Βρυκόλακας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον Greekcoaster (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρήστ...
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Burne-Jones-le-Vampire.jpg|0280px|right]]
 
Οι '''βρυκόλακες''' (ενίοτε "βρικόλακες") είναι δημιουργήματα της λαϊκής [[φαντασία]]ς, τα οποία στην ελληνική και χριστιανορθόδοξη παράδοση έχουν ποικίλα χαρακτηριστικά. Κατά τις διάφορες δοξασίες πρόκειται για σώματα νεκρών που για κάποιες αιτίες εξέρχονται από τους τάφους τη νύκτα και μπορούν να πάρουν διάφορες μορφές ζώων, ιδιαίτερα κατοικίδιων πχ σκύλου ή κατσικιού με απώτερο σκοπό να φοβίσουν ή να ενοχλήσουν τους ζωντανούς συγγενείς τους ή και ξένους, περιφερόμενοι στους χώρους που διαβιούσαν. Έτσι συνδέονται άμεσα με το κακό και τον Σατανά. Σε κάποιες περιοχές λέγονται "καταχανάδες" ή "τυμπανιαίοι" γιατί είναι φουσκωμένοι από το αίμα των ανθρώπων που έχουν πιεί. Κατά μύθους πέθαιναν από ένα παλούκι ξύλου στην καρδία. Επίσης σε πολλά βιβλία οι βρικόλακες δεν μπορούσαν να πιουν θεραπευτικά βότανα. <ref name="Dabias">Δαβίας O. (επιμελ.) (1995) Montague Summers: Ο Έλλην Βρυκόλαξ, Εκδόσεις Δελφίνι, Αθήνα.</ref><ref name="Mouzakis">Μουζάκης Σ. (1989) Οι Βρυκόλακες στους Βυζαντινούς και Μεταβυζαντινούς Νομοκανόνες και στις Παραδόσεις του Ελληνικού Λαού. Βιβλιοπωλείο των Βιβλιοφίλων, Αθήνα.</ref><ref name="Politis">Πολίτης N. (1904) Παραδόσεις, Τόμος Α', Αθήνα, σελ. 491-506, 573-608.</ref>
 
== Οι '''βρυκόλακεςβρικόλακες''' (ενίοτε "βρικόλακες") είναι δημιουργήματα της λαϊκής [[φαντασία]]ς, τα οποία στην ελληνική και χριστιανορθόδοξη παράδοση έχουν ποικίλα χαρακτηριστικά. Κατά τις διάφορες δοξασίες πρόκειται για σώματα νεκρών που για κάποιες αιτίες εξέρχονται από τους τάφους τη νύκτα και μπορούν να πάρουν διάφορες μορφές ζώων, ιδιαίτερα κατοικίδιων πχ σκύλου ή κατσικιού με απώτερο σκοπό να φοβίσουν ή να ενοχλήσουν τους ζωντανούς συγγενείς τους ή και ξένους, περιφερόμενοι στους χώρους που διαβιούσαν. Έτσι συνδέονται άμεσα με το κακό και τον Σατανά. Σε κάποιες περιοχές λέγονται "καταχανάδες" ή "τυμπανιαίοι" γιατί είναι φουσκωμένοι από το αίμα των ανθρώπων που έχουν πιεί. Κατά μύθους πέθαιναν από ένα παλούκι ξύλου στην καρδία. Επίσης σε πολλά βιβλία οι βρικόλακες δεν μπορούσαν να πιουν θεραπευτικά βότανα. <ref name="Dabias">Δαβίας O. (επιμελ.) (1995) Montague Summers: Ο Έλλην Βρυκόλαξ, Εκδόσεις Δελφίνι, Αθήνα.</ref><ref name="Mouzakis">Μουζάκης Σ. (1989) Οι Βρυκόλακες στους Βυζαντινούς και Μεταβυζαντινούς Νομοκανόνες και στις Παραδόσεις του Ελληνικού Λαού. Βιβλιοπωλείο των Βιβλιοφίλων, Αθήνα.</ref><ref name="Politis">Πολίτης N. (1904) Παραδόσεις, Τόμος Α', Αθήνα, σελ. 491-506, 573-608.</ref> ==
Τρέφονται με αίμα, αλλά και γάλα ή αλεύρι, μαγαρίζουν (λερώνουν) το σπίτι συγγενικών τους προσώπων και σκοτώνουν πρώτα τους συγγενείς τους. Δεν τους επηρεάζει ο ήλιος, αλλά φοβούνται τα Θεία και, κατά κάποιες ελληνικές παραδόσεις, η μόνη ημέρα που γυρίζουν στον τάφο τους είναι το Σάββατο ή η Κυριακή. Δεν μπορούν να διασχίσουν νερό, ειδικά θαλασσινό.<ref name="Dabias"/><ref name="Mouzakis"/><ref name="Politis"/>
 
Δεν πρέπει να συγχέονται με τα ''[[Βαμπίρ]]'' της Ανατολικής Ευρώπης,<ref name="Bunson">Bunson M. (1993) Vampire, the Encyclopaedia, Thames and Hudson: London</ref> που έχουν δικές τους παραδόσεις, αλλά ούτε και με τα αποκυήματα της λογοτεχνίας, δηλ. τον ''Δράκουλα'' του Μπραμ Στόκερ, το ''Βαμπίρ'' του Τζον Πολλιντόρι, ή την ''Καμίλλα'' του Λε Φανού. Σύμφωνα με τη λογοτεχνία, τα βαμπίρ τρέφονται με το [[αίμα]] των ζωντανών. Μένουν στους τάφους τους κατά την διάρκεια της μέρας και βγαίνουν απ' αυτούς μόλις νυχτώσει, εξαιτίας της αδυναμίας τους στο [[ήλιος|ηλιακό]] φως. Συνήθως παρουσιάζονται, σε έργα φαντασίας, με [[κυνόδοντες]] μεγαλύτερους του κανονικού, τους οποίους χρησιμοποιούν για να τρυπούν το σώμα των θυμάτων τους.
 
Περισσότερο γνωστές στο ευρύ κοινό είναι οι παραδόσεις των βαμπίρ στην Ρουμανία,<ref name="Bunson"/> και αγνοούνται οι πλούσιες ελληνικές παραδόσεις για τους βρυκόλακεςβρικόλακες (ή βουρβούλακες ή βρυκολάκιουςβρικολάκιους), που υπήρχαν σε όλη την Ελλάδα και στη Μ. Ασία (πχ Πόντος).<ref name="Dabias"/><ref name="Mouzakis"/><ref name="Politis"/><ref name="Tsaliki 1"/>
 
Σήμερα, οι σύγχρονοι ανθρωπολόγοι προσπαθούν να διαχωρίσουν τον μύθο από την πραγματικότητα και να εξηγήσουν γιατί οι παραδόσεις για τους «απέθαντους» είναι τόσο διαδεδομένες, δεδομένου πως δεν έχει αποδειχθεί η ύπαρξη τέτοιων όντων.<ref name="Tsaliki 1">Tsaliki A. (2001b) Vampires Beyond Legend: A Bioarchaeological Approach. In M. La Verghetta and L. Capasso (eds.), Proceedings of the XIII European Meeting of the Paleopathology Association, Chieti, Italy, 18-23 Sept. 2000, Teramo: Edigrafital S.p.A., 295-300. [http://bioarchaeology-palaeopathology.blogspot.com/2007/06/vampires-beyond-legend.html]</ref><ref name="Barber">[http://www.jstor.org/pss/3814375 Barber P. (1998) Forensic Pathology and the European Vampire, in Dundes A. (ed.) The Vampire: A casebook, The University of Wisconsin Press: Wisconsin, pp. 109-142]</ref><ref name="Sledzic">Sledzic P. and Bellantoni N. (1994) Brief Communication: Bioarchaeological and Biocultural Evidence for the New England Vampire Folk Belief, American Journal of Phys. Anthropology 94: 269-274</ref>
Γραμμή 13 ⟶ 12 :
 
== Λογοτεχνία ==
Οι περί βρυκολάκωνβρικολάκων δοξασίες ενέπνευσαν και μεγάλους ποιητές διαφόρων χωρών καθώς και άγνωστους δημιουργούς δημοτικών τραγουδιών. Ο [[Γκαίτε]] έγραψε σχετική μπαλάντα με τον τίτλο "Ερλ Καίνιχ" που μεταφράστηκε και στην ελληνική. Με τον τίτλο "ΒρυκόλακεςΒρικόλακες" φέρεται επίσης ένα δράμα του [[Ίψεν]]. Στην ελληνική ποίηση το θέμα του βρυκόλακαβρικόλακα εκμεταλλεύτηκε αριστοτεχνικά ο [[Αριστοτέλης Βαλαωρίτης]] στο ποίημά του "Θανάσης Βάγιας".<br />
 
Στοιχεία ΒρυκόλακαΒρικόλακα εμπεριέχει και το βιβλίο "Το Φάντασμα" του Γρηγορίου Ξενόπουλου ([[Γρηγόριος Ξενόπουλος]]), το οποίο βασίζεται σε μια ιστορία που διαδραματίστηκε το ΙΗ΄αιώνα στη Βενετοκρατούμενη Ζάκυνθο. Η τραγική ηρωίδα βασανίζεται από τον νεκρό αρραβωνιαστικό της και αναγκάζεται παρανόμως να τον ξεθάψει, ανακαλύπτοντας το πτώμα άλιωτο.<ref>http://www.biblionet.gr/book/24627/%CE%9E%CE%B5%CE%BD%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82,_%CE%93%CF%81%CE%B7%CE%B3%CF%8C%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82,_1867-1951/%CE%A4%CE%BF_%CF%86%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%BC%CE%B1</ref>
 
Ηθογραφική τραγωδία με θέμα και τίτλο "Ο ΒρυκόλακαςΒρικόλακας" έχει γράψει ο [[Αργύρης Εφταλιώτης]], καθώς και ο [[Ζαχαρίας Παπαντωνίου]] το δράμα "Ο όρκος του πεθαμένου" με υπόθεση από το γνωστό δημοτικό τραγούδι- παραλογή "Toυ νεκρού αδελφού" που βρυκολάκιασεβρικολάκιασε προκειμένου να φέρει την αδελφή του Αρετή, από τα ξένα, στη μητέρα του όπως της είχε υποσχεθεί καθόσον ζούσε.
== Παραπομπές ==
{{παραπομπές}}