Βιολογία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Sbiol (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Sbiol (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 2:
{{Επιστήμη}}
Η '''Βιολογία''' είναι ένα πολυμορφικό πεδίο γνώσεων με κύριο αντικείμενο έρευνας και μελέτης όλες τις φυσικοχημικές όψεις των εμβίων όντων, χαρακτηριζόμενη έτσι ως [[επιστήμη]] της [[ζωή]]ς. Η διεθνής σήμερα ονομασία της, ως όρος, είναι ελληνογενής και προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ''βίος'' (= ζωή) + ''λογία'' (= διήγηση, έρευνα, ερμηνεία). Πρώτος που χρησιμοποίησε αυτόν τον όρο ήταν ο Γερμανός φυσιοδίφης Gottfried Reinhold στο ομώνυμο έργο του Biologie το 1802. Στη σύγχρονη ελληνική γραμματεία πρωτοαναφέρθηκε από τον Δημήτριο Μαυροκορδάτο το 1836.
Γραμμή 48 ⟶ 47 :
=== Ποικιλία: Η ποικιλομορφία των ζωντανών οργανισμών ===
[[Αρχείο:Phylogenetic tree.svg|thumb|272x272px|Το [[φυλογενετικό δένδρο]] όλων των [[εξελικτικό δέντρο|ζώντων οργανισμών]], βασισμένο στα δεδομένα των [[rRNA]] [[γονίδια|γονιδίων]], που δείχνει τον διαχωρισμό των τριών επικρατειών των [[βακτήριο|βακτηρίων]], των [[αρχαία (βιολογία)|αρχαίων]] και των [[ευκαρυωτικά|ευκαρυωτικών]], όπως περιγράφηκαν αρχικά από τον [[Καρλ Βέζε]] (Carl Woese). Δενδρογράμματα διαμορφωμένα από τις αλληλουχίες άλλων γονιδίων είναι γενικώς παρόμοια, αν και είναι δυνατόν να τοποθετούν πρώιμες ομάδες με διαφορετικό τρόπο, εξαιτίας της αιφνίδιας πιθανώς εξέλιξης του rRNA. Οι ακριβείς σχέσεις των τριών επικρατειών είναι ακόμα υπό συζήτηση]]▼
Παραδοσιακά οι ζωντανοί οργανισμοί χωρίζονται σε πέντε βασίλεια:
Γραμμή 69 ⟶ 66 :
{{Κύριο|Κοινή καταγωγή}}
Μια ομάδα οργανισμών θεωρείται ότι έχει '''κοινή καταγωγή''' αν έχει έναν κοινό [[πρόγονος|πρόγονο]]. Όλοι οι οργανισμοί που υπάρχουν στη [[Γη]] κατάγονται από έναν κοινό πρόγονο ή από μια κοινή [[δεξαμενή γονιδίων]]. Αυτός ο "τελευταίος παγκόσμιος κοινός πρόγονος", δηλαδή, ο πιο πρόσφατος κοινός πρόγονος όλων των οργανισμών, πιστεύεται ότι εμφανίστηκε περίπου πριν από [[Timeline of evolution|3.5 δισεκατομμύρια χρόνια]] (δείτε: [[προέλευση της ζωής]]).[[File:Charles Robert Darwin by John Collier.jpg|thumb|Κάρολος Δαρβίνος|266x266px]]Η έκφραση «όλη η ζωή από ένα αυγό» (από την [[λατινική γλώσσα|λατινική]] έκφραση "[[Omne vivum ex ovo]]") η οποία αποτελεί θεμελιώδη ιδέα της σύγχρονης βιολογίας, φανερώνει την ύπαρξη μίας αδιάκοπης συνέχειας της ζωής από την εμφάνιση της μέχρι και σήμερα. Μέχρι τον 19ο αιώνα ήταν διαδεδομένη αντίληψη ότι μορφές ζωής μπορούσαν να εμφανιστούν ακαριαία υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Η καθολικότητα του [[γενετικός κώδικας|γενετικού κώδικα]] θεωρείται εν γένει από τους βιολόγους ως η οριστική απόδειξη υπέρ της θεωρίας της καθολικής κοινής καταγωγής όλων των [[βακτήριο|βακτήριων]], των [[αρχαία|αρχαίων]] και των [[ευκάρυα|ευκάρυων]]
=== Ομοιοστασία: Προσαρμογή στην αλλαγή ===
Γραμμή 80 ⟶ 75 :
=== Αλληλεπίδραση: Συμπλέγματα και περιβάλλοντα ===
[[Αρχείο:Common clownfish.jpg|thumb|272x272px|right|Αμοιβαία [[συμβίωση]] μεταξύ του [[ψαρι κλόουν|ψαριού κλόουν]] του γένους [[Amphiprion]] που κατοικεί ανάμεσα στα πλοκάμια της τροπικής [[θαλάσσια ανεμώνη|θαλάσσιας ανεμώνης]]. Το ψάρι προστατεύει την ανεμώνη από τα ψάρια-καταναλωτές της, και σε αντάλλαγμα τα πλοκάμια της ανεμώνης που τσιμπούν προστατεύουν τα ψάρια κλόουν από τους εχθρούς τους]]▼
Κάθε ζωντανός οργανισμός αλληλεπιδρά με άλλους οργανισμούς και με το [[φυσικό περιβάλλον]] του. Ένας από τους λόγους που τα βιολογικά συστήματα είναι δύσκολο να μελετηθούν είναι γιατί υπάρχουν πάρα πολλές διαφορετικές πιθανές αλληλεπιδράσεις με τους άλλους οργανισμούς και το περιβάλλον. Ένα μικροσκοπικό [[βακτήριο]] responding to a local gradient in sugar is as much responding στο περιβάλλον του ένα [[λιοντάρι]] is responding στο περιβάλλον του όταν αναζητά φαγητό στις [[Αφρική|αφρικάνικες]] [[σαβάνα|σαβάνες]]. Οι συμπεριφορές μεταξύ των μελών ενός συγκεκριμένου είδους μπορεί να είναι [[επίθεση|επιθετικές]], [[παράσιτο (βιολογία)|παρασιτικές]], [[συμβίωση|συμβιωτικές]] ή [[συνεργασία]]ς.
Γραμμή 88 ⟶ 81 :
== Σκοπός της Βιολογίας ==
{{Κύριο|Κλάδοι της Βιολογίας}}
▲[[Αρχείο:Common clownfish.jpg|thumb|272x272px|right|Αμοιβαία [[συμβίωση]] μεταξύ του [[ψαρι κλόουν|ψαριού κλόουν]] του γένους [[Amphiprion]] που κατοικεί ανάμεσα στα πλοκάμια της τροπικής [[θαλάσσια ανεμώνη|θαλάσσιας ανεμώνης]]. Το ψάρι προστατεύει την ανεμώνη από τα ψάρια-καταναλωτές της, και σε αντάλλαγμα τα πλοκάμια της ανεμώνης που τσιμπούν προστατεύουν τα ψάρια κλόουν από τους εχθρούς τους]]
▲[[Αρχείο:Phylogenetic tree.svg|thumb|272x272px|Το [[φυλογενετικό δένδρο]] όλων των [[εξελικτικό δέντρο|ζώντων οργανισμών]], βασισμένο στα δεδομένα των [[rRNA]] [[γονίδια|γονιδίων]], που δείχνει τον διαχωρισμό των τριών επικρατειών των [[βακτήριο|βακτηρίων]], των [[αρχαία (βιολογία)|αρχαίων]] και των [[ευκαρυωτικά|ευκαρυωτικών]], όπως περιγράφηκαν αρχικά από τον [[Καρλ Βέζε]] (Carl Woese). Δενδρογράμματα διαμορφωμένα από τις αλληλουχίες άλλων γονιδίων είναι γενικώς παρόμοια, αν και είναι δυνατόν να τοποθετούν πρώιμες ομάδες με διαφορετικό τρόπο, εξαιτίας της αιφνίδιας πιθανώς εξέλιξης του rRNA. Οι ακριβείς σχέσεις των τριών επικρατειών είναι ακόμα υπό συζήτηση]]
Η βιολογία έχει γίνει ένα τόσο εκτενές ερευνητικό πεδίο, που δεν μελετάται γενικά ως ενιαία επιστήμη αλλά ως διάφορα συγκεντρωμένα επιστημονικά υπο-πεδία. Εδώ εξετάζονται τέσσερις ευρείες ομαδοποιήσεις. Η πρώτη μεγάλη ομάδα αποτελείται από τα βιολογικά πεδία που μελετούν τις βασικές δομές των συστημάτων διαβίωσης: [[κύτταρο|κύτταρα]], [[γονίδιο|γονίδια]] κ.λ.π. Μια δεύτερη ομαδοποίηση εξετάζει τη λειτουργία αυτών των δομών στο επίπεδο [[Ιστός (βιολογία)|ιστών]], [[Όργανο (βιολογία)|οργάνων]] και [[Οργανισμός (βιολογία)|οργανισμών]]. Μια τρίτη ομαδοποίηση εξετάζει τους οργανισμούς και την προϊστορία τους. Τέλος μια πλειάδα βιολογικών πεδίων εστιάζει στις αλληλεπιδράσεις. Αυτά τα όρια, οι ομαδοποιήσεις και οι περιγραφές, είναι μια απλουστευμένη περιγραφή της βιολογικής έρευνας. Στην πραγματικότητα, τα όρια μεταξύ των βιολογικών πεδίων είναι πολύ ρευστά και οι περισσότεροι κλάδοι δανείζονται συχνά τεχνικές μεταξύ τους. Παραδείγματος χάριν, η εξελικτική βιολογία βασίζεται πολύ στις τεχνικές της μοριακής βιολογίας για να καθορίσει τις [[αλληλουχία DNA|αλληλουχίες του DNA]] που βοηθούν στην κατανόηση της γενετικής παραλλαγής ενός πληθυσμού. Επίσης, η φυσιολογία δανείζεται πολλά στοιχεία από τη βιολογία κυττάρου για την περιγραφή της λειτουργίας των οργάνων.
| |||