Ιάννης Ξενάκης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 7:
Γεννήθηκε στη [[Βραΐλα]] της [[Ρουμανία]]ς. Ήταν ο πρωτότοκος γιος του Κλεάρχου Ξενάκη, εμπόρου με καταγωγή από την [[Εύβοια]], και της Φωτεινής Παύλου, η οποία καταγόταν από τη [[Λήμνος|Λήμνο]]. Η μητέρα του πέθανε από [[ιλαρά]] όταν ο Ξενάκης ήταν πέντε ετών, αλλά πρόλαβε να του εμφυσήσει την αγάπη της για τη [[μουσική]] (η ίδια έπαιζε ερασιτεχνικά [[πιάνο]]). Πέντε χρόνια αργότερα (1932) ο πατέρας του τον έστειλε μαζί με τα αδέλφια του Ιάσονα (φιλόσοφο και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνας, ΗΠΑ) και Κοσμά (ζωγράφο/γλύπτη) στην [[Αναργύρειος και Κοργιαλένειος Σχολή Σπετσών|Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών]]. Εκεί πήρε και τα πρώτα του μαθήματα μουσικής ([[Αρμονία (μουσική)|αρμονίας]] και πιάνου).
 
Το 1938 μετακόμισε στην [[Αθήνα]], προκειμένου να προετοιμαστεί για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο [[Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο]] (ΕΜΠ). Παράλληλα έπαιρνε μαθήματα αρμονίας και αντίστιξης με τον Αριστοτέλη Κουντούρωφ, μαθητή του [[Αλεξάντερ Σκριάμπιν]], κάνοντας και τις πρώτες συνθετικές του απόπειρες. Τότε άρχισε επίσης να μελετά τους αρχαίους Έλληνες [[Φιλοσοφία|φιλοσόφους]], κυρίως τον [[Πλάτων]]α. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι από αυτή την ηλικία ενδιαφερόταν για τη σχέση των [[Μαθηματικά|μαθηματικών]] και της μουσικής, προσπαθώντας να βρει πώς θα μπορούσαν να εφαρμοστούν μαθηματικά μοντέλα στην ''Τέχνη της Φούγκας'' του [[ΟικογένειαΓιόχαν Μπαχ|Γ. Σ.Σεμπάστιαν Μπαχ]], έτσι ώστε οι μουσικές δομές να παρασταθούν με γραφήματα ως οπτικές αντιστοιχίες της μουσικής.
 
Το 1940 πέτυχε την εισαγωγή του στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ, παρόλο που δεν ήθελε να γίνει πολιτικός μηχανικός ή αρχιτέκτονας, όπως έχει δηλώσει ο ίδιος.<ref>B. A. Varga, ''Gespräche mit Iannis Xenakis'', Atlantis Musikbuch-Verlag (Mainz 1995), σ. 20</ref> Κατάφερε όμως με αυτή του την επιλογή να συνδυάσει σε κάποιο βαθμό τα δικά του ενδιαφέροντά (Μουσική, Μαθηματικά, [[Φυσική]]) με τις επιθυμίες του πατέρα του, ο οποίος ήθελε να τον στείλει στην [[Αγγλία]] να σπουδάσει [[Ναυπηγική]]. Την ίδια χρονιά εντάχθηκε στο – παράνομο τότε – [[Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας|KKE]], ενώ αργότερα (1943) έγινε γραμματέας της [[Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων|ΕΠΟΝ]] Πολυτεχνείου και καθοδηγητής της ομάδας «Λόρδος Βύρων». Κατά τη συμμετοχή του στα [[Δεκεμβριανά]] τραυματίστηκε σοβαρά από θραύσμα αγγλικής οβίδας, με αποτέλεσμα να χάσει το αριστερό του μάτι και να παραμορφωθεί η αριστερή πλευρά του προσώπου του.<ref>Λεπτομερείς περιγραφές για τις συνθήκες του τραυματισμού του έχουν δώσει κατά καιρούς διάφοροι φίλοι και συναγωνιστές του, χωρίς να συμφωνούν πάντα μεταξύ τους (βλ. ενδεικτικά [http://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=11/2/2001&id=1548&pageNo=3&direction=1 Μανώλης Κορνήλιος], [http://www.enet.gr/online/online_hprint?q=%D3%F4%E7+%E4%F1%DC%F3%E7+%F4%EF%F5+%C3%E9%DC%ED%ED%E7+%CE%E5%ED%DC%EA%E7+%F3%F4%E7%ED+%CA%E1%F4%EF%F7%DE&a=&id=20004924 Νίκος Κούνδουρος], [http://www.enet.gr/online/online_hprint?q=%CA%EF%FD%ED%E4%EF%F5%F1%EF&a=&id=47388556 Ροζίτα Σώκου]). Ο ίδιος σπάνια μίλαγεμιλούσε για θέματα που αφορούσαν την αγωνιστική του δράση, με μία από τις σπάνιες εξαιρέσεις στις συζητήσεις του με τον Ούγγρο Μπάλιντ Άντρας Βάργκα το 1980 (B. A. Varga, ''Gespräche mit Iannis Xenakis'', Atlantis Musikbuch-Verlag, Mainz 1995, ελλ. μτφρ. Α. Συμεωνίδου, ''Συζητήσεις με τον Ι. Ξενάκη'', Ποταμός 2004, δείτε σχετικό απόσπασμα [http://www.tanea.gr/Article.aspx?d=20041211&nid=4368097 εδώ])</ref>
 
Λόγω της αντιστασιακής του δράσης και των γενικότερων συνθηκών της εποχής, οι σπουδές του γίνονταν μετ’μετ' εμποδίων μέχρι και το 1947, οπότε και υποστήριξε επιτυχώς την διπλωματική του εργασία με θέμα το ενισχυμένο σκυρόδεμα. Λίγο αργότερα παρουσιάστηκε στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, περιμένοντας να απαλλαχθείαπαλλαγεί από τη στρατιωτική θητεία ή να υπηρετήσει ως βοηθητικός λόγω του τραυματισμού του, αλλά κάτι τέτοιο δεδεν συνέβη. Φοβούμενος την εξορία στη Μακρόνησο, δραπέτευσε με πλαστό διαβατήριο στην [[Ιταλία]], οπότε και καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο για λιποταξία.<ref>Ο Ξενάκης αμνηστεύθηκε μόλις το 1974, με την μεταπολίτευση, και μπόρεσε τότε να επισκεφθεί ξανά την Ελλάδα, μετά από 27 χρόνια.</ref> Από την Ιταλία, με την βοήθεια Ιταλών κομμουνιστών πέρασε στη [[Γαλλία]] και έφτασε τελικά στο [[Παρίσι]].
 
Στο Παρίσι, με τη μεσολάβηση του Γιώργου Κανδύλη, ο Ξενάκης προσλήφθηκε από τον γνωστό αρχιτέκτονα [[Λε Κορμπυζιέ]], για τον οποίον εργάστηκε μέχρι και το 1959. Παράλληλα αναζητούσε δασκάλους για να συνεχίσει τα μαθήματα σύνθεσης. Οι πρώτοι στους οποίους απευθύνθηκε ήταν οι [[Αρτύρ Ονεγκέρ]] και [[Νταριούς Μιγιώ]], μέλη της «ομάδας των Έξι». Ο Ξενάκης όμως δεν ήταν διατεθειμένος να διδαχθεί τους ακαδημαϊκούς κανόνες της [[Αρμονία (μουσική)|αρμονίας]] και της [[αντίστιξη]]ς. Σύντομα συγκρούστηκε με τον Ονεγκέρ, ο οποίος δεν αποδεχόταν τις ιδέες του.<ref>Ο ίδιος περιγράφει έναν έντονο διαπληκτισμό που είχε με τον Ονεγκέρ στο πρώτο μάθημα, όταν ο τελευταίος τον σταμάτησε την ώρα που έπαιζε στο πιάνο μία σύνθεσή του, επειδή άκουσε παράλληλες πέμπτες και όγδοες. Ο Ξενάκης του απάντησε: «Μα, μου αρέσουν!». Ο Ονεγκέρ τότε τον ταπείνωσε μπροστά στους υπόλοιπους μαθητές λέγοντάς του ότι «αυτό δεν είναι μουσική» και τα πνεύματα οξύνθηκαν. Για λεπτομέρειες βλ. “Xenakis on Xenakis”, ''Perspectives of New Music'', σ. 20</ref> Η [[Νάντια Μπουλανζέ]], στην οποία απευθύνθηκε επίσης ο Ξενάκης, είδε μερικά έργα του και του εξέφρασε την αδυναμία της να αναθεωρήσει τις απόψεις της στην ηλικία της ή να «ξεκινήσει για χάρη του από την αρχή».<ref>B. A. Varga, ό.π., σ. 31</ref>