Κίνημα της 28ης Ιουλίου 1938 (επεξεργασία)
Έκδοση από την 22:19, 24 Φεβρουαρίου 2015
, πριν από 8 έτηεπιμέλεια+προσθήκες
μ (→Χρονικό) |
(επιμέλεια+προσθήκες) |
||
|
== Χρονικό ==
Συγκεκριμένα στο κίνημα αυτό συμμετείχαν πολλοί κυρίως Κρητικοί πολιτευτές του κόμματος του Βενιζέλου που
Την [[29 Ιουλίου|29η Ιουλίου]] του 1938, ο σταθμός Ασυρμάτου Χανίων εξέπεμψε το παρακάτω διάγγελμα: «''Προς την Α. Μ. τον Βασιλέα, Προς τας ενόπλους δυνάμεις,Προς τον ελληνικό λαό, Στρατός και λαός αδελφωμένοι κατέλυσαν αρχάς λαομισήτου τυραννίας εκπροσωπούμενης υπό του στρατηγού Μεταξά. Ανακτήσας ελευθερίας αυτού απευθύνεται προς την Α. Μ. τον Βασιλέα και ζητεί την άμεσον απομάκρυνσιν της τυραννικής Κυβερνήσεως Μεταξά, την αποκατάστασιν του κράτους του νόμου και των λαϊκών ελευθεριών και τον σχηματισμόν Κυβερνήσεως Εθνικής Σωτηρίας εκ των αρίστων Ελλήνων, αδιακρίτως πολιτικών παρατάξεων, προς αντιμετώπισιν των αμεσοτάτων εσωτερικών και εξωτερικών κινδύνων, τους οποίους διατρέχει η χώρα μας και διά την δημιουργίαν μιας νέας Ελλάδος, πράγματι ηνωμένης ψυχικώς και ικανής να αντιμετωπίση με σθένος και φρόνησιν τας δυσκόλους στιγμάς, που διέρχεται η ανθρωπότης. Με αδελφικόν χαιρετισμόν προς τας ενόπλους δυνάμεις και ολόκληρον τον λαόν. Ζήτω Ο Βασιλεύς, ζήτω η Ελλάς.Η Επαναστατική Επιτροπή: Μητσοτάκης, Βολουδάκης, Μουντάκης, Παΐζης, Μάντακας στρατιωτικός διοικητής''»<ref name=":1">{{Cite web|url = http://www.rizospastis.gr/story.do?id=4144432|title = Το Κίνημα των Χανίων κατά της Μεταξικής Δικτατορίας}}</ref>.
<nowiki> </nowiki>Λόγω όμως του περιορισμένου χώρου και του αριθμού των μυημένων σ΄ αυτό, αλλά και του πολύ πρόχειρου σχεδιασμού του ήταν καταδικασμένο ν΄ αποτύχει, όπως και κατέρρευσε τελικά μέσα σε 12 ώρες. Το καθεστώς αντέδρασε με αποτελεσματικότητα αποστέλλοντας ισχυρή ναυτική δύναμη στην [[Κρήτη]] αλλά και υδροπλάνα προς τη Μήλο.<ref name=":0" /> Η καταστολή του κινήματος έγινε μέσα σε λίγες ώρες. Ένα περίπου μήνα μετά,στις 22 Αυγούστου (του [[1938]]) όπου και κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος στο νομό λειτούργησε Έκτακτο Στρατοδικείο στη πόλη των Χανίων με πρόεδρο τον μετέπειτα αρχηγό Χωροφυλακής υποστράτηγο [[Κωνσταντίνος Μιχαλόπουλος|Κωνσταντίνο Μιχαλόπουλο]] και βασιλικό επίτροπο τον αντισυνταγματάρχη τότε [[Σόλων Γκίκας|Σόλωνα Γκίκα]], μετέπειτα αρχηγό ΓΕΣ και υπουργό. Φέρεται όμως ότι υπό την «ανοχή»* του Ι. Μεταξά οι μεν πρωτεργάτες Α. Μητσοτάκης κ.ά. Βενιζελικοί διέφυγαν στο εξωτερικό, οι δε λοιποί πολιτικοί όπως ο [[Κωνσταντίνος Ρέντης]] και στρατιωτικοί που συμμετείχαν σ΄ αυτό συνελήφθησαν, καταδικάστηκαν και εκτοπίστηκαν. Τον επόμενο όμως χρόνο τους δόθηκε αμνηστία. Ο στρατηγός Εμμ. Μάντακας <ref>{{Cite web|url = http://www.mavrogenisb.blogspot.gr/|title = Στρατηγός ΕΜΜ.ΜΑΝΤΑΚΑΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ , ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗ, ΓΕΩΡΓ. ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ}} </ref> μετά την αποτυχία του κινήματος συνελήφθη αλλά ελευθερώθηκε από ομάδα ενόπλων συγχωριανών του, καταδικάστηκε δε ερήμην σε ισόβια. Καμία θανατική καταδίκη δεν εκτελέστηκε. <br>▼
▲<nowiki> </nowiki>Λόγω όμως του περιορισμένου χώρου και του αριθμού των μυημένων σ΄ αυτό, αλλά και του πολύ πρόχειρου σχεδιασμού του ήταν καταδικασμένο ν΄ αποτύχει, όπως και κατέρρευσε τελικά μέσα σε 12 ώρες. Το καθεστώς αντέδρασε με αποτελεσματικότητα αποστέλλοντας ισχυρή ναυτική δύναμη στην [[Κρήτη]] αλλά και υδροπλάνα προς τη Μήλο.<ref name=":0" /> Η καταστολή του κινήματος έγινε μέσα σε λίγες ώρες. Ένα περίπου μήνα μετά,στις 22 Αυγούστου (του [[1938]]) όπου και κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος στο νομό λειτούργησε Έκτακτο Στρατοδικείο στη πόλη των Χανίων με πρόεδρο τον μετέπειτα αρχηγό Χωροφυλακής υποστράτηγο [[Κωνσταντίνος Μιχαλόπουλος|Κωνσταντίνο Μιχαλόπουλο]] και βασιλικό επίτροπο τον αντισυνταγματάρχη τότε [[Σόλων Γκίκας|Σόλωνα Γκίκα]], μετέπειτα αρχηγό ΓΕΣ και υπουργό. Φέρεται όμως ότι υπό την «ανοχή»* του Ι. Μεταξά οι μεν πρωτεργάτες Α. Μητσοτάκης κ.ά. Βενιζελικοί διέφυγαν στο εξωτερικό, οι δε λοιποί πολιτικοί όπως ο [[Κωνσταντίνος Ρέντης]] και στρατιωτικοί που συμμετείχαν σ΄ αυτό συνελήφθησαν, καταδικάστηκαν και εκτοπίστηκαν. Τον επόμενο όμως χρόνο τους δόθηκε αμνηστία. Ο στρατηγός
==Σημειώσεις==
* Ο όρος υπό την «ανοχή» είναι αμφίβολος, αν ήταν ανοχή τότε οι πρωτεργάτες εγκατέλειψαν, την Ελλάδα ή έφυγαν, αντί διέφυγαν. Εκφράσθηκε και η άποψη ότι ο Ι Μεταξάς τους άφησε να διαφύγουν στο εξωτερικό για να μη μείνουν εντός της χώρας.
*
* Σύμφωνα με τα αρχεία της Χωροφυλακής λίγο καιρό πριν την εκδήλωση του κινήματος είχε φθάσει στη Κρήτη ο [[Μάρκος Βαφειάδης]] για την εκεί οργάνωση του [[ΚΚΕ]].
* Συνέχεια αυτού του κινήματος, από τα τέλη του ίδιου έτους άρχισε να προπαρασκευάζεται ένα άλλο κίνημα που όμως δεν πρόλαβε να εκδηλωθεί και που παρέμεινε στην ιστορία ως «[[συνωμοσία των γερμανοφίλων]]» στην οποία φερόταν ως πρωτεργάτης ο Περικλής Κάβδας, απόστρατος και «εν ενεργεία» υπουργός του Ι. Μεταξά.
| |||