυτή γλώσσα όμως, χάνει τη γνησιότητα της και δεν μπορεί να εκφράσει τις αιώνιες αλήθειες, όταν είναι στατική με αποτέλεσμα να ''ειδωλοποιεί'' συγκεκριμένες περιοχές.
 
==== Ελληνικός και Χριστιανικός μύθος: Οι Διαφορές ====
Γραμμή 46:
 
Παρ' όλο όμως το δυναμισμό που περιέχουν οι παραστάσεις αυτές, δεν μπορούν να ξεφύγουν από τον χωρικό και χρονικό κύκλο του κόσμου, της προσωπικής και κοινωνικής ζωής. Η πρόοδος, σαν μια ριζική αλλαγή και μεταμόρφωση της ιστορίας, δεν αποτελεί θέμα για τον Έλληνα φιλόσοφο και το μέλλον, ως διάσταση, δεν τον προβληματίζει. Μόνο το παρελθόν και το βάθος της ανθρώπινης ύπαρξης εντοπίζεται και πέρα από τα κλειστά όρια του κόσμου δεν μπορεί να εντοπιστεί τίποτα.
Το κάθετικαθετί που υπάρχει, κινείται και συλλαμβάνεται μέσα στα αυστηρά περιγράμματα μιας κυκλικής περιφοράς. Οι θεότητες ταυτίζονται με τα φυσικά στοιχεία ή περιορίζονται μέσα σ' αυτά. Ακόμη και στην περίπτωση όπου παρουσιάζεται η μία κεντρική θεότητα με εξουσία πάνω στις άλλες, δεν εξαιρείται από την ταύτιση αυτή.
 
Ο Πλάτωνας στον ''Τίμαιο'' ''(Πλάτ., Τίμ. 58abc)'', παρουσιάζει την εικόνα που είχαν οι αρχαίοι για το σύμπαν: μια σφαίρα, όπου τα στοιχεία σε διαφορετικά μεγέθη κινούνται και περιφέρονται κυκλικά. Ανάμεσα στα στοιχεία υφίσταται ανισότητα και ανομοιομορφία και έτσι επικρατεί αδιάκοπη κίνηση.
Γραμμή 52:
Ο Ηράκλειτος θεωρεί αδιανόητη την ηρεμία και την ευθεία κίνηση ενός στοιχείου ή μιας διάστασης. Από τη μια κατάσταση γίνεται το πέρασμα στην αντίθετη της και ξανά το αντίστροφο με ακατάπαυστες κυκλικές περιφορές.
 
Στον ''Φαίδωνα'' πάλι ''(Πλάτ., Φαίδ. 72ab)'', ο Πλάτωνας αναπτύσσει την άποψη για την αθανασία της ψυχής, λέγοντας πως αν η ζωή συνέχεια δίνει ζωή χωρίς αυτή να ξαναγυρίζει από το θάνατο σ' αυτήν, τότε κάποτε θα σταματήσει να υπάρχει. Κάτι παρόμοιο δηλ.δηλαδή με την άντληση νερού από μια πηγή όπου αν δεν επιστρέφει το νερό σ' αυτήν, σε ορισμένο χρόνο θα στερέψει.
 
Αυτή η συνεχής επανάληψη μέσα στο κλειστό και κυκλικό γίγνεσθαι κάνει το χώρο στατικό, παρ' όλη την υπάρχουσα δυναμικότητα και τα περιγράμματα περιορίζουν το κοσμοείδωλο παρόλο το βάθος, την εσωτερικότητα και τις δυναμικές διαστάσεις των πραγμάτων.
 
Επίσης, στην ''Πολιτεία'' ο Πλάτωνας κάνει λόγο για τα δεινά της λήθης, που είναι η απώλεια της μνήμης του αιώνιου κόσμου. Εκείνο δηλ.δηλαδή που μετράει, είναι η ανάμνηση του παρελθόντος. Η λειτουργία αυτή όμως, όσο κι αν δίνει βάθος και ώθηση στην ψυχή, της κόβει τελικά το δρόμο προς το μέλλον καθώς η ανάμνηση ακινητοποιεί τον άνθρωπο στο παρελθόν.
 
===== Χριστιανικό κοσμοείδωλο =====
Γραμμή 84:
 
==Σύγχρονη πολιτική ψυχολογία==
Κατά τη σύγχρονη αντίληψη μύθος είναι “''μια ευρέως αποδεκτή πίστη η οποία δίνει νόημα σε γεγονότα με κοινωνική σημασία, είτε είναι επαληθεύσιμη είτε όχι''” <ref>Edelman, 1977, p. 3, αναφέρεται στο [http://www.jstor.org/discover/10.2307/3791623?uid=2129&uid=2&uid=70&uid=4&sid=21102076779553 Barner-Barry Carol & Cynthia Hody, Soviet Marxism-Leninism as Mythology, ''Political Pshychology'', 15, No. 4, 1994], p. 609.</ref> Όλοι οι άνθρωποι αποδέχονται μύθους γύρω από τον εαυτό τους και τον κόσμο, αλλά συνήθως δεν τους αποκαλούν μύθους ή ακόμη δεν τους αναγνωρίζουν καν ως μύθους. Οι μύθοι αυτοί βοηθούν στην κατανόηση του ατόμου και της θέσης του στον κόσμο. Πολλοί είναι [[Πολιτικός μύθος|πολιτικοί μύθοι]], δηλαδή ιστορίες που βοηθούν τον άνθρωπο στην κατανόηση του πολιτικού παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος. Όταν οι πολιτικοί μύθοι είναι επιτυχημένοι στον ρόλο τους να πείθουν άτομα ή πληθυσμούς, δεν γίνονται ανιληπτοίαντιληπτοί ως μύθοι αλλά γίνονται πιστευτοί σαν αλήθειες.<br />
 
Από τη οπτική της σύγχρονης ψυχολογίας η αλήθεια ή μη ενός σύγχρονου μύθου δεν έχει πρακτική σημασία. Εκείνο που έχει σημασία είναι η δυνατότητα για έναν συνηθισμένο και λογικό άνθρωπο να τους εκλαμβάνει ως αληθείς. <ref>Nimmo & Combs, 1980, αναφέρεται στο Barner-Barry & Hody, 1994, σ. 610.</ref> Εξ ορισμού, οι μύθοι δεν μπορούν να αποδειχθούν ψευδείς από κάποια γενικά αποδεκτή μέθοδο. Αν ένα πρόσωπο συμπεριφέρεται σαν ο μύθος να είναι αληθής, τότε από μία άποψη ο μύθος γίνεται αληθής. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει αρχαιολογική απόδειξη ότι υπήρξε ο Χριστός, αλλά εκατομμύρια άνθρωποι πιστεύουν ότι υπήρξε και αυτό είχε μια ισχυρή επίδραση στους ίδιους και την ιστορία.
 
Κατά τους Nimmo & Combs (1980) οι μύθοι εξυπηρετούν τις εξής γενικές λειτουργείεςλειτουργίες στη ζωή των ανθρώπων:<ref>Αναφέρεται στο αναφέρεται στο Barner-Barry & Hody, 1994, σ. 613-615.</ref>
* Είναι εύκολα αντιληπτοί και έτσι διευκολύνουν την αποδοχή και την επαφή με τα γεγονότα της ζωής.
* Δίνουν ρόλους στη ζωή παρέχοντας μια “''αίσθηση του εαυτού, μια ακεραιότητα και σημαντικότητα την οποία δεν μπορεί να προσφέρει η ψυχρή, επιστημονική και τεχνολογική σκέψη''” .
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Μύθος"