Ελληνική Επανάσταση στη Θράκη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
προσθήκη παραπομπής |
προσθήκη παραπομπής |
||
Γραμμή 26:
Πολλοί από Θράκες του [[Ιερός Λόχος|Ιερού Λόχου]] που διασώθηκαν στράφηκαν στη Ρωσία, στην Οδησσό, όπου τους περιέθαλψαν Φιλικοί, ενώ άλλοι κατέφυγαν στη Νότια Ελλάδα για να συνδράμουν τις εκεί πολεμικές επιχειρήσεις, όπως οι αδελφοί Θεόδωρος, Πασχάλης, Αθανάσιος και [[Κωνσταντίνος Ξενοκράτης]]. Μεταξύ αυτών που επέζησαν ήταν και ο Κωνσταντίνος Ξενοκράτης από το Σαμάκοβο, ο οποίος εγκαταστάθηκε στο Βουκουρέστι και διέθεσε μεγάλο μέρος της περιουσίας του για την ίδρυση σχολείων στη γενέτειρά του, στη [[Βιζυή]], αλλά και στο Μεσολόγγι ([[Ξενοκράτειο Παρθεναγωγείο]]). Παράλληλα, μαζί με τον αδελφό του είχε μετατρέψει το σπίτι του στο Βουκουρέστι σε νοσοκομείο για την περίθαλψη των Ελλήνων.<ref name=":0" /><ref name=":7" /><ref name=":1" />
Ενεργή συμμετοχή στα επαναστατικά γεγονότα της [[Μολδοβλαχία|Μολδοβλαχίας]] είχε και ο Αδριανουπολίτης Γεώργιος Παπά (ή Καραγιώργος ή Κούρτογλους), ο οποίος διασώθηκε βαριά τραυματισμένος από τη μάχη στο Σκουλένι και στη συνέχεια συγκρότησε δικό του εκστρατευτικό σώμα, για να κινητοποιήσει τον ελληνισμό της βόρειας Ελλάδας. Το εγχείρημα του κατέληξε άδοξα, αφού προδόθηκε στις τουρκικές αρχές και αναγκάστηκε να διαφύγει από τη Ρωσία για την επαναστατημένη Ελλάδα.<ref name=":7" /><ref name=":1" /><ref name=":9" />
Στην επανάσταση στη Μολδοβλαχία συμμετείχε και ο [[Θανάσης Καραμπελιάς]] ή Μπελιάς από την Κορνοφωλιά του Έβρου. Αρχικά, είχε σχηματίσει δικό του αντάρτικο σώμα στο Σουφλί, αλλά αργότερα, αφού
== Θρακιώτες Αγωνιστές ==
Γραμμή 57:
=== Σωζόπολη ===
Στη Σωζόπολη του Εύξεινου Πόντου, οι ντόπιοι Έλληνες κάτοικοι, με τη βοήθεια δύο συμπατριωτών τους, του Ι. Κωνσταντινίδη και του Κ. Παναγιώτου, που ήταν μυημένοι στη Φιλική Εταιρεία και τους βοηθούσαν χρηματικά από το Ιάσιο και το Ρένι, ήταν έτοιμοι να εξεγερθούν με την πρωτοβουλία του μητροπολίτη Σωζοπόλεως [[Παϊσίος Πρικαίος|Παϊσίου Πρικαίου]]. Στις 17 Απριλίου 1821 ο μητροπολίτης κήρυξε την ένοπλη εξέγερση του ελληνισμού της περιοχής και όρκισε
Η κρίσιμη και αποφασιστική μάχη δόθηκε
[[File:Ο Άγιος ο ιερομάρτυς Κύριλλος ΣΤ'.JPG|thumb|185x185px|Ο πρώην Οικουμενικός Πατριάρχης, ο Αδριανουπολίτης Κύριλλος ΣΤ'.]]
=== Αδριανούπολη ===
Στα μέσα περίπου του Απριλίου του 1821 σύμφωνα με τον Γάλλο περιηγητή Πουκεβίλ απαγχονίστηκαν στην Ανδριανούπολη 26 (κατά άλλους 32) Έλληνες πρόκριτοι δίπλα στην πόρτα της μητροπολιτικής εκκλησίας.<ref name=":6">{{Cite book|title = Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως ήτοι η Αναγέννησις της Ελλάδος, Τομ.2|last = Πουκεβίλ|first = Φ.Σ.Υ.Λ|publisher = |year = |isbn = |location = |pages = 280-281}}</ref> Στις 18 Απριλίου ο ίδιος ο σουλτάνος, ως αντίποινα στην αντίδραση της Ευρώπης για τον απαγχονισμό του Οικουμενικού Πατριάρχη [[Πατριάρχης Γρηγόριος Ε'|Γρηγορίου Ε']], εξέδωσε εμπιστευτική διαταγή για τον απαγχονισμό του πρώην Οικουμενικού Πατριάρχη Αδριανουπολίτη [[Κύριλλος ΣΤ΄|Κύριλλου ΣΤ’]] (κατά κόσμον Κωνσταντίνου Σερπετζόγλου), που, αν και υπέργηρος, απαγχονίστηκε δημόσια στη συνοικία του Φαναρίου.<ref name=":6" /> Κατά άλλους απαγχονίστηκε στην Αδριανούπολη και το σκήνωμά του, όπως και των προκρίτων, ρίχτηκε στον ποταμό Έβρο, περισυνελέγη στο Χειμώνιο από κατοίκους του Πυθίου και ενταφιάστηκε στο σπίτι του Χρήστου Αργυρίου.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />Η απώλεια του μητροπολίτη και λόγιου Αδριανουπόλεως [[Δωρόθεου Πρώιου]], που απαγχονίστηκε στις αρχές Ιουνίου στην Κωνσταντινούπολη, σκόρπισε πίκρα και απογοήτευση σε ολόκληρο το θρακικό ελληνισμό.<ref name=":7" /><ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />
=== Αίνος ===
Επαναστατικές ενέργειες παρατηρήθηκαν στην Αίνο στα τέλη Απριλίου – αρχές Μαΐου του 1821, όταν οι Αινίτες κατέλαβαν το κάστρο και αιχμαλώτισαν τις τουρκικές δυνάμεις χωρίς, όμως, αποτέλεσμα, αφού η τουρκική φρουρά ανακατέλαβε το κάστρο. Στις 2 Μαΐου ψαριανή μοίρα με επικεφαλής τον Ανδρέα Γιαννίτση μαζί με τον Χατζή Αντώνιο Βισβίζη και τη γυναίκα του Δόμνα Βισβίζη, ο οποίος διοικούσε το μπρίκι του «Καλομοίρα», βομβάρδισε το οχυρό Ιμπριτζέ στον κόλπο του Σάρου, απώθησε τους Τούρκους και ανακατέλαβε το φρούριο.<ref name=":7" /><ref name=":1" /><ref name=":3" /> Η Αίνος έμεινε για αρκετές μέρες στα χέρια των Ελλήνων μέχρι
=== Άλλες πόλεις ===
Τοπικές εξεγέρσεις σημειώνονταν σε ολόκληρη τη Θράκη και επεκτείνονταν στις περιοχές Φιλιππουπόλεως, Βάρνας, Αγχιάλου, Μεσημβρίας, Μάκρης, Μαρώνειας, Κεσσάνης και
== Η καταστροφή της Σαμοθράκης ==
[[File:Samothraki Holocaust.JPG|thumb|Η καταστροφή της Σαμοθράκης, έργο του Αυγούστου Βινσόν, Μουσείο του Λούβρου.]]
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της τουρκικής βιαιότητας απέναντι στους επαναστατημένους πληθυσμούς της Θράκης αποτελεί το [[ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης]] το Σεπτέμβριο του 1821, που δεν άφησε ασυγκίνητο κανέναν, ούτε Έλληνα, ούτε ξένο και αποτυπώθηκε στον πίνακα του [[Αυγούστου Βινσόν]], που βρίσκεται σήμερα στο μουσείο του Λούβρου. Η αιχμαλωσία των Σαμοθρακιωτών, η σφαγή 700 ανδρών και η αποστολή των γυναικόπαιδων στα σκλαβοπάζαρα σηματοδοτούν το τραγικό τέλος της εξέγερσης του νησιού.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":7" />
Επαναστατικές ενέργειες εκδηλώθηκαν την εποχή εκείνη και στην Σαμοθράκη, με την αποφασιστική ενθάρρυνση από τις από τις περιπολίες των Ψαριανών στα βόρεια Ελληνικά παράλια. Ο τουρκικός στόλος προερχόμενος από τον Ελλήσποντο, αποβίβασε στρατό στο νησί, κατέστειλε την ανταρσία, λεηλάτησε τη Σαμοθράκη και μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη 70 ομήρους, 12 από τους οποίους απαγχόνισε.<ref name=":1" /> Ο Γάλλος περιηγητής [[Φρανσουά Πουκεβίλ|Πουκεβίλ]] περιγράφει τα γεγονότα: "''οι γυναίκες αλυσοδένονται, οι άνδρες αποκεφαλίζονται, εκτός από μερικούς που τους φυλάγουν για να τους κρεμάσουν στα κατάρτια, όταν νικητές θα μπουν στην Κωνσταντινούπολη''".<ref>{{Cite book|title = Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως ήτοι η Αναγέννησις της Ελλάδος, Τομ.3|last = Πουκεβίλ|first = Φ.Σ.Υ.Λ.|publisher = |year = |isbn = |location = |pages = 165}}</ref> Σημαντική είναι και η μαρτυρία του [[Ίων Δραγούμης|Ιώνα Δραγούμη]] στο έργο του "Σαμοθράκη", ο οποίος διέσωσε με λεπτομερειες τη σφαγή, όπως την άκουσε από τους κατοίκους του νησιού.<ref>{{Cite book|title = Σαμοθράκη|last = Δραγούμης|first = Ί|publisher = |year = |isbn = |location = |pages = 28-31}}</ref> Οι Σαμοθρακίτες Μιχαήλ, Γεώργιος, Μανουήλ, Θεόδωρος καθώς και ο Νικόλαος Παπαντωνούδης μαρτύρησαν, αρνούμενοι τον εξισλαμισμό και ανακηρύχτηκαν νεομάρτυρες. Η μνήμη τους γιορτάζεται στις 6 Απριλίου.<ref name=":0" /><ref name=":4" /><ref name=":7" />
== Πηγές ==
|