Επιστολή Ιούδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Σύμφωνα με την ίδια την επιστολή, συγγραφέας της είναι ο ‘’Ιούδας Ιησού Χριστού δούλος, αδελφός Ιακώβου’’. Έτσι αυτοπαρουσιάζεται, κι αυτό γεννά πιο πολύ το ερωτηματικό γιατί να μην επικαλεστεί άμεσα την αδελφική σχέση του με τον Ιησού αλλά επιλέγει να αυτοπροσδιοριστεί ως αδελφός του Ιακώβου, μιας σημαντικής ηγετικής προσωπικότητας της αρχέγονης Εκκλησίας.<ref>[[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], σελ. 439.</ref> Πρόκειται – σύμφωνα λοιπόν και με την εσωτερική μαρτυρία της – για τον αδελφόθεο Ιούδα, γνωστό από τους καταλόγους των αδελφών του Ιησού, χωρίς άλλη ιδιαίτερη μνεία γι’ αυτό το πρόσωπο στην [[Καινή Διαθήκη]]. Θεωρείται γιος του μνήστωρος Ιωσήφ ἀπό προηγούμενη γυναίκα <ref>[[#Σάκκος|Σάκκος]], σελ. 67-85.</ref> Στον αποστολικό κατάλογο του [[Ευαγγελιστής Λουκάς|Λουκά]] στις [[Πράξεις των Αποστόλων]] και στο Ευαγγέλιό του συμπεριλαμβάνεται στους αποστόλους.

Δεν είναι εύκολο να εντοπίσουμε τον τόπο συγγραφής της. Αν δεχθούμε πως είναι ο Ιούδας καθώς και τις πληροφορίες του [[Απόστολος Παύλος|Παύλου]] στην [[Α' Επιστολή προς Κορινθίους]], ότι έδρασε στην [[Παλαιστίνη]], μπορούμε να εικάσουμε με μεγάλη πιθανότητα ότι γράφτηκε από την ευρύτερη περιοχή. Άλλη εκδοχή είναι η Αντιόχεια της Συρίας όπου ζούσε μικτή χριστιανική κοινότητα στην οποία μπορούσαν να εμφανιστούν οι αιρετικές ομάδες που αποκρούει ο συντάκτης με την επιστολή του. Το ζήτημα του τόπου εξακολουθεί να είναι εκκρεμές.<ref name="Pan396">[[#Παναγόπουλος|Παναγόπουλος]], σελ. 396.</ref> Ως τόπος συγγραφής έχει προταθεί και η Βαβυλών της Αιγύπτου, διάφορη της γνωστής Βαβυλώνος της Μεσοποταμίας, καταφύγιο των Χριστιανών μετά τον φόνο του Ιακώβου, αδελφού του Ιούδα, περί το 62 μ.Χ., τον οποίο πιθανότατα ακολούθησαν διωγμοί των Ιουδαίων κατά των Χριστιανών. <ref>[[#Σάκκος|Σάκκος]], σελ. 93-108.</ref>

Οι απόψεις ποικίλουν κι αυτό είναι συνάρτηση διαφόρων εσωτερικών και εξωτερικών παραμέτρων του κειμένου. Έτσι έχουμε: α) Μεταξύ 70 και 100 μ.Χ. ή μεταξύ 66 καὶ 69 μ.Χ.<ref>[[#Σάκκος|Σάκκος]], σελ. 108.</ref> και κυρίως μετά το 70 μ.Χ. επειδή δεν αναφέρεται στην καταστροφή της Ιερουσαλήμ η οποία έλαβε χώρα εκείνη την χρονιά. Αλλά και γύρω στα 90 μ.Χ. αφού η [[Σύνοδος της Ιάμνειας]] απέκλεισε τα ιουδαϊκά απόκρυφα τα οποία ο συντάκτης της χρησιμοποιεί.<ref>[[#Παναγόπουλος|Παναγόπουλος]], σελ. 396, [[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], σελ. 440.</ref> β) Συνάρτηση του χρόνου συγγραφής της είναι και οι αναφορές σε αυτήν-σύμφωνα με νεώτερους ερευνητές-του αντινομιστικού γνωστικισμού που αποκρυσταλλώνεται κατά κύριο λόγο τον 2ο αιώνα μ.Χ., η μνεία στις αποστολικές διδασκαλίες σαν κάτι που ανήκει στο απώτατο παρελθόν (στιχ.17). Έτσι άλλοι την τοποθετούν στον 2ο αιώνα μ.Χ.

Είναι άγνωστο ακριβώς ποιοι είναι οι παραλήπτες. Εικάζεται πως είναι ή Παλαιστίνιοι αναγνώστες ή χριστιανοί της Συρίας.<ref>[[#Αγουρίδης|Αγουρίδης]], σελ. 401.</ref> Επειδή δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένη ιστορική κατάσταση των παραληπτών, τους προσφωνεί γενικώς ‘’οι εν Θεώ πατρί αγαπημένοι’’, παραθέτει στοιχεία από την Παλαιά Διαθήκη και την απόκρυφη Ιουδαϊκή γραμματεία, κάτι που υποδηλώνει εξοικείωση των παραληπτών με τα κείμενα αυτά. Επίσης καταπολεμά αιρετικές διδασκαλίες διαδεδομένες μεταξύ των εθνικών χριστιανών. Όλα τα παραπάνω δείχνουν πως είναι καθολική επιστολή και απευθύνεται και στις δύο ομάδες παραληπτών.<ref>[[#Παναγόπουλος|Παναγόπουλος]]<!--{ΑΠΟΥΣΙΑΖΕΙ Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗΣ}, σελ. --></ref> Κατ΄άλλους παραλήπτες της Επιστολής ήταν οι Χριστιανοί της Μ. Ασίας, οι οποίοι μετά τον θάνατο του Παύλου ή λίγο πριν από αυτόν, κατά την οριστική του και τελευταία του φυλάκιση, δέχθηκαν διά του συνεργάτη του Σιλουανού την Α'Πέτρου (5,12) και πιθανότατα την Β'. Μετά τον θάνατο του Πέτρου ακολούθησε η Επιστολή του Ιούδα. Ο Πέτρος είχε προβλέψει τον επικείμενο θάνατό του και στην δεύτερη επιστολή του, που υπόσχεται υπόμνηση της διδασκαλίας του μετά τόν θάνατό του (1,14-15) ουσιαστικά προεξαγγέλει την Β'Ιούδα, η οποία είναι και υπόμνηση της διδασκαλίας που υπάρχει στην δεύτερη επιστολή του<ref>[[#Σάκκος|Σάκκος]], σελ. 100.</ref>

Παρουσιάζονται μέσα στην επιστολή ως αρνητές του προσώπου του Ιησού ΧρηστούΧριστού και ως επιδιδόμενοι σε διάφορες ασέλγειες μιαρές του σώματος. Επίσης περιπίπτουν σε εκτάσεις και βλασφημούν τους φύλακες αγγέλους. Αυτοί κινούνται και δρουν μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας.<ref>[[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], σελ. 438, [[#Παναγόπουλος|Παναγόπουλος]], σελίδες 394–395.</ref> Η ταυτοποίησή τους δεν είναι εύκολη κι έτσι κάποιοι μιλούν για [[Γνωστικισμός|γνωστικούς]] [[Καρποκράτης|Καρποκρατιανούς]] ή [[Οφίτες]] (ή [[Καϊνίτες]]) ή και [[Νικολαΐτες]].<ref>[[#Παναγόπουλος|Παναγόπουλος]], σελ. 395.</ref> ενώ άλλοι για ελευθεριάζοντες ψευδοδιδασκάλους. Πιο πιθανό είναι να είναι κάποιοι πρόδρομοι του γνωστικισμού του 2ου αιώνα οι οποίοι παραποιούν την [[Απόστολος Παύλος|Παύλεια]] διδασκαλία περί ελευθερίας από τον Ιουδαϊκό Νόμο, ζώντας με τρόπο ηθικά καταδικαστέο.<ref>[[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], σελ. 438.</ref> Ο συντάκτης της επιστολής δεν προβαίνει σε μία συστηματική ανασκευή των θέσεών τους αλλά στιγματίζει την ηθική τους. Θα έχουν την τύχη των του Κάιν, του Κορέ και του ΒιλεάμΒαλαάμ. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι πρόκειται για τους αιρετικούς της Μ. Ασίας, τους οποίους καταπολεμά ο Παύλος στις τελευταίες του Επιστολές και ο Ιωάννης στην Αποκάλυψη, μετά τον θάνατο του Ιούδα<ref>[[#Σάκκος|Σάκκος]], σελ. 93-108.</ref>

Η αρχαιότερη μαρτυρία της επιστολής πρέπει να θεωρηθεί η Β΄ επιστολή Πέτρου, αν την θεωρήσουμε ως μεταγενέστερη της επιστολής Ιούδα. Μνημονεύεται από τον Μουρατόριο κανόνα, τον [[Κλήμη Αλεξανδρείας]] ο οποίος είχε συντάξει υπόμνημα σε αυτήν, τον Τερτυλλιανό, ενώ οι Ωριγένης και Ιερώνυμος αναφέρονται στις επιφυλάξεις που υπήρχαν στην εποχή τους περί την επιστολή επειδή χρησιμοποιούσε βιβλία της απόκρυφης ιουδαϊκής γραμματείας όπως το βιβλίο Ενώχ. Ο [[Ευσέβιος Καισαρείας]] την κατατάσσει στα αντιλεγόμενα έργα. Αγνοείται από την Πεσίτα επίσης.<ref>[[#Αγουρίδης|Αγουρίδης]], σελ. 398, [[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], σελίδες 53, 441, [[#Παναγόπουλος|Παναγόπουλος]], σελ. 394.</ref> Ωστόσο έχει υποστηριχθεί ότι ο αποκυφογράφος του αποκ΄ρυφου του Ενώχ αντελέι από τον Ιούδα <ref>[[#Σάκκος|Σάκκος]], σελ. 146-170 και 286-289.</ref>