Βατικανό: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
IM-yb (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
IM-yb (συζήτηση | συνεισφορές)
επιμέλεια (έντονα γράμματα)
Γραμμή 61:
 
=== Α΄ Περίοδος: μέχρι το 590 ===
Το Παπικό ή Ποντιφικό κράτος (Ιταλ. '''Stato Pontificio''') υπήρξε κράτος της κεντρικής Ιταλίας υφιστάμενο από τον Η΄ μέχρι τον ΙΘ΄ αιώνα, ιδρυθέν ως "κοσμική" κυριαρχία των Παπών, με κέντρο και πρωτεύουσα τη [[Ρώμη]]. Κατείχε μεγάλες εκτάσεις κατά διάφορες εποχές με τόση συχνή μεταβολή που ιστορικά δεν έχει συμβεί σε κανένα άλλο κράτος, οφειλόμενο κυρίως στην έλλειψη επαρκών υπερασπιστών. Δεν έχει ακόμη ιστορικά εξακριβωθεί η απαρχή της κοσμικής αυτής εξουσίας.
 
Υποστηρίχθηκε ότι ο αυτοκράτορας [[Μέγας Κωνσταντίνος]] ήταν εκείνος που πρώτος παραχώρησε την "κοσμική" αυτή εξουσία με εδαφική δωρεά. Τούτο απεδείχθη εφεύρημα όμως του Ισπανού ιερέα '''Ισίδωρου Μερκάτορ''', το οποίο όμως από τον ΙΒ΄ αιώνα αμφισβήτησαν οι [[Βενεδικτίνοι]] και περί τα μέσα του ΙΕ΄ αιώνα απέδειξε ως μέγα ψεύδος ο '''[[Λαυρέντιος Βάλλα]]'''. Ακόμα δε και οι εδαφικές δωρεές που φέρονται ότι έκαναν προς τον Πάπα ο [[Πιπίνος ο Βραχύς]] και ο [[Κάρολος ο Μέγας]], χωρίς αυθεντικό σχετικό έγγραφο να πιστοποιούνται, φαίνεται να ήταν προφορικές παραχωρήσεις πιθανώς για βραχύ χρονικό διάστημα. Εκείνο όμως που ιστορικά είναι εξακριβωμένο είναι ότι οι Φράγκοι βασιλείς πράγματι παραχώρησαν κάποιες κοσμικές εξουσίες στους Πάπες, όχι όμως και την απόλυτη κυριαρχία και ανεξαρτησία των υπ΄αυτών εδαφών των.
 
Η κοσμική εξουσία των Παπών οφείλεται κυρίως στην πρωτεύουσα θέση που κατέλαβαν με τον καιρό στη Δυτική Εκκλησία. Στην αρχή ο τίτλος του Πάπα δεν παρείχε κανένα πρωτείο. Λόγω όμως του ότι η Ρώμη ήταν πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας, ο εδρεύων σε αυτή επίσκοπος προσλάμβανε αυτοδίκαια πρωτεύουσα θέση μεταξύ των άλλων επισκόπων. Το πρωτείο αυτό ενισχυόταν και από την αμφίβολη παράδοση ότι οι Πάπες ήταν διάδοχοι του Αποστόλου Πέτρου, που ο θρύλος ήθελε να έχει μεταβεί στη Ρώμη και να έχει μαρτυρήσει εκεί.
Γραμμή 69:
Το [[381]] ο Αυτοκράτορας [[Γρατιανός]] παραχώρησε στον Πάπα της Ρώμης το δικαίωμα να δικάζει τις μεταξύ των επισκόπων διαφορές. Το [[452]] ο [[Πάπας Λέων Α΄]] σταλείς από τον Αυτοκράτορα Βαλεντιανό Γ΄ προς τον Αττίλα κατάφερε με την ηθική πειθώ του να αποτρέψει επίθεση του Αττίλα του Ούνου εναντίον της Ρώμης. Μετά την παύση των Αυτοκρατόρων της Δύσεως, οι Πάπες ανέλαβαν ως μεσάζοντες μεταξύ λαού και βαρβάρων βασιλέων.
 
Όταν ο [[Ιουστινιανός Α΄|Ιουστινιανός]] προσάρτησε εκ νέου την [[Ιταλία]] στην αυτοκρατορία του το [[554]], οι Πάπες βρέθηκαν να έχουν μεγάλες εδαφικές εκτάσεις και πλούτη, που προέρχονταν από δωρεές πιστών, είχαν συγκεντρώσει δύναμη πολύ μεγαλύτερη των Βυζαντινών Εξάρχων. Μετά τη λομβαρδική κατάκτηση ([[568]]) η έδρα της Βυζαντινής Εξαρχίας μεταφέρθηκε από τη [[Ρώμη]] στη [[Ραβέννα]]. Ο [[Πάπας]] εναπομείνας στη Ρώμη επεβλήθη στη συνείδηση των Ιταλών ως κύριος της Ρώμης επισκιάζοντας και αυτήν την εξουσία του Δούκα που κυβερνούσε εν ονόματι της Αυτοκρατορίας στη Ρώμη και τη γύρω περιοχή, που αργότερα επονομάστηκε «''κληρονομία ή κλήρος του Αγίου Πέτρου''» ('''Patrimomium Sancti Petri''').
 
=== Β΄ Περίοδος: 590-860 ===
Γραμμή 83:
Ο Αρχιεπίσκοπος του Μιλάνου, αντίπαλος του ποντίφικα της Ρώμης, διεκδικούσε υπέρ αυτού το δικαίωμα της στέψης των Βασιλέων. Ο Αρχιεπίσκοπος της Ραβέννας διετείνετο ότι και αυτός είχε τα αυτά δικαιώματα επί της [[Ρωμανία]]ς με εκείνα του Πάπα επί της Ρώμης και της περιοχής. Έτσι οι διάφοροι Ιταλοί Ηγεμόνες αλλά και φεουδάρχες στις μεταξύ τους έριδες και πολέμους αύξαναν διαρκώς τις κτήσεις τους εις βάρος του Ποντιφικού κράτους με αποτέλεσμα η «[[Αγία Έδρα]]» να αποβαίνει συνεχώς λεία των τότε φατριών. Ο [[Πάπας Στέφανος Στ΄]], που έφθασε στο σημείο να ξεθάψει τον Πάπα Φορμόζη για να τον δικάσει, εφονεύθει στραγγαλιστείς μέσα στη φυλακή που είχε εγκλεισθεί από τους αντιπάλους του.
 
Το 962 με την ανασύσταση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας υπό του Όθωνος του Μεγάλου Βασιλέως της Γερμανίας, τον οποίο είχε καλέσει ο [[Πάπας Ιωάννης ΙΒ΄]] κατά του [[Βερεγγάριος Β΄|Βερεγγαρίου Β΄]] Βασιλέως της Ιταλίας, κατέστησε την [[Αγία Έδρα]] και σχεδόν ολόκληρη την Ιταλία γερμανική κτήση. Το [[1059]] ο [[Πάπας Νικόλαος Β΄]] απεφάσισε η εκλογή των Παπών εις το εξής να γίνεται υπό μόνο των Καρδιναλίων, ο δε [[Πάπας Γρηγόριος Ζ΄]] ([[1073]]) καθόρισε στο μέλλον η εκλογή των Παπών να μην επικυρώνεται από τον Αυτοκράτορα. Η απόφαση αυτή δημιούργησε σειρά αγώνων μεταξύ Αυτοκρατόρων και Παπών δημιουργώντας το περίφημο ζήτημα της «'''αμοιβαίας επικύρωσης'''» της εκλογής. Δηλ. ενώ οι Αυτοκράτορες ζητούσαν το δικαίωμα να επικυρώνουν την εκλογή των Παπών, οι Πάπες διεκδικούσαν το δικαίωμα να επικυρώνουν και αυτοί, δια της υπ΄αυτών στέψης, την εκλογή των Αυτοκρατόρων. Κατά τους αγώνες αυτούς οι Πάπες απέκτησαν μεγάλη "κοσμική" εξουσία που έφθασε στο σημείο της ταπεινώσεως του Αυτοκράτορα [[Ερρίκος Δ'|Ερρίκου Δ΄]] στην Κανόσσα το [[1077]].
 
=== Δ΄ Περίοδος: 1254-1789 ===
Μετά την κατάλυση της Γερμανικής κυριαρχίας στην Ιταλία ([[1254]]) οι Πάπες προσέγγισαν τους Φράγκους Βασιλείς της Γαλλίας. Με την επερχόμενο σχίσμα της Δύσης και της εγκατάστασης των [[Πάπες στην Αβινιόν|Παπών στην Αβινιόν]] της Γαλλίας το Ποντιφικό κράτος είχε εξαφανισθεί. Μετά την άρση του σχίσματος ([[1417]]), και την ένωση των Παπών επί [[Πάπας Νικόλαος Ε'|Πάπα Νικολάου Ε΄]] το Ποντιφικό κράτος αναστήθει ως ένα των πολλών κρατιδίων της κατετμημένης Ιταλίας. Από αυτής της περιόδου το Ποντιφικό κράτος απώλεσε τον γενικότερο πρότερο χαρακτήρα του παραμένον ως απλό κοσμικό κράτος. Αποτελείτο δε από του «'''κλήρου του Αγ. Πέτρου'''», τμήματος του Δουκάτου του Σπαλέτο, των Μαρινών, της Ρομανίας και των κτήσεων του Μπενεβέντο και της [[Αβινιόν]]. Επί Πάπα Ιουλίου Β΄ προσαρτήθηκε η Περουγία και η Βολωνία. Επί Πάπα Λέοντος Γ΄ το Ποντιφικό κράτος κατέλαβε το Δουκάτο του Ουρμπίνο, το Πέζαρο και την Σινιγκάλια. Με την πώληση όμως των περίφημων «''συχωροχαρτιών''» ξέσπασε το κίνημα των «''μεταρρυθμίσεων''» το οποίο και κατέληξε στην απόσπαση μεγάλου μέρους της Ευρώπης από την Καθολική Εκκλησία και την επιρροή του Πάπα. Τότε το Ποντιφικό κράτος αρχίζει σφοδρούς αγώνες κατά των διαμαρτυρομένων κρατών.
Με την εκραγείσα [[Γαλλική Επανάσταση]] [[1789]] που ακολούθησε κατάσχεση των εκκλησιαστικών κτημάτων, κατάργηση των προνομίων του κλήρου και κατάληψη παπικών εδαφών ([[Αβινιόν]] και [[Βεβεσόν]]) ο Πάπας υποχρεώθηκε να στραφεί υπέρ των εχθρών της Επανάστασης.
 
Γραμμή 105:
 
=== Η΄ Περίοδος: 1929-Σήμερα ===
Επί Πάπα όμως [[Πίος ΙΑ΄|Πίου ΙΑ΄]] και της ιταλικής κυβερνήσεως του [[Μουσολίνι]] συνήφθη στο [[Λατερανό]] στις [[11 Φεβρουαρίου]] [[1929]] συνθήκη με την οποία ιδρύθηκε νέο μικροσκοπικό ανεξάρτητο κράτος με το όνομα «'''Κράτος της πόλεως του Βατικανού'''» ('''Stato della Città del Vaticano''') και κατέβαλε 750.000.000 ιταλ. λίρες σε μετρητά και ένα δις. Ιταλ. λίρες σε δάνειο ως αποζημίωση για την κατάληψη των εδαφών του Ποντιφικού κράτους (ποσό λιγότερο από αυτό που ανάθεσε για τον Πάπα ο ιταλικός νόμος του έτους 1871, αλλά που δεν τον δέχτηκε εκείνος). Παράλληλα ο Πάπας ανεγνώρισε το [[Ιταλία|Βασίλειο της Ιταλίας]], με την Ρώμη πρωτεύουσα αυτού, παραιτούμενος του λοιπού επί παντός δικαιώματος και διεκδίκησης των άλλοτε ποντιφικών εδαφών. Το ανασυσταθέν αυτό νέο κράτος της πόλης του Βατικανού έκτασης 0,44 τ.χλμ. είχε 512 κατ. (1929 έτος ίδρυσης) εξ ων 389 Ιταλοί και 113 Ελβετοί.
 
{{επέκταση ενότητας}}
Γραμμή 117:
Αρχηγός του κράτους είναι ο Πάπας και επικεφαλής της κυβέρνησης ο Γραμματέας του κράτους, υπάρχει επίσης και ο Κυβερνήτης της πόλης του Βατικανού. Η διακυβέρνηση της Αγίας Έδρας είναι διαφορετική, αποτελούμενη από τη Ρωμαϊκή κουρία και από τα μέλη του Κολλεγίου των καρδιναλίων. Οι επικεφαλής της κυβέρνησης είναι ταυτόχρονα μέλη της ρωμαϊκής κουρίας.
Η πόλη πήρε το όνομά της από τον Mons Vaticanus, γνωστό επίσης ως Λόφο του Βατικανού. Η τελευταία εκλογή Πάπα έλαβε χώρα στις 13 Μαρτίου 2013.
 
== Παπικό κονκλάβιο 2013 ==
Μετά την παραίτηση του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ΄ στις 28 Φεβρουαρίου 2013, το συμβούλιο των καρδιναλίων (κονκλάβιο) συνήλθε και εξέλεξε νέο Ποντίφικα τον Αργεντινό [[Πάπας Φραγκίσκος|Φραγκίσκο]] (Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο) στην 5η ψηφοφορία στις 13 Μαρτίου.<ref name=RTE>{{cite news|title=White smoke emerges signalling new pope elected|url=http://www.rte.ie/news/2013/0313/376399-cardinals-to-resume-conclave-in-vatican/|accessdate=13-3-2013|publisher=Raidió Teilifís Éireann}}</ref>
Γραμμή 131 ⟶ 132 :
 
== Οικονομία ==
 
Η μοναδική, μη εμπορική οικονομία της Πόλης του Βατικανού υποστηρίζεται από τις συνεισφορές των ρωμαιοκαθολικών όλης της υφηλίου (γνωστές ως "Οβολός του Πέτρου"), την πώληση γραμματοσήμων και αναμνηστικών, τα αντίτιμα εισόδων στα μουσεία και την πώληση εκκλησιαστικών δημοσιευμάτων. Το Βατικανό έχει ανεξάρτητο οικονομικό σύστημα και τις τράπεζές του. Τα εισοδήματα των εργαζομένων είναι αρκετά καλύτερα από τα αντίστοιχα αυτών που εργάζονται στην πόλη της Ρώμης. Το βιοτικό επίπεδο είναι διαφορετικό, τουλάχιστον στα δημόσια στοιχεία του, λόγω του ιδιαίτερα συγκρατημένου τρόπου ζωής που απαιτείται.
 
Γραμμή 142:
Η Πόλη - Χώρα μπορεί να φαίνεται μικρότερη και από το [[Μονακό]], την [[Ανδόρρα]] και το [[Λιχτενστάιν]] αλλά στην πραγματικότητα ως «Αγία Έδρα» της Καθολικής εκκλησίας ασκεί σήμερα μεγαλύτερη επιρροή ακόμη και από ολόκληρη την [[Ιταλία]].
 
=== Χωροταξική διάταξη ===
'''Χωροταξική διάταξη''': Κτισμένη επί της δυτικής όχθης του Τίβερη ποταμού μέσα στην καρδιά της [[Ρώμη]]ς.Σχήματος μάλλον τριγωνικού με την προ του Αγίου Πέτρου πλατεία (Πιάτσα Σαν Πιέτρο)να κατέχει τη μία νοτιοανατολική γωνία της πόλης-κράτους. Τα μεσαιωνικά και αναγεννησιακά '''τείχη''' που την περιβάλουν προσδιορίζουν και τα σύνορα αυτής που είναι δυνατόν να περπατήσει κανείς γύρω γύρω σε μία ώρα!
 
Έκτός από τη "Πίατσα Σαν Πιέτρο" που αποτελεί και είσοδο στην πόλη, από τις υπόλοιπες πέντε πύλες των τειχών μόνο δύο είναι ανοικτές στο κοινό η '''Arco delle Campane''' (=Αψίδα των Καμπάνων) στην πρόσοψη της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου και η είσοδος των βορείων τειχών προς τα μουσεία του Βατικανού.
 
Το επιβλητικότερο κτίσμα είναι η [[Βασιλική του Αγίου Πέτρου]] που κτίστηκε το 4ο αι. και ανοικοδομήθηκε το 16ο αι. Αριστερά της Βασιλικής και εκτός των τειχών βρίσκεται το τευτονικό νεκροταφείο, ενώ εντός των τειχών είναι το '''ιερό σκευοφυλάκιο''' και το '''ανάκτορο της Αγίας Μάρθας'''. Πίσω από αυτά τα κτίσματα βρίσκονται αντίστοιχα το '''Δικαστικό μέγαρο''' και το '''ανάκτορο του Αγ. Καρόλου''' και πίσω ακριβώς αυτών το '''Εργαστήριο ψηφιδωτών''' και ο σιδηροδρομικός σταθμός πίσω δε αυτών ο ραδιοφωνικός σταθμός του Βατικανού όπου και καταλήγουν τα νότια τείχη.
 
Πίσω ακριβώς από την Βασιλική του Αγ. Πέτρου και βόρεια των παραπάνω κτισμάτων βρίσκεται ο '''ναός του Αγ. Στεφάνου''' (των Αβησσυνών) και πίσω του το '''Κυβερνητικό Μέγαρο''', όπισθεν του οποίου βρίσκεται το '''Αιθιοπικό Κολέγιο''', καταλήγοντας στο δυτικό "'''τείχος του Λέοντος Δ''''"Δ΄ και το '''ελικοδρόμιο'''. Βόρεια των δύο προηγουμένων κτισμάτων ο μεγάλος τριγωνικός '''κήπος''' του Βατικανού (έκτασης 1/6 της χώρας) καταλήγοντας στα βόρεια τείχη.
 
Δεξιά και σε κάθετη διάταξη προς τον άξονα της πλατείας και της Βασιλικής του Αγ. Πέτρου δεσπόζει το πελώριο [[Ανάκτορο του Βατικανού]] που το βόρειο άκρο του καταλήγει στην '''Έπαυλη Μπελβεντέρε''' (=ωραία θέα, πανόραμα) και στην είσοδο των βορείων τειχών.
Προ του ανακτόρου αυτού και πάντα εντός των τειχών βρίσκονται διάφορα κτίσματα, τα οποία στεγάζουν τις υπηρεσίες της χώρας όπως το ταχυδρομείο, το τηλεφωνείο, το τυπογραφείο, το φαρμακείο. Υπάρχει, επίσης, ο ναός της '''Αγ. Άννας''' των Ιπποκόμων (επειδή εκεί εκτός τειχών στάβλιζαν τα άλογα των ευγενών επισκεπτών). Πίσω ακριβώς αυτού του ανακτόρου και από νότια προς βόρεια είναι η πλατεία Nομισματοκοπείου η '''Ακαδημία Επιστημών''' η '''Έπαυλη του Πίου Δ''''Δ΄ και η ΓαμοΘηκη του Πίου ΙΑ'ΙΑ΄. Πίσω δε όλων αυτών ο '''κήπος''' του Βατικανού.
Τέλος μεταξύ του πελώριου ανακτόρου και της Βασιλικής του Αγ. Πέτρου είναι το παρεκκλήσι της [[Καπέλα Σιξτίνα]].