Γουινέα-Μπισάου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| θέση_έκτασης = 136138

| θέση_πληθυσμού = 148151

| πυκνότητα_πληθυσμού = 4449,15

| θέση_πυκνότητας_πληθυσμού = 154158

| εκτίμηση_πληθυσμού = 1.596788.677000<ref name="cia"stats>[httpshttp://wwwesa.ciaun.govorg/libraryunpd/publicationswpp/the-world-factbook/geos/puindex.htmlhtm Γουινέα-Μπισσάου]Μέση CIAεκτίμηση Worldτων FactbookΗνωμένων Εθνών για το 2015]</ref>

| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού = 20112015

| ΑΕΠ = 2.027 δισ. $<ref name="imf">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/02/weodata/weorept.aspx?sy=2011&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=%2C&br=1&pr1.x=35&pr1.y=10&c=654&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=World Economic Outlook Database |publisher=[[Διεθνές Νομισματικό Ταμείο|ΔΝΤ]] |date=Οκτώβριος 2011 |accessdate=14-1-2012}}</ref>

Η '''Δημοκρατία της Γουινέας Μπισσάου''' ([[Πορτογαλική γλώσσα|Πορτογαλικά]]: '''República da Guiné-Bissau''') είναι χώρα στη Δυτική [[Δυτική Αφρική]] με έκταση 36.120 τετρ.[[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]] και πληθυσμό 1.533788.964000<ref name="cia"stats/> κατοίκους, σύμφωνα με τη μέση εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών για το 2015.

Δυτικά βρέχεται από τον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό Ωκεανόωκεανό]], βόρεια συνορεύει με τη [[Σενεγάλη]], νότια και ανατολικά με τη [[Γουινέα]]. Πρωτεύουσα είναι το [[Μπισσάου]]. Πρώην [[Πορτογαλία|πορτογαλική]] αποικία, είχε το όνομα '''Πορτογαλική Γουινέα''', και όταν απέκτησε την ανεξαρτησία της, προστέθηκε το όνομα της πρωτεύουσας στο επίσημο όνομα του κράτους για να μην προκαλείται σύγχυση με την [[Γουινέα|Δημοκρατία της Γουινέας]]. Μείζον ζήτημα για τη χώρα είναι το γεγονός ότι έχει καταστεί διαμετακομιστικό κέντρο για [[ναρκωτικά]]<ref>[http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11381&subid=2&tag=8400&pubid=2064787 Έθνος], ''

Οι ναρκοβαρόνοι κάνουν απόβαση στη Δυτική Αφρική '' 20 Δεκεμβρίου 2008.</ref> που προέρχονται από τη [[Λατινική Αμερική]] και έχουν προορισμό την [[Ευρώπη]].

Σύμφωνα με έκθεση του [[ΟΗΕ]] που δημοσιεύτηκε το [[2008]] η χώρα είναι η χειρότερη για να ζήσει ένα παιδί, από άποψη διαβίωσης<ref>[http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5i7lm3Dz9vHZW3D7lYH0Jeooqi-6g Γαλλικό Πρακτορείο], ''Mauritius best, Guinea Bissau worst for African children: report'', 20 Νοεμβρίου 2008.</ref>.

Οι πρώτοι Ευρωπαίοι (Πορτογάλοι) είδαν τις ακτές της χώρας στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα. Η περιοχή αυτή ονομάστηκε [[Πορτογαλική Γουινέα]] και αποικίστηκε από εμπόρους και ιδιώτες Λουζιτανούς. Στη συνέχεια η χώρα έγινε πορτογαλική αποικία , το [[1895]], το [[1935]] ανακηρύχθηκε πορτογαλικό έδαφος και το [[1951]] υπερπόντια επαρχία.

Έπειτα από την Επανάσταση των Γαριφάλων στην [[Πορτογαλία]], το στρατιωτικό καθεστώς του [[1974]] υποχρεώθηκε να παραχωρήσει την ανεξαρτησία στις πορτογαλικές αποικίες. Έτσι, η Πορτογαλική Γουινέα έγινε (μαζί με το [[Πράσινο Ακρωτήριο]]) ανεξάρτητη στις [[10 Σεπτεμβρίου]] του [[1974]] και έλαβε τη σημερινή ονομασία, Γουινέα Μπισσάου. Πρώτος Πρόεδρος της χώρας έγινε ο αδερφός του δολοφονηθέντος εθνικιστή Καμπράλ, Λουίς Καμπράλ.

Μέσα στα επόμενα χρόνια θεμελιώθηκε ένα σοσιαλιστικό κράτος και το 1977 διεξήχθησαν περιφερειακές εκλογές. Η πορεία προς τη δημοκρατία ανακόπηκε από στρατιωτικό [[πραξικόπημα]], το Νοέμβριο του [[1980]], το οποίο είχε αποτέλεσμα να ανατραπεί ο Καμπράλ και νέος ηγέτης να γίνει ο [[Νίνο Βιέιρα]], ο οποίος επέβαλε μονοκομματικό καθεστώς μέχρι το 1991. Εξάλλου, σε απάντηση στο πραξικόπημα του 1980, το [[Πράσινο Ακρωτήριο]] αποσύρθηκε από την ένωση με τη Γουινέα Μπισσάου και σχημάτισε αυτόνομη κυβέρνηση, το [[1981]].

Το Μάρτιο του [[2007]] υπέβαλε την παραίτησή του ο Πρωθυπουργός [[Αριστίντες Γκόμες]] και τον διαδέχθηκε στο αξίωμα ο [[Μαρτίνιο Ντάφα Καμπί]]. Έπειτα από τις βουλευτικές εκλογές το Νοέμβριο του 2008, στην εξουσία επέστρεψε το PAIGC, με αρχηγό τον [[Κάρλος Γκόμες (νεότερος)|Κάρλος Γκόμες το νεότερο]]. Την 1η Μαρτίου του [[2009]] ο αρχηγός του Στρατού, στρατηγός Ταγκμέ Να Ουαϊέ, ασκούσε έντονη κριτική στον πρόεδρο Βιέιρα, σκοτώθηκε από έκρηξη χειροβομβίδας στο αρχηγείο του στρατού. Επακολούθησε ανταλλαγή πυροβολισμών γύρω από το Προεδρικό Μέγαρο στην Μπισσάου, σε μία ακόμα πιθανή απόπειρα πραξικοπήματος και επίθεση εναντίον του προέδρου, στις 2 Μαρτίου. Λίγο αργότερα ανακοινώθηκε η δολοφονία του προέδρου<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/7918061.stm BBC News], Guinea Bissau leader 'attacked' , 2 Μαρτίου 2009.</ref><ref>[http://english.aljazeera.net/news/africa/2009/03/20093284243521150.html Guinea-Bissau president 'killed'], Al Jazeera, 2 Μαρτίου 2009</ref>. Ο Βιέιρα πιθανότατα θεωρήθηκε υπεύθυνος για τη δολοφονία του Ουαϊέ και σκοτώθηκε από υποστηρικτές του δολοφονηθέντος αρχηγού του Στρατού.<ref>[http://www.express.gr/news/world/138500oz_20090302138500.php3 Εξπρές], Γουινέα-Μπισάου. Στρατιωτικοί σκότωσαν τον πρόεδρο της χώρας, 2 Μαρτίου 2009.</ref>

Μία ημέρα μετά τη δολοφονία του Βιέιρα, ο Ραϊμούντο Περέιρα εξελέγη προσωρινός πρόεδρος από το κοινοβούλιο και ορκίστηκε στις [[3 Μαρτίου]] του [[2009]].<ref name=auto1>[http://web.archive.org/web/20090307001413/http://www.voanews.com/english/2009-03-03-voa55.cfm VOA News], Guinea-Bissau Speaker Takes Oath as New President, 3 Μαρτίου 2009.</ref> Την ίδια χρονιά (2009) εξελέγη Πρόεδρος ο Μαλάμ Μπακάι Σανιά, ο οποίος κυβέρνησε ως το θάνατό του, το 2012.

Το πολίτευμα της χώρας είναι [[Προεδρική Δημοκρατία]], με Αρχηγό Κράτους τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος εκλέγεται για πενταετή θητεία με καθολική ψηφοφορία. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την Εθνοσυνέλευση του Λαού, η οποία απαρτίζεται από 100 μέλη, τα οποία εκλέγονται με την ψήφο του λαού, για τετραετή θητεία Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.<ref name="cia"/>. Το [[Σύνταγμα]] είναι σε ισχύ από τις [[16 Μαΐου]] του [[1984]] και αναθεωρήθηκε στις [[4 Μαΐου]] του 1991, [[4 Δεκεμβρίου]] 1991, [[26 Φεβρουαρίου]] 1993, 9 Ιουνίου 1993 και το 1996. Η νομοθεσία βασίζεται στο γαλλικό ποινικό δίκαιο. Τα μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Supremo Tribunal da Justica) διορίζονται από τον Πρόεδρο.

Η Γουινέα-Μπισσάου είναι μέλος πολλών διεθνών οργανισμών και ειδικότερα ανήκει στους οργανισμούς: ACCT, ACP, AfDB, [[Αφρικανική Ένωση]], [[CPLP]], ECOWAS, [[FAO]], FZ, [[G-77]], IBRD, [[ICAO]], ICCt (υπέγραψε), ICRM, IDA, IDB, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, [[IMF]], [[IMO]], [[Interpol]], IOC, IOM, ITSO, [[ITU]], ITUC, MIGA, [[NAM]], [[OIC]], OIF, OPCW (υπέγραψε), [[ΟΗΕ]], UNCTAD, [[UNESCO]], UNIDO, Union Latina, UNWTO, UPU, WADB (περιφερειακό μέλος), WAEMU, WFTU, [[WHO]], WIPO, [[WMO]], [[WTO]].

Δραστηριοποιούνται οι Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις του Λαού (FARP). Αυτές περιλαμβάνουν Στρατό Ξηράς, Ναυτικό, Αεροπορία και παραστρατιωτική δύναμη. Τις δεκαετίες του ' 80 και του ' 90 αλλά και το [[2003]] , [[2009]] και το [[2011]] εκδηλώθηκαν επιτυχημένες και μη απόπειρες πραξικοπημάτων. Ο [[Μπατίστα Τάγκμε Να Ουάι]], στρατηγός και αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού στη χώρα, σκοτώθηκε από έκρηξη χειροβομβίδας το 2009, ενώ αρκετοί αξιωματικοί τραυματίστηκαν σε επίθεση στο αρχηγείο του Στρατού.<ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/africa/article5829228.ece Times on Line], Guinea Bissau military chief killed in grenade explosion, 2 Μαρτίου 2009.</ref> Λίγο μετά δολοφονήθηκε ο πρόεδρος Βιέιρα. Στα τέλη του 2011 εκδηλώθηκε και νεα αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος ενώ ο Πρόεδρος Μαλάμ Μπακάι Σανιά απουσίαζε για νοσηλεία στο εξωτερικό. Η [[στρατιωτική θητεία]] είναι υποχρεωτική και η ηλικία στράτευσης είναι στα 18 χρόνια.

Ο πληθυσμός της χώρας ανέρχεται σε 1,48 εκατομμύρια κατοίκους. Η πυκνότητα είναι 4050 περίπου κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, με βάση τα στοιχεία του 20062015. Οι σημαντικότερες εθνοτικές ομάδες στην αφρικανική χώρα είναι οι Μπαλάντα (30%) και οι Φούλα ή Φουλανί (20%). Υπάρχουν ακόμα οι Μαντίνγκο, οι Παπέλ, οι Μαντζάκα και μιγάδες. Οι Μπαλάντα αποτελούν την πλειοψηφία και ελέγχουν το στρατό, ενώ οι Παπέλ είναι μειοψηφία αλλά απέκτησαν οικονομική και πολιτική επιρροή επί ηγεσίας του Νίνο Βιέιρα.<ref name=auto1 /> Ελάχιστοι είναι και οι Ευρωπαίοι. Σχεδόν το 100% των κατοίκων είναι αφρικανικής καταγωγής. Το προσδόκιμο ζωής είναι ένα από τα μικρότερα παγκοσμίως, καθώς οι γυναίκες ζουν μόλις 51,5293 χρόνια και οι άνδρες 47,5387 χρόνια (εκτ.εκτίμηση 20132014), με το σύνολο του πληθυσμού να ζει 49,587 χρόνια<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pu.html Γουινέα-Μπισσάου] CIA World Factbook</ref>. Το [[2006]] συνέρρευσε στο κράτος κύμα προσφύγων (πάνω από 7.000) από τη γειτονική [[Σενεγάλη]], εξαιτίας του πολέμου των αυτονομιστών στην επαρχία Καζαμάνς.

{{Παραπομπές|2}}

* [http://www.guineabissau-government.com Επίσημος ιστότοπος της κυβέρνησης]