Νήσος του Μαν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| θέση_έκτασης = 190

| θέση_πληθυσμού = 196205

| πυκνότητα_πληθυσμού = 134147,7

| εκτίμηση_πληθυσμού = 7684.512497<ref name="ciastats">[http://www.gov.im/media/207882/census2011reportfinalresized_1_.pdf Απογραφή 2011]</ref>

| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού = 20092011

Το '''νησί του Μαν''' ([[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]]: ''(Isle of Man)''), είναι ένα [[νησί]] στην [[Ιρλανδική θάλασσα]]. Έχει έκταση 572 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τετραγωνικά χιλιόμετρα]] και πληθυσμό (εκτίμηση [[2009]]) 7684.512497 κατοίκους<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/im.htmlσύμφωνα με CIAτην Worldαπογραφή Factτου Book]2011.</ref name="stats"/> ([[Κατάλογος χωρών ανά πληθυσμό|κατατάσσεται στην 196η205η θέση]]). Πήρε το όνομά του από την [[Κελτικός πολιτισμός|κελτική φυλή]] των Μανξ, οι απόγονοι των οποίων κατοικούν εκεί έως σήμερα. Οι Άγγλοι κατέλαβαν το νησί τον 14ο αιώνα, ενώ αποτελεί Κτήση του Βρετανικού Στέμματος από το 1765. Το Κοινοβούλιο των Μανξ ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα και έχει αυτονομία από το [[Ηνωμένο Βασίλειο]] σε πολλά ζητήματα, όπως της φορολογίας. Το γεγονός αυτό έχει προσελκύσει πολλές επιχειρήσεις και τράπεζες να μεταφέρουν την έδρα τους στο νησί Μαν. Η τοπική γλώσσα είχε περάσει σε δεύτερη μοίρα και κινδύνευε να εξαφανιστεί έως το 1993, οπότε και άρχισε να διδάσκεται ξανά στα σχολεία. [[Πρωτεύουσα|Πρωτεύουσά]] του είναι το [[Ντάγκλας]].

Η νήσος του Μαν σχηματίστηκε ως νησί πριν από περίπου 85.000 χρόνια, όταν η ανερχόμενη στάθμη της θάλασσας λόγω της τήξης των παγετώνων απέκοψε οριστικά τη [[Βρετανία]] από την ηπειρωτική [[Ευρώπη]], κατά τη [[Μεσολιθική Περίοδοςπερίοδος|Μεσολιθική περίοδο]]. Πριν από αυτή την εποχή, υπήρχε μία στέρεα πρόσβαση μεταξύ του νησιού και της Κάμπρια, αν και η θεωρία αυτή δεν έχει γίνει πλήρως αποδεκτή.

Τα πιο πρώιμα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στη νήσο χρονολογούνται από τη [[Μεσολιθική Περίοδος|Μεσολιθική εποχή]]περίοδος. Οι πρώτοι κάτοικοι ζούσαν σε μικρά φυσικά καταφύγια, ενώ ήταν [[Κυνηγός-συλλέκτης|τροφοσυλλέκτες]], κυνηγοί ή ψαράδες. Χρησιμοποιούσαν μικρά εργαλεία από κόκκαλακόκαλα ή πυρόλιθο, όπως μαρτυρούν παράκτια ευρήματα σήμερα. Η [[Νεολιθική Περίοδοςπερίοδος]] σηματοδότησε την εισαγωγή της γεωργίας, την κατασκευή καλύτερων εργαλείων και της κεραμικής. Αυτή την εποχή ξεκίνησε και η κατασκευή μεγαλιθικών μνημείων σε όλο το νησί. Μαρτυρίες αυτής της περιόδου βρίσκονται στις περιοχές Μόγκολντ, Λάξεϊ, Κρέγκνες και στο Σεντ Τζονς. Κατά την [[Εποχή του Χαλκού]], τα μεγαλιθικά μνημεία αντικαταστάθηκαν σταδιακά με μικρότερους ταφικούς τύμβους, ενώ τα σώματα των νεκρών τοποθετούνταν σε πέτρινους τάφους με ταφικά κοσμήματα. Η περίοδος αυτή έχει και τα περισσότερα ευρήματα σήμερα στο νησί.

Η περίοδος της κυριαρχίας των [[Σκανδιναβοί|Σκανδιναβών]] ακολούθησε σε δύο εποχές με ορόσημο την κατάκτηση του νήσου του Μαν από τον Γκόντρεντ Κρόβαν το 1079. Η πρώτη εποχή χαρακτηρίζεται από πολεμικές διαμάχες και ταραχές, ενώ η δεύτερη διακρίνεται από συγκριτικά ειρηνικές περιόδους.

Ανάμεσα στο 800 και 815 μ.Χ. το νησί δέχθηκε την επέλαση των [[Βίκινγκς]] με επιδρομές και λεηλασίες. Μεταξύ του 850 και 990 εγκαταστάθηκαν στο νησί, το οποίο βρέθηκε κάτω από την εξουσία των Σκανδιναβών βασιλιάδων του [[Δουβλίνο|Δουβλίνου]], ενώ στη συνέχεια και μέχρι το 1079 κυριάρχησαν οι κόμητες των [[Ορκάδες νήσοι|Ορκάδων νήσων]].

Στο βόρειο και νότιο τμήμα του νησιού υπάρχουν λόφοι, ενώ ανάμεσά τους απλώνεται μία κεντρική κοιλάδα. Το βόρειο άκρο είναι ιδιαίτερα επίπεδο, ενώ αποτελείται κύρια από αποθέσεις παγετωνικών κινήσεων από τη δυτική Σκοτία[[Σκωτία]] κατά την [[Εποχή των Παγετώνων|εποχή των παγετώνων]]. Πρόσφατες αποθέσεις έχουν σχηματίσει τις παραλίες στην τοποθεσία Πόιντ οφ Άιρ. Μόνο μία κορυφή έχει υψόμετρο μεγαλύτερο από 600 μ., με ύψος 621 μ. και γνωστή με το όνομα Σνάφελ. Σύμφωνα με τον μύθο, από την κορυφή μπορεί κανείς να δει έξι βασίλεια: του Μαν, τη ΣκοτίαΣκωτία, την Αγγλία, την Ιρλανδία, την Ουαλία και το ουράνιο βασίλειο. Ορισμένες εκδοχές συμπληρώνουν και ως έβδομο βασίλειο τη βόρεια Ιρλανδία ή το θαλάσσιο βασίλειο του Ποσειδώνα.

Σύμφωνα με την πρόσφατη απογραφή του 20062011, το νησί του Μαν φιλοξενείέχει περίπου 8084.000497 κατοίκους<ref name="stats"/>, από τους οποίους οι 2627.218938 διαμένουν στην πρωτεύουσα Ντάγκλας. Η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι γηγενής ή κατάγεται από τα [[Βρετανικά νησιάΝησιά]], με το 48% να έχει γεννηθεί στο νησί του Μαν, το 3736% στην [[Αγγλία]], το 3% στη ΣκοτίαΣκωτία, το 2% στη [[Βόρεια Ιρλανδία]], το 2% στην [[Ιρλανδία]], το 1% στην [[Ουαλία]], καιτο ορισμένοι2,5 σταστην νησιά[[Ευρωπαϊκή τηςΈνωση]], το 2% στην [[Ασία]] και το 1,5% στην Μάγχης[[Αφρική]].

Είναι κτήση του Βρετανικού Στέμματος, αλλά έχει αυτονομία από το Ηνωμένο Βασίλειο. Η ηλικία χορήγησης δικαιώματος ψήφου είναι τα 16 χρόνια. Αρχηγός Κράτους είναι ο Λόρδος του Μαν. Στο αξίωμα αυτό είναι ο εκάστοτε Βρετανός Μονάρχης (η [[Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου]] από τις 6 Φεβρουαρίου 1952). Η Βασίλισσα εκπροσωπείται από τον Αντικυβερνήτη (ο [[Άνταμ Γουντ]] από την 1η Απριλίου 2011). Αρχηγός κυβέρνησης είναι ο ανώτερος υπουργός (Chief Minister) [[Άλαν Μπελ]], από τις 11 Οκτωβρίου 2011. Ο Αντικυβερνήτης διορίζεται από το Μονάρχη και η θητεία του διαρκεί πέντε χρόνια. Ο ανώτερος υπουργός εκλέγεται από το Κοινοβούλιο, το οποίο ονομάζεται ''Tynwald''. Η τελευταία εκλογή ανώτερου υπουργού έγινε στις 11 Οκτωβρίου 2011. Το Tynwald, που ιδρύθηκε ονομαστικά το 979, είναι αμφισβητήσιμα το παλαιότερο συνεχές Κοινοβούλιο στον κόσμο.

*[[Ρίτσαρντ Κόρκιλ]] μέλος της Βουλής των Κλειδιών (4 Δεκεμβρίου 2001 – 14 Δεκεμβρίου 2004)

*[[Άλαν Μπελ]] μέλος της Βουλής των Κλειδιών (14 Δεκεμβρίου 2004, υπηρεσιακός ως πρόεδρος του συμβουλίου υπουργών)

*[[Ντόναλντ Γκέλινγκ]] μέλος του Νομοθετικού Συμβουλίου (14 Δεκεμβρίου 2004 – 14 Δεκεμβρίου 2006)

*[[Τόνι Μπράουν]] μέλος της Βουλής των Κλειδιών (14 Δεκεμβρίου 2006 – 11 Οκτωβρίου 2011)