Βικιπαίδεια

Μονακό: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
IM-yb (συζήτηση | συνεισφορές)
55.397 επεξεργασίες
μ ενημέρωση πληθυσμού
Γραμμή 8:
| σημαία = Flag_of_Monaco.svg
| άρθρο σημαίας = Σημαία του Μονακό
| εθνόσημο = Coat_of_Arms_of_Monaco.svg
| άρθρο εθνόσημου = Εθνόσημο του Μονακό
| χάρτης = Location Monaco Europe.png
|λεζάντα_χάρτη = Η θέση του Μονακό (πράσινο) <br />στην [[Ευρώπη|Ευρωπαϊκή ήπειρο]] (σκούρο γκρι)
| εθνικό_σύνθημα = Deo Juvante<br />([[Λατινική γλώσσα|Λατινικά]]: Θεού βοηθούντος)
| εθνικός_ύμνος = Hymne Monégasque ([[Ύμνος των Μονεγάσκων]])<br/><center>[[Αρχείο:Monaco National Anthem.ogg]]</center>
| επίσημες_γλώσσες = [[Γαλλική γλώσσα|Γαλλικά]]
| πρωτεύουσα = Μονακό<ref>Το Μονακό αποτελεί πόλη κράτος.Η [[Πόλη του Μονακό]] είναι η περιοχή όπου βρίσκεται το παλάτι του Πρίγκιπα.</ref><ref>Το [[Μόντε Κάρλο]] είναι το πολυπληθέστερο μέρος.</ref>
| πολίτευμα = [[Συνταγματική Μοναρχία]]
| τίτλοι_ηγετών = [[Πρίγκιπας]]<br />[[Υπουργός του Κράτους]]
| ονόματα_ηγετών = [[Αλβέρτος Β΄ του Μονακό|Αλβέρτος Β΄]] <br /> [[Μισέλ Ροζέ]]
Γραμμή 22:
| γεγονός_κυριαρχίας = • αρχίζοντας από τον [[Οίκος των Γκριμάλντι|Οίκο των Γκριμάλντι]]<br /> <br />[[Σύνταγμα]]
| ημερομηνίες_κυριαρχίας = [[1297]]<br /><br /><br />17 Δεκεμβρίου 1962 (τροποποιήθηκε στις 2 Απριλίου 2002)
| θέση_έκτασης = 233 232
| έκταση = 1,95
| σύνορα = 4,4
| ακτογραμμή = 4,1
| εκτίμηση_πληθυσμού = 3236.965950<ref name="ciastat">[httpshttp://www.ciamonacostatistics.govmc/libraryNews/publications/theOfficial-worldpopulation-factbook/geos/mn.html CIAon-December-31-2012 WorldΕπίσημη Factεκτίμηση Bookπληθυσμού]</ref>
| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού = 20092013
| πληθυσμός = 31.109<ref>http://www.geohive.com/cntry/monaco.aspx</ref>
| θέση_πληθυσμού = 208220
| χρονιά_απογραφής_πληθυσμού = 2008
| πυκνότητα_πληθυσμού = 1618.905475
| θέση_πυκνότητας_πληθυσμού = 12
| χρονιά_ΑΕΠ = 2007
| ΑΕΠ = 976 εκατ. $ <ref>CIA World Factbook</ref> <!--Το cia.gov γράφει: "Το Μονακό δεν δημοσιεύει στοιχεία για το δημόσιο εισόδημα. Οι υπολογισμοί είναι κατά προσέγγιση σε μεγάλο βαθμό."-->
| θέση_ΑΕΠ = 179
| ΑΕΠ_κατακεφαλή = 70.670 $ (50.000 €,υπολογ. Σεπτ. 2007)
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή = 2/3
Γραμμή 41:
| HDI = {{steady}} 0.946
| HDI_κατάταξη = 16
| HDI_κατηγορία = <span style="color:#009900;">υψηλή</span>
| νόμισμα = [[Ευρώ]]
| κωδικός_νομίσματος = € EUR
| ώρα_ζώνης = CET
| διαφορά_UTC = +1
| θερινή_διαφορά_UTC = +2
| top_level_domain = [[.mc]]
| κωδικός_κλήσης = 377
| σημειώσεις=
}}
<!-- Τέλος πληροφοριών χώρας-->
 
Το '''Μονακό''' ([[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]]: ''Monaco'', [[μονεγασκική γλώσσα|μονεγασκικά]]: ''Mùnegu'', [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχ. ελλ]].: ''Μόνοικος''), είναι μικρό πριγκιπάτο της [[Κυανή Ακτή|Κυανής Ακτής]]. Περιβάλλεται στις τρεις πλευρές του από τη [[Γαλλία]] και στην τέταρτη από τη [[Μεσόγειο]]. Αποτελεί το πιο πυκνοκατοικημένο κράτος στον κόσμο.<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mn.html CIA World Fact Book]</ref> Οι κάτοικοί του αποκαλούνται Μονεγάσκοι.
 
== Ιστορία ==
Γραμμή 62:
Στις βουλευτικές εκλογές στις [[9 Φεβρουαρίου]] του [[2003]] ο κυβερνών συνασπισμός "Ένωση για το Μονακό" κέρδισε τις 21 επί συνόλου 24 εδρών. Ο κυβερνών συνασπισμός επανεξελέγη και το [[2008]].
 
Ο βράχος του Μονακό ήταν ένα καταφύγιο για τους πρωτόγονους πληθυσμούς. Τα ίχνη τους ανακαλύφθηκαν σε μια σπηλιά στους κήπους του Άγιου Μαρτίνου. Οι πρώτοι μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής, οι Λιγούριοι (Ligures), περιγράφονται ως άνθρωποι των βουνών, εξοικειωμένοι με την σκληρή εργασία αλλά και με υποδειγματική οικονομία. Η ακτή και ο λιμένας του Μονακό ήταν πιθανώς η θαλάσσια πρόσβαση για τον εσωτερικό πληθυσμό της Λιγουρίας, το Oratelli Peille. Η προέλευση του ονόματος «Μονακό» υπόκειται σε διάφορες υποθέσεις. Στην αρχαιότητα, ο λιμένας του Μονακό συνδέθηκε με τη λατρεία του ήρωα [[Ηρακλής|Ηρακλή]], και το όνομά του συνδέθηκε συχνά με την έκφραση «Ηρακλής Μονόϊκος» .Υπήρχε στην αρχαιότητα ναός αφιερωμένος στον Ηρακλή, πράγμα το οποίο δεν συνήθιζαν για ημίθεο. Γι' αυτό λέγεται Μονόοικος. Αυτή την έκδοση επιβεβαιώνεται, δεδομένου ότι το σύγχρονο όνομα για τον κύριο λιμένα του Μονακό είναι ο λιμένας του Ηρακλή. Στο τέλος του 12ου αιώνα π.Χ., οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την περιοχή. Το Μονακό είναι μέρος της επαρχίας των θαλάσσιων Άλπεων. Κατά τη διάρκεια της κατοχής τους, οι [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίοι]] δημιούργησαν στο La Turbie το τρόπαιο Augustus, το οποίο γιορτάζει το θρίαμβο των στρατιωτικών εκστρατειών τους. Κατά τη διάρκεια αυτής της ίδιας περιόδου, οι [[Φοίνικες]] και οι [[Καρχηδόνιοι]] ναυτικοί έφεραν την ευημερία στην περιοχή. Μετά από την πτώση της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] (5ος αιώνας μ.Χ.), η περιοχή κατακτήθηκε από διάφορους βάρβαρους πληθυσμούς. Ήταν μόνο στο τέλος του 10ου αιώνα, μετά από την κυριαρχία των [[Σαρακηνοί|Σαρακηνών]] από την [[Προβηγκία]] που η περιοχή αποικήθηκε ξανά.
 
== Πολιτική ==
Γραμμή 173:
 
== Γεωγραφία και κλίμα ==
[[Αρχείο:Panorama von Monaco-La Turbie.jpg|thumb|300px|Άποψη του Μονακό από την [[Λα Τυρμπί]]. Από αριστερά προς τα δεξιά : το [[Μόντε Κάρλο|Μόντε-Κάρλο]], το [[Λιμάνι του Μονακό|λιμάνι]], ο [[Πόλη του Μονακό|Βράχος]] και η [[Φονβιέιγ (Μονακό)|Φονβιέιγ]]]]
 
=== Γεωγραφία ===
{{Κύριο|Γεωγραφία του Μονακό}}
Γραμμή 179 ⟶ 180 :
Το Μονακό βρίσκεται κατά μήκος της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]], επί της [[Κυανή Ακτή|Κυανής Ακτής]], στα μισά της διαδρομής μεταξύ της [[Νίκαια (Γαλλία)|Νις]] και των ιταλικών συνόρων. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες του Πριγκιπάτου (όσον αφορά το [[Ωκεανογραφικό Μουσείο του Μονακό|Ωκεανογραφικό Μουσείο]]) είναι {{coord|43|43|49|N|7|25|36|E}}<ref name="Monaco2005">[http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/b1e4d9a8a45d5a34c125704a0032ec7b/$FILE/MC%20en%20chiffres%20recueil-2005.pdf Monaco en chiffres, édition 2005], www.gouv.mc</ref>.
 
Το Μονακό είναι το [[Κατάλογος χωρών ανά έκταση|δεύτερο μικρότερο ανεξάρτητο Κράτος παγκοσμίως]], μετά το [[Βατικανό]]. ΤοέδαφόςΤο έδαφός του εκτείνεται σε μια λωρίδα στεριάς μεγέθους {{formatnum:4100}} μέτρων κατά μήκος της Μεσογείου Θάλασσας και το πλάτος της ποικίλει από {{formatnum:1050}} έως 350 μέτρα, για συνολική έκταση της τάξεως των 202 [[εκτάριο|εκταρίων]] (2&nbsp;km<sup>2</sup> [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]]). Το ύψιστο ύψος είναι 164 μέτρα και υψηλότερο σημείο είναι μια κορυφή του [[Όρος Αζέλ|Όρους Αζέλ]], το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο {{formatnum:1150}} μέτρων. Η Πλατεία του Παλατιού βρίσκεται στα 62 μέτρα.
 
[[Αρχείο:MonteCarloPlage.jpg|left|thumb|Η παραλία που διαμορφώθηκε επί της νέας προκυμαίας]]
Το Πριγκιπάτο μετρά [[Σύνορα μεταξύ Γαλλίας και Μονακό|{{formatnum:5469}} μέτρα συνοριακής γραμμής με την Γαλλία]] (μεταξύ των οποίων : {{formatnum:3274}} μέτρα με την κοινότητα του [[Μπωσολέιγ (Αλπ-Μαριτίμ)|Μπωσολέιγ]], {{formatnum:1341}} μέτρα με το [[Καπ-ντ'Άιγ]], 464 μέτρα με την [[Ροκεμπρύν-Καπ-Μαρτέν]] και 390 μέτρα με την [[Λα Τυρμπί]]), καθώς και {{formatnum:3829}} μέτρα ακτογραμμής (λιμάνι και παραλία). Στη διάρκεια των τελευταίων ετών, μεγάλα έργα έδωσαν την δυνατότητα στο Μονακό να επεκταθεί κατά σχεδόν 40 εκτάρια, τα οποία κερδήθηκαν, κατά βάση, από την θάλασσα, μέσω επιχωματώσεων. Τα πρώτα έργα επιχωματώσεων ξεκίνησαν το [[1865]] για την δημιουργία σιδηροδρομικής γραμμής, η οποία ακολουθήθηκε, λίγο καιρό αργότερα, από την ίδρυση τη πρώτης επιχειρηματικής συνοικίας στη Φονβιέιγ, που έδωσε την δυνατότητα να κερδηθούν περίπου 5,5 εκτάρια από την θάλασσα. Ο βυθός του λιμανιού του Μονακό στη συνέχεια μπαζώθηκε και, στη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, κατασκευάστηκαν το ''Grimaldi Forum'' και το ''Larvotto''<ref name="LesEchos">[http://www.urbanisationenmer.gouv.mc/393/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/7fd3d4aab567a9bac125727b003e41fc/$FILE/Les%20Echos%20janvier%202007.jpg « Monaco, un siècle d’extension sur le domaine maritime... et encore un projet »], article du journal ''[[Les Échos]]'', janvier 2007</ref>. Το [[1965]], με μια πρωτοβουλία του [[Ραινιέ Γ΄ του Μονακό|Ραινιέ Γ΄]] και με στόχο την ποικιλία στις δραστηριότητες της πόλης, η κατασκευή της συνοικίας της [[Φονβιέιγ (Μονακό)|Φονβιέιγ]] έδωσε την δυνατότητα δημιουργίας {{formatnum:220000}} μ<sup>2</sup> νέων πρόσθετων οικοδομικών εκτάσεων καθώς και ενός νέου λιμανιού. Η συνοικία αυτή φιλοξενεί μεταξύ άλλων το [[Στάδιο Λουί Β΄|στάδιο Λουί Ντε]] καθώς και ένα μεγάλο χώρο εμπορικών καταστημάτων<ref>[http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/1909$/3952ae296ac3807cc1256f73002bd426fr?OpenDocument&6Fr Grands travaux à Monaco], www.gouv.mc</ref>. Η επέκταση του [[Λιμάνι του Μονακό|Λιμανιού του Μονακό]] επίσης πραγματοποιήθηκε με κατεύθυνση την θάλασσα.
 
Η κατασκευή μιας ημιπλεούμενης προκυμαίας μήκους 352 μέτρων για ένα συνολικό βάρος της τάξεως των {{formatnum:163000}} τόνων το [[2003]] έδωσε την δυνατότητα κατασκευής 360 θέσεων στάθμευσης, {{formatnum:25000}} m² αποθηκευτικών χώρων, 2 θαλάσσιους σταθμούς καθώς και διοικητικά και εμπορικά γραφεία<ref>[http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/1ddf179c1910b5fbc1256fc60036dcc6/$FILE/digue%20semi-flottante.pdf La digue semi-flottante], www.gouv.mc</ref>. Η τεχνητή επιχωμάτωση με την οποία συνδέεται η προκυμαία έδωσε την δυνατότητα κέρδους ενός εκταρίου γης και είδε την δημιουργία ενός συμπλέγματος κατοικιών έκτασης {{formatnum:15000}} m<sup>2</sup><ref>[http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/1ddf179c1910b5fbc1256fc60036dcc6/$FILE/Le%20terre%20plein.pdf Le terre-plein], www.gouv.mc</ref>. Το 2006, ο [[Αλβέρτος Β΄ του Μονακό]] είχε επισήμως ξεκινήσει διαγωνισμό για την ανάληψη της υλοποίησης του σχεδίου επέκτασης του λιμανιού προς την θάλασσα, έχοντας ως στόχο το κέρδος περίπου 10 εκταρίων γης επί της θάλασσας. Το σχέδιο αυτό, με εκτιμώμενο κόστος της τάξης των 8 δισεκατομμυρίων ευρώ, θα έδινε την δυνατότητα κατασκευής περίπου {{formatnum:275000}} m² κτιριακών εγκαταστάσεων<ref>[http://www.lexpress.fr/culture/architecture-patrimoine/architecture/monaco-une-ville-sur-l-eau_552198.html « Monaco, une ville sur l'eau »], ''L'Express'', 21 août 2008.</ref> και θα είχε χρονοδιάγραμμα μέχρι το [[2023]], με τα πρώτα κτίρια να παραδίδονται προς εκμετάλλευση το [[2014]]<ref name="LesEchos"/>. Ωστόσο εγκαταλείφτηκε το 2008, με επίσημη δικαιολογία τον οικολογικό αντίκτυπο αλλά και τον οικονομικό, καθώς η Ευρώπη εισερχόταν σε περίοδο οικονομικής κρίσης<ref>[http://www.lepoint.fr/actualites-economie/2008-12-09/la-crise-pousse-monaco-a-arreter-son-projet-d-extension-en-mer/916/0/298416 Article du Point : La crise pousse Monaco à arrêter son projet d'extension en mer]</ref>. Τελικώς, προτιμήθηκε ένα σχέδιο, λιγότερο ακριβό, αλλά το οποίο σήμανε την επιστροφή στην κατασκευή υψηλών κτιρίων : την κατασκευή διπλού πύργου 49 ορόφων, την [[Τουρ Οντεόν]].
Γραμμή 389 ⟶ 390 :
 
== Δημογραφία ==
Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι [[Γαλλία|Γάλλοι]] (το Μονακό είναι η μικρότερη χώρα στον κόσμο όπου ομιλείται η γαλλική γλώσσα). Οι υπόλοιποι είναι [[Ιταλοί]], [[ΗΠΑ|Αμερικανοί]] κ.ά., ενώ το 20% είναι [[Μονεγάσκοι]]. Επίσημη γλώσσα είναι τα [[γαλλικά]], αλλά πολύ διαδεδομένη είναι και η [[ιταλική γλώσσα|ιταλική]], καθώς και η [[μονεγασκική γλώσσα|μονεγασκική]]. Το προσδόκιμο ζωής του συνολικού πληθυσμού υπολογίστηκε το 20132014 στα 89,6357 χρόνια (85,766 για τους άνδρες και 93,7164 για τις γυναίκες).
 
[[Αρχείο:MonacoView.jpg|thumb|250px|right|Η πόλη του Μονακό.]]
Γραμμή 400 ⟶ 401 :
 
== Παραπομπές ==
{{Παραπομπές|2}}
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Μονακό"