Ο καπιταλισμός σύμφωνα με πολλούς διανοητές αλλά και οικονομολόγους, στη σχετικά μακραίωνη ιστορία του χαρακτηρίστηκε από ποιοτικές και ποσοτικές μεταβολές.<ref>Michel Beaud: [http://www.biblionet.gr/main.asp?page=showbook&bookid=132152 Η ιστορία του καπιταλισμού, από το 1500 μέχρι το 2000]</ref> Η πρώτη περίοδος (από τον 16ο αι. έως τα μέσα του 18ου αιώνα) χαρακτηρίζεται από την διαδικασία της πρωταρχικής συσσώρευσης και μπορεί να ονομαστεί '''"καπιταλισμός του ελεύθερου ανταγωνισμού".''' Στην περίοδο αυτή κυριαρχεί η μικρή και μεσαία βιοτεχνία (μανιφακτούρα). Από τα μέσα του 18ου αιώνα έως τα τέλη του 19ου αιώνα αρχίζει και κυριαρχεί η μεγάλη επιχείρηση ως αποτέλεσμα της αποικιοποίησης, η οποία όμως δεν έχει αποκτήσει ακόμα τα χαρακτηριστικά του "μονοπωλίου". Από τα τέλη του 19ου αιώνα κυριαρχεί πλέον ο "μονοπωλιακός καπιταλισμός", διότι παρατηρούμε την συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου σε μεγάλες [[Μονοπώλιο|μονοπωλιακές επιχειρήσεις]]. Είναι πλέον η εποχή του [[Ιμπεριαλισμός|ιμπεριαλιστικού σταδίου]] για τον καπιταλισμό. <ref>Β.Ι. Λένιν "Ο ιμπεριαλισμός ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού". Σύγχρονη Εποχή, 2001, Αθήνα</ref> Τέλος, σήμερα υπάρχουν μαρξιστές διανοούμενοι οι οποίοι έχουν την αντίληψη πως ο καπιταλισμός από τις αρχές της δεκαετίας του '70 περνά σε ένα νέο στάδιο, που ονομάζεται [[Ολοκληρωτικός καπιταλισμός|"ολοκληρωτικός καπιταλισμός"]]. <ref>Παπακωνσταντίνου Πέτρος: [http://www.books.gr/ViewShopProduct.aspx?Id=5142411 Η Γέννεση του ολοκληρωτικού καπιταλισμού]</ref> <ref>Ζίζεκ Σλάβοϊ: [http://aristeroblog.wordpress.com/2011/07/12/%CE%B7-%CE%AD%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%88%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1%CF%82/ Η έκλειψη της Δημοκρατίας]</ref> Η ιδεολογία που αποδέχονται σήμερα οι υπερασπιστές του καπιταλισμού είναι κατά κύριο λόγο ο [[νεοφιλελευθερισμός]].<ref>Λοσούρντο Ντομένικο: [http://ilesxi.wordpress.com/2011/09/08/d-losurdo-%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CE%B2/ φιλελευθερισμός]</ref>
* Ο όρος στην ελληνική έχει μεταφραστεί ως '''[[κεφαλαιοκρατία]]''', '''κεφαλαιοκρατισμός''' και '''κεφαλαιοκρατικό σύστημα''' στην καθομιλουμένη χρησιμοποιούνται παράλληλα με τον όρο "καπιταλισμός".
