Αργυρόκαστρο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''Αργυρόκαστρο''' ([[αλβανικά|αλβ.]] ''Gjirokastër'', στην αγγλόφωνη περιηγητική και ιστορική βιβλ/φία "''Argyrokastro(n), Argirokastro, Argyro Kastro''"<ref>[http://books.google.gr/books?id=3D9MAAAAMAAJ&pg=PA488&lpg=PA488&dq=Argyro+Kastro&source=bl&ots=x3nTj2qUW_&sig=uAsP81uzgXtlNHx3IwzBrMAdA7s&hl=el&ei=bZWETMrpFonDswbl1OWaBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7&ved=0CDgQ6AEwBjgK#v=onepage&q=Argyro%20Kastro&f=false Holland Henry (1815) Travels in the Ionian Isles, Albania, Thessaly, Macedonia etc. Print. for Longman et al., London]</ref>) είναι πόλη της [[Αλβανία]]ς, πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού και βρίσκεται στο νότιο τμήμα της χώρας, με πληθυσμό 43.000 κατοίκων περίπου. Η παλιά της πόλη είναι εγγεγραμμένη (2005) στον [[Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς|Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς]], "ως σπάνιο παράδειγμα καλά διατηρημένης [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής πόλης]], χτισμένης από μεγαλογαιοκτήμονες". To AργυρόκαστρAργυρόκαστρο βρίσκεται σε μια κοιλάδα ανάμεσα στα όρη Γκιέρε και τον Ποταμό Δρίνο, σε υψόμετρο 300 μ. Στην πόλη δεσπόζει το [[Φρούριο του Αργυροκάστρου]], όπου κάθε πέντε χρόνια διεξάγεται το Εθνικό Φολκλορικό ΦεσιβάλΦεστιβάλ του Αργυρόκαστρου. Η πόλη είναι η γενέτειρα του πρώην Αλβανού Κομμουνιστή ηγέτη [[Ενβέρ Χότζα]] και του σημαντικού συγγραφέα [[Ισμαήλ Κανταρέ]]. Φιλοξενεί το Πανεπιστήμιο Εκρέμ Τσαμπέι.

Η πόλη εμφανίζεται καταγεγραμμένη στην ιστορία το 1336 με το Ελληνικό της όνομα '''Αργυρόκαστρο''' ή Αργυρούπολη, ως τμήμα της [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]]. Εγινε αργότερα κέντρο του τοπικού πριγκιπάτου, υπό τον Αλβανό άρχοντα ΓκιόνΓκιν Ζενεμπίσι (1373-1417) από τον οποίο πήρε το αλβανικό της όνομα Gjinokastër ή Gjirokastër, πριν υποταχθεί στην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]] για τους πέντε επόμενους αιώνες. Αν και καταλήφθηκε από τον [[Ελληνικός Στρατός Ξηράς|Ελληνικό Στρατό]] κατά τους [[Βαλκανικοί πόλεμοι|Βαλκανικούς Πολέμους]] λόγω του μεγάλου Ελληνικού πληθυσμού του, τελικά προσαρτήθηκε στο νεοϊδρυμένο κράτος της Αλβανίας το 1913. Αυτό αποδείχθηκε εξαιρετικά αντιδημοφιλές για τον τοπικό ελληνικό πληθυσμό, που εξεγέρθηκε και μετά από αρκετούς μήνες ανταρτοπολέμου ίδρυσε τη βραχύβια [[Αυτόνομος Δημοκρατία της Βορείου Ηπείρου|Αυτόνομη Δημοκρατία της Βορείου Ηπείρου]] με πρωτεύουσα το Αργυρόκαστρο το 1914. Αποδόθηκε τελικά στην Αλβανία το 1921. Τα τελευταία χρόνια η πόλη έζησε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, που οδήγησαν σε μείζονα πολιτική αστάθεια στην Αλβανία το 1997.

Ο [[Αλβανική γλώσσα|οριστικός Αλβανικός τύπος]] του ονόματος της πόλης είναι ''GjirokastraGjirokastër'' ενώ στην [[Γκεγκική διάλεκτος|Γκεγκική Αλβανική διάλεκτο]] είναι γνωστή ως ''Gjinokastër'', και τα δύο προερχόμενα από το Ελληνικό όνομα. Άλλες μορφές που απαντώνται σε δυτικές πηγές είναι ''Girokaster'' και ''Girokastra''. Στη [[Βλάχικη γλώσσα]] η πόλη είναι γνωστή ως ''Ljurocastru'' ενώ κατά την [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανική εποχή]] η πόλη ήταν γνωστή στα [[Τουρκική γλώσσα|Τουρκικά]] ως ''Εργκιρί''.

[[File:Teqeja e Melanit.jpg|thumb|right|250px|MελανίMελαμί Τεκέ]]

Η πόλη υπήρξε τμήμα του [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντινού]] [[Δεσποτάτο της Ηπείρου|Δεσποτάτου της Ηπείρου]] και αναφέρθηκε για πρώτη φορά με το όνομα Αργυρόκαστρο από το Βυζαντινό Αυτοκράτορα [[Ιωάννης ΣΤ´ Καντακουζηνός|Ιωάννη ΣΤ´ Καντακουζηνό]] το 1336. Μεταξύ 1386–1418 ήταν πρωτεύουσα του Πριγκιπάτου του αργυρόκαστρουΑργυρόκαστρου υπό το Γκιόν Ζενεμπίσι. Το 1417 αποτέλεσε τμήμα της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] και το 1419 την πρωτεύουσα του [[Σαντζάκι]]ου της Αλβανίας. Κατά την Αλβανική Εξέγερση του 1432-1436 πολιορκήθηκε από δυνάμεις υπό τον Ντεπέ Ζενεμπίσι, αλλά οι εξεγερθέντες νικήθηκαν από τα Οθωμανικά στρατεύματα υπό τον Τουραχάν Μπέη.

Η τροπή αυτή των γεγονότων αποδείχθηκε εξαιρετικά αντιδημοφιλής για τον τοπικό ελληνικό πληθυσμό και οι αντιπρόσωποί τους, υπό το [[Γεώργιος Χρηστάκης - Ζωγράφος|Γεώργιο Χρηστάκη - Ζωγράφο]], διαμαρτυρόμενοι σχημάτισαν στο Αργυρόκαστρο την Πανηπειρωτική Συνέλευση. Η Συνέλευση, αντί ενσωμάτωσης στην Ελλάδα ζήτησε τουλάχιστον είτε τοπική αυτονομία είτε κατοχή από δυνάμεις των [[Μεγάλες Δυνάμεις|Μεγάλων Δυνάμεων]] για τιςτους επαρχίεςνομούς Αργυροκάστρου, Αγίων Σαράντα και [[Κορυτσά]]ς. Το Μάρτιο του 1914 ανακηρύχθηκε στο Αργυρόκαστρο η Αυτόνομη Δημοκρατία της Βορείου Ηπείρου, που αναγνωρίσθηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις με το [[Πρωτόκολλο της Κέρκυρας]]. Η Δημοκρατία αυτή ήταν όμως βραχύβια, καθώς η Αλβανία διαλύθηκε με την έναρξη του [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκόσμιου Πόλεμου]]. Ο Ελληνικός στρατός επέστρεψε τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 1914 και κατέλαβε πάλι το Αργυρόκαστρο, με τους Αγίους Σαράντα και την Κορυτσά. Τον Απρίλιο του 1916 η [[Βόρεια Ήπειρος]], περιλαμβανομένου του Αργυρόκαστρου, προσαρτήθηκε στην Ελλάδα. Η [[Σύνοδος Ειρήνης του Παρισιού (1919)|Σύνοδος Ειρήνης του Παρισιού]] του 1919 επανέφερε το προπολεμικό καθεστώς, επικυρώνοντας ουσιαστικά τη συνοριακή γραμμή, που είχε αποφασιστεί με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας το 1913 και η πόλη πέρασε πάλι υπό Αλβανικό έλεγχο.

Η πόλη είναι κτισμένη στην πλαγιά που περιβάλλει την ακρόπολη, σε ένα οροπέδιο. Αν και τα τίχητείχη της πόλης χτίστηκαν τον τρίτο αιώνα και η ίδια η πόλη μνημονεύεται για πρώτη φορά το 12ο αιώνα, το μεγαλύτερο μέρος των υπαρχόντων κτιρίων χρονολογείται από το 17ο και το 18ο αιώνα. Ο χαρακτηριστικός τύπος κατοικίας είναι κατασκευή από ογκόλιθους, ψηλή μέχρι πέντε πατώματα. Υπάρχουν σκάλες εσωτερικές και εξωτερικές, που περιβάλλουν την κατοικία. Πιστεύεται ότι αυτός ο σχεδιασμός προέρχεται από οχυρωμένες αγροικίες, χαρακτηριστικές της νότιας Αλβανίας. Το χαμηλότερο πάτωμα του κτιρίου περιλαμβάνει δεξαμενή και στάβλο. Το επόμενο πάτωμα αποτελείται από ένα δωμάτιο υποδοχής και ένα δωμάτιο για την οικογένεια με τζάκι. Τα παραπάνω πατώματα είναι για πολυμελείς οικογένειες και συνδέονται με εσωτερικές σκάλες. Μετά την ένταξη του Αργυρόκαστρου στην [[Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών|UNESCO]] αρκετές κατοικίες έχουν αναστηλωθεί, όμως άλλες συνεχίζουν να ερειπώνονται.