Μονή Ομπλού: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 5:
 
==Όνομα==
Κατά τον ιστορικό [[Στέφανος Θωμόπουλος|Σ. Θωμόπουλο]] το εκκλησάκι, είχε κατασκευαστεί από [[Αρβανίτες]] και ονομαζόταν «''Ομπλίτ Παναγιά Κουκούρ''», δηλαδή η «''Γλυκειά Παναγιά του βουνού του κούκου''». Το Κουκούρ στην αρβανιτική διάλεκτο, αποδίδεται με την λέξη κούκος στην Ελληνική γλώσσα, από την οποία μάλιστα ονομαζόταν το βουνό, πριν την μετονομασία του σε ''Ομπλός''. Σε έγγραφο του [[Μέγα Σπήλαιο|Μεγάλου Σπηλαίου]] σημειώνεται πως το όνομα προέρχεται από το «''Οπλούς καί χυδαιότερον Ομπλούς''», δηλαδή από τη λέξη όπλο<ref>Θωμόπουλος 1903, σελ. 14</ref>.
 
Κατά τον ιστορικό [[Στέφανος Θωμόπουλος|Σ. Θωμόπουλο]] το εκκλησάκι, είχε κατασκευαστεί από [[Αρβανίτες]] και ονομαζόταν «''Ομπλίτ Παναγιά Κουκούρ''», δηλαδή η «''Γλυκειά Παναγιά του βουνού του κούκου''». Το Κουκούρ στην αρβανιτική διάλεκτο, αποδίδεται με την λέξη κούκος στην Ελληνική γλώσσα, από την οποία μάλιστα ονομαζόταν το βουνό, πριν την μετονομασία του σε ''Ομπλός''. Σε έγγραφο του [[Μέγα Σπήλαιο|Μεγάλου Σπηλαίου]] σημειώνεται πως το όνομα προέρχεται από το «''Οπλούς καί χυδαιότερον Ομπλούς''», δηλαδή από τη λέξη όπλο. Άλλοι ιστορικοί και φιλόλογοι, υποστήριξαν ότι μπορεί να προέρχεται από το «''ομαλός''» ή «''Ομυαλός''» συνηθισμένο τοπωνύμιο στην [[Ήπειρος|Ήπειρο]] για εδάφη με κατολισθήσεις. Στο χρονικό του Μορέως επίσης υπάρχει η φράση «''Σ’ το παραπόταμον το αλφαιος, εις τόν Ομπλόν τό λέγουν''». Άλλη άποψη τέλος, για την ονομασία ήταν, πως έχει σχέση με τον πηλό, το μπηλό, Μπλός στην Ήπειρο και Μπήλια στη Ρόδο. Στην έρευνα του ονόματος συνέβαλε σημαντικά ο καθηγητής Ανδριώτης που σε άρθρο του το 1972 στα «''Ελληνικά''» υποστήριξε, πως στη λέξη οπλή (το νύχι του ζώου ή ανθρώπου, ίχνος ποδαριού, το μονοπάτι, όπως και στην Κύπρον Ομπλή) βρίσκεται πιθανώς η ρίζα της ονομασίας ''Ομπλός''. Εξού και το όνομα έχει σχέση με μονοπάτι σε δασώδη έκταση, πέρασμα ζώων και ανθρώπων<ref>Τριανταφύλλου 1995, σελ. 1492</ref>.
 
Η Μονή έχει καταστραφεί από όλους τους κατακτητές που πέρασαν από την περιοχή (Ενετοί, Τούρκοι, Γερμανοί) και έχει προσφέρει σημαντικά σε όλες τις επαναστάσεις και τους απελευθερωτικούς αγώνες του Ελληνικού Έθνους. Μετά τα "Ορλωφικά" του 1770 οι ορδές Αλβανών που είχαν φέρει οι Οθωμανοί για να καταπνίξουν την επανάσταση προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές στην περιοχή. Πυρπόλησαν την Μονή όπως και τους ναούς του Αγ. Ανδρέου και Αγ. Αικατερίνης και τη Μονή Γηροκομείου. Ο κώδικας της Μ. Ομπλού αναφέρει "1770 κατά μήνα Απρίλιον έγινεν ο λεηλατισμός και χαλασμός της Παλαιάς Πάτρας μεθ' ής και ο εμπρησμός του μοναστηρίου, παρανάλωμα είς τε τα κελλία και την εκκλησίαν παρά των Αλβανιτών". Σώζεται και έγγραφο της 13 Μαΐου 1770 σύμφωνα με το οποίο οι αγάδες Σουλεϊμάν και Μουσταφά δηλώνουν ότι οι μοναχοί προσκύνησαν τον Μεχμέτ Πασά και κανείς δεν πρέπει να τους ενοχλεί<ref>ΘωμόπουλοςΤριανταφύλλου 19501995, σσελ. 261-273, 495 κ.ε.1497</ref>. Το μετόχι που είχε η Μονή στην Πάτρα επίσης κάηκε από τους Αλβανούς και ανοικοδομήθηκε το 1790.
 
Κατά την έναρξη της Επανάστασης του 1821 η Μονή ήταν κέντρο ανεφοδιασμού του στρατοπέδου της Πάτρας. Στον κώδικα της Μονής υπάρχει μια δυσνόητη αναφορά για την έναρξη της Επανάστασης, όπου λέει ότι στις 3 Μαρτίου 1821 έφτασε στον Ομπλό η επανάσταση του Μοριά. Ο Θωμόπουλος δίνει την πιθανή ερμηνεία ότι εκεί έγινα κάποια σύσκεψη προκρίτων για την Επανάσταση. Επαναστάτες συγκεντρώθηκαν στον Ομπλό στις 21 με 23 Μαρτίου πριν κατέβουν στην Πάτρα. Την 23 Μαρτίου οι Ασημάκης και [[Δημήτριος Ζαΐμης|Δημητράκης Ζαΐμης]] και άλλοι έγραψαν από τα Καλάβρυτα προς τον ηγούμενο της Αγίας Λαύρας να μην καθυστερούν την αποστολή τροφίμων στον Ομπλό γιατί κινδυνεύει να διαλυθεί το στράτευμα. Στις 3 Απριλίου 1821 έφτασε ο Ιουσούφ Πασάς στην Πάτρα και έλυσε την πολιορκία του φρουρίου διασκορπίζοντας τα στρατόπεδα των Ζαΐμη και Λόντου. Ο Ανδρέας Ζαΐμης περί τα τέλη Μαΐου ενίσχυσε την άμυνα γύρω από τον Ομπλό και απέκρουσε επίθεση των τουρκαλβανών υπό τον Ασλανάκη<ref>Πολυχρονοπούλου-Κλαδά 2005, τομ. 3</ref>.
 
Το [[1581]] η Μονή έγινε [[Σταυροπηγιακή Μονή]] και το [[1896]] ενσωματώθηκε και έγινε μετόχι της η Μονή του ''Αγίου Κωνσταντίνου''<ref>Λάζαρης (επιμ.) 1999, σελ. 409-410</ref>. Το Μοναστήρι, έχει εμβαδό περίπου 1800 τ.μ. και το καθολικό της είναι αφιερωμένο στα [[Εισόδια της Θεοτόκου]], ενώ υπάρχει και εσωτερικό παρεκκλήσι προς τιμήν του [[Άγιος Χαράλαμπος|Αγ. Χαραλάμπους]].
 
==Παραπομπές==
Γραμμή 19 ⟶ 20 :
==Πηγές ==
* Αγαμέμνων Τσελίκας, "Τα δικαιοπρακτικά έγγραφα των μοναστηριών Ομπλού, Χρυσοποδαριτίσσης, Αγίων Πάντων και Γηροκομείου Πατρών (1712-1855). Διπλωματική έκδοση" στο ''Δελτίο του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου'', τόμος Θ', Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 2000 ISSN 1108-6068
* [[Στέφανος Θωμόπουλος|Στέφανου Ν. Θωμόπουλου]], [http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/2/9/9/metadata-467-0000001.tkl ''Η Ιερά Μονή Ομπλού''], Τύποις "Φοίνικος" Ηρακλέους Π. Ευμορφοπούλου, Εν Πάτραις 1903
* Βασίλης Κ. Λάζαρης (επιμ.), ''[[Στέφανος Θωμόπουλος|Στέφανου Ν. Θωμόπουλου]] "Ιστορία της Πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821". Έκδοση τέταρτη στη δημοτική γλώσσα και με βάση τα χειρόγραφα του συγγραφέα'', τόμοι Α'-Β', Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα 1998-1999 ISBN 960-7960-10-6 (set)
 
==Βιβλιογραφία==
* Βασίλης Κ. Λάζαρης (επιμ.), ''[[Στέφανος Θωμόπουλος|Στέφανου Ν. Θωμόπουλου]] "Ιστορία της Πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821". Έκδοση τέταρτη στη δημοτική γλώσσα και με βάση τα χειρόγραφα του συγγραφέα'', τόμοιΤόμος Α'-Β', Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα 1998-1999. ISBN 960-7960-1009-62 (setιδίως σελ. 405-412)
* Νίκα Πολυχρονοπούλου-Κλαδά, "Η Μονή Ομπλού και επισημάνσεις επί του αρχείου της (1315-1829)" στο ''Ζ' Διεθνές Συνέδριο Πελοποννησιακών Σπουδών'', τομ. 3, 2005
* Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, ''Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών'', Τόμος Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα "Μοναί", λήμμα "Ομπλός"