Λευκοπηγή Κοζάνης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Παλαιός οικισμός όπως μαρτυρούν και ευρήματα δύο προϊστορικών φρουρίων. Συγκεκριμένα, στη θέση «Καϊλιάς», που βρίσκεται περίπου τέσσερα χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του χωριού, σώζονται υπολείμματα αρχαίου φρουρίου, το οποίο χρησιμοποιήθηκε πιθανώς και στους υστερορωμαϊκούς χρόνους.*<ref> Δημήτρης Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της ρωμαϊκής επαρχίας Μακεδονίας (Το τμήμα της σημερινής Δυτικής Μακεδονίας), Θεσσαλονίκη 1989 (Έκδοση Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών), σ. ++++++++</ref> Στην αρχαιότητα η περιοχή ήταν γνωστή για το ιαματικό περιβάλλον και λατρεύονταν ο [[Ασκληπιός]] και η [[Υγεία (μυθολογία)|Υγεία]]. Κατά την τουρκοκρατία ονομάζονταν Βελίστι. Περιέπεσε στα χέρια του [[Αλή πασάς|Αλή πασά]] αρχικά, του οποίου διατέλεσε τσιφλίκι και στη συνέχεια αποτέλεσε τσιφλίκι διαφόρων μπέηδων, όπως οι Χαμψά Μπέη, Αλιόμπεη, Μπεκτάς Μπέη, Ζεΐρ Μπέη, Ρόσου Μπέη και Χαϊδάρ Μπέη. Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, κτισμένη την περίοδο [[1848]] [[1865]] με τη συνδρομή του τότε μπέη Χαμζάρ Ρεσίτ. Οι εργασίες είχαν ξεκινήσει επί επισκόπου [[Βενιαμίν Σερβίων και Κοζάνης|Βενιαμίν]] και εφημέριου παπα-Γεώργιου Κανάβα και περατώθηκε επί επισκόπου [[Ευγένιος Πατέρας|Ευγενίου]] και εφημέριου Κωνσταντίνου Νούσια. Δεσπόζει επίσης, το καμπαναριό ύψους 15 μέτρων του [[1916]]. Το [[1886]] στη Λευκοπηγή λειτουργούσαν 5 νερόμυλοι. Το [[1900]] στο [[Ελλάς|Ελληνικό]] σχολείο του χωριού φοιτούσαν 20 μαθητές. Τον Ιούλιο του [[1901]] σημειώθηκαν συμπλοκές μεταξύ αγροφυλάκων απεσταλμένων των μπέηδων και Βελιστινών με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 3 κάτοικοι και 1 αγροφύλακας. Κατά το [[Μακεδονικός αγώνας|Μακεδονικό Αγώνα]] οι Βελιστινοί συμμετείχαν με κυριώτερους Μακεδονομάχους τον πρόεδρο της κοινότητας Γρηγόριο Δουγαλή ''(που σκοτώθηκε)'' και τον Ευθύμιο Βακρατζά.