Σαπώρης Α΄ της Περσίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|επίγονοι = [[Βαράμης Α΄ της Περσίας]]</br />[[Ναρσής]]</br />[[Ορμίσδας Α΄ της Περσίας]]

Ο '''Σαπώρης Α’ της Περσίας''' ([[215]] - [[272]]), γνωστός και ως '''Σαπώρης ο μέγας''', ήταν ο δεύτερος [[Σάχης|σάχης]] (βασιλεύς των βασιλέων) της [[Αυτοκρατορία των Σασσανιδών|αυτοκρατορίας των Σασσανιδών]]. Ήταν γιος και διάδοχος του ιδρυτή της δυναστείας [[Αρδασίρ Α΄ της Περσίας|Αρδασίρ Α’]]. Ο πατέρας του πέθανε το 242 αλλά ο ίδιος έγινε βασιλιάς από το 241 και βασίλευσε ως τον θάνατο του το 272. Η μητέρα του ήταν πριγκίπισσα από τον βασιλικό [[Δυναστεία των Αρσακιδών|Οίκο των Αρσακιδών]]. Συνόδευε τον πατέρα του σε όλες τις εκστρατείες εναντίον των Πάρθων στην πρώτη γραμμή. Ο πατέρας του τον αναγνώρισε ως τον πιο ανδρείο και ικανό μεταξύ των γιων του και τον όρισε διάδοχο του Περσικού θρόνου. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας [[Γορδιανός Γ΄]] σε εκστρατεία εναντίον του ανάγκασε τον Σαπώρη αρχικά το 242 να υποχωρήσει στην [[Αντιόχεια]]. Σε νέα εκστρατεία στη [[Μεσοποταμία]] το 244 οι [[Ρωμαίοι]] γνώρισαν συντριπτική ήττα από τους Πέρσες του Σαπώρη το 244. Ο Γορδιανός Γ΄ έπεσε στη μάχη και τον διαδέχθηκε ο [[Φίλιππος ο Άραψ]]. Ο νέος Ρωμαίος αυτοκράτορας δεν ήθελε να επαναλάβει τα σφάλματα του προκατόχου του που είχαν ως αποτέλεσμα να χάσει ακόμα και την ζωή του σε ηλικία 18 ετών, γι´αυτό έκλεισε ειρήνη με τον Σαπώρη πληρώνοντας στους Πέρσες αποζημίωση 500.000 χρυσά δηνάρια. H συνθήκη ειρήνης που έκλεισε ο Φίλιππος με τους Σασσανίδες έφερε μεγάλες αντιδράσεις στη [[Ρώμη]] με τελικό αποτέλεσμα τη δολοφονία του το [[249]] από τον διάδοχο του αυτοκράτορα [[Δέκιος|Δέκιο]]

Ο Σαπώρης ξεκίνησε το 250 μετά τη δολοφονία του Φίλιππου του Άραβος εκ νέου τις επιθέσεις στις Ρωμαϊκές επαρχίες της [[Μεσοποταμία|Μεσοποταμίας]]ς. Ο αυτοκράτορας [[Βαλεριανός]] ο οποίος ανέβηκε στον Ρωμαϊκό θρόνο το 253 αναγκάστηκε να πραγματοποιήσει ασταμάτητες εκστρατείες από το 253 ως το 256 για να τον αντιμετωπίσει. Στη μάχη της Μπαρμπαλισσού το 253, ο Σαπώρης συνέτριψε Ρωμαϊκή δύναμη 600.000 στρατιωτών κυριεύοντας τη [[Συρία]]. Στη συνέχεια κατέλαβε την [[Αρμενία]] τοποθετώντας υποτελή βασιλιά τον γιο του Οριμάσδη και τη [[Γεωργία]] εξασφαλίζοντας τα βόρεια σύνορα του. Ο Βαλεριανός επέστρεψε το [[257]] με 70.000 άνδρες ανακατέλαβε την [[Αντιόχεια]] με ολόκληρη την [[Συρία]] αλλά λόγω αδιαφορίας του στην συνέχεια και της εξασθένισης του στρατεύματος του από επιδημία δεν μπόρεσε να την κρατήσει πολύ. Ο Σαπώρης επέστρεψε το 259, ανακατέλαβε την [[Αντιόχεια]], ο Βαλεριανός υποχώρησε στην [[Έδεσσα]] όπου ο Σαπώρης τον πολιόρκησε. Την ώρα που ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις για ειρήνη με πρωτοβουλία του Βαλεριανού, ο Σαπώρης τον συνέλαβε με δόλο το 260, λόγω συνωμοσίας του Ρωμαίου Μαρκιανού που ήθελε να σφετεριστεί τον θρόνο του. Ο Σαπώρης ταπείνωσε τον Βαλεριανό χρησιμοποιώντας τον σαν υποπόδιο για να ανέβει στο άλογο, και τον έγδαρε ζωντανό την ίδια χρονιά. Κατέλαβε τελικά και την [[Καισάρεια]] εξορίζοντας 400.000 από τους κατοίκους της στις νότιες επαρχίες της Περσίας, και καθιερώθηκε ως ο μέγιστος βασιλιάς της αυτοκρατορίας των Σασσανιδών ο οποίος δεν ηττήθηκε ποτέ. Πλήθος επιγραφές και ανάγλυφα σε ολόκληρη την [[Περσία]] υμνούν την δόξα του Σαπώρη με αναπαράσταση της ταπείνωσης του αυτοκράτορα Βαλεριανού. Τον διαδέχθηκε ο γιος του [[Ορμίσδας Α’ της Περσίας|Ορμίσδας Α’]]. Άλλοι δυο γιοι του ήταν ο [[Βαράμης Α’ της Περσίας|Βαράμης Α']] και ο [[Ναρσής]].