Βικιπαίδεια

Πνευματική ιδιοκτησία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ clean up, αντικατέστησε: Βίκτωρ Ουγκώ → Βικτόρ Ουγκώ με τη χρήση AWB
Γραμμή 18:
== Ιστορία ==
=== Διεθνώς ===
Η δημιουργία του μορφώματος της πνευματικής ιδιοκτησίας και η νομική της προστασία είναι σχετικά πρόσφατες και ανάγονται στον [[18ος αιώνας|18ο αιώνα]]. Πρόδρομος της προστασίας ήταν η απονομή προνομίων σε [[τυπογραφία|τυπογράφους]], αρχικά στη [[Βενετία]] από το [[1469]] και αργότερα και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Τα προνόμια αυτά αφορούσαν όμως την προστασία του τυπογράφου (προστασία της οικονομικής επένδυσης) από ανατυπώσεις φιλολογικών και μουσικών έργων από τρίτους και όχι την προστασία του δημιουργού, ενώ σύντομα κατέληξαν να γίνουν όργανο της λογοκρισίας εκ μέρους των ηγεμόνων στα εκδιδόμενα έργα. Πρώτος νόμος που αναγνώρισε δικαίωμα στον δημιουργό ήταν ο αγγλικός ''"Act for the Encouragement of Learning, by vesting the Copies of Printed Books in the Authors or purchasers of such Copies, during the Times therein mentioned" (Act 8 Anne C 19)'' του [[1710]] επί βασιλείας της [[Άννα της Μεγάλης Βρετανίας|Άννας]], ο οποίος απένεμε αποκλειστικό δικαίωμα στον δημιουργό επί του έργου του διάρκειας 14 ετών από τη δημοσίευση του έργου με δυνατότητα παράτασης για άλλα τόσα, εφ’ όσον ζούσε ακόμη. Αποφασιστική ώθηση έδωσε η [[Γαλλική Επανάσταση]], η οποία συνέδεσε την πνευματική ιδιοκτησία με το [[φυσικό Δίκαιο|φυσικό δίκαιο]]: αναγνώρισε ότι ο δημιουργός έχει θεμελιώδες δικαίωμα στο έργο του, το οποίο ο νόμος οφείλει να προστατεύσει. Ως συνέπεια αυτής της αντίληψης θεσπίστηκαν δύο νόμοι το [[1791]] και το [[1793]] αντίστοιχα. Στη συνέχεια κατά τον 19ο αι. υιοθετήθηκαν σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη συναφείς νομοθεσίες, ενώ πολλοί (κυρίως Γάλλοι) διανοούμενοι και λογοτέχνες κατέβαλαν προσπάθειες ενίσχυσης και εμπέδωσης του θεσμού· ο [[ΒίκτωρΒικτόρ Ουγκώ]] μάλιστα ίδρυσε τη Διεθνή Φιλολογική και Καλλιτεχνική Ένωση ''(Association Litéraire et Artistique Internationale, ALAI)'', η οποία είναι ακόμη και σήμερα ενεργή στον τομέα αυτόν διεθνώς. Η διεθνής αυτή τάση αναγνώρισης και προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας οδήγησε το 1886 στην υπογραφή της Διεθνούς [[Σύμβαση της Βέρνης|Σύμβασης της Βέρνης]], καθιστώντας την πνευματική ιδιοκτησία αντικείμενο διεθνούς προστασίας.
 
{{ελληνοκεντρικό}}
Γραμμή 97:
 
=== Αστικές κυρώσεις ===
Οι αστικές κυρώσεις προβλέπονται από τα [[s:Νόμος_2121Νόμος 2121/1993#.CE.86.CF.81.CE.B8.CF.81.CE.BF_65BF 65:_ .CE.91.CF.83.CF.84.CE.B9.CE.BA.CE.AD.CF.82_82 .CE.BA.CF.85.CF.81.CF.8E.CF.83.CE.B5.CE.B9.CF.82|άρθρα 65]] αλλά και 64 και 64Α του νόμου 2121/1993 "περί πνευματικής ιδιοκτησίας". Διέπονται και από τις γενικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα και σκοπός αυτής της διάταξης είναι η θέσπιση ενός συστήματος κυρώσεων που σε  περίπτωση προσβολής της πνευματικής ιδιοκτησίας ο δημιουργός ή δικαιούχος μπορεί να κάνει αγωγή για άρση της προσβολής, για αποζημίωση ηθικής βλάβης, για αδικαιολόγητο πλουτισμό και κέρδος. Ενδεικτικά αν γίνει αγωγή μπορεί να αποσυρθούν, να απομακρυνθούν οριστικά ή ακόμα και να καταστραφούν από το εμπόριο εμπορεύματα που προσβάλλουν το δικαίωμα της Πνευματικής ιδιοκτησίας.
 
Όποιος έχει προσβάλει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας κάποιου άλλου πρέπει να τον αποζημιώσει για την ηθική βλάβη που του προξένησε. Η αποζημίωση βάσει νόμου δεν πρέπει να είναι κατώτερη από το διπλάσιο της αμοιβής που καταβάλλεται από το νόμο για την εκμετάλλευση χωρίς άδεια. Επίσης ο δικαιούχος της αποζημίωσης μπορεί να απαιτήσει και την καταβολή του κέρδους που αποκόμισε ο υπόχρεος από την παράνομη εκμετάλλευση.
Γραμμή 104:
 
=== Διοικητικές κυρώσεις ===
. Κατά τις διοικητικές κυρώσεις οι οποίες προβλέπονται από το [[s:Νόμος_2121Νόμος 2121/1993#.CE.86.CF.81.CE.B8.CF.81.CE.BF_65BF 65.CE.91:_ .CE.94.CE.B9.CE.BF.CE.B9.CE.BA.CE.B7.CF.84.CE.B9.CE.BA.CE.AD.CF.82_82 .CE.BA.CF.85.CF.81.CF.8E.CF.83.CE.B5.CE.B9.CF.82|άρθρο 65Α]] του νόμου 3524-2007, όποιος κατέχει πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή με σκοπό τη διανομή,  ή το αναπαράγει ή το διανέμει εκτός από τις άλλες κυρώσεις πρέπει να πληρώσει διοικητικό πρόστιμο 1000 ευρώ για κάθε παράνομο αντίτυπο. Όποιος συλλαμβάνεται εκτός καταστήματος να διανέμει υλικούς φορείς ήχου στους οποίους περιλαμβάνεται έργο πνευματικής ιδιοκτησίας πρέπει να πληρώσει πρόστιμο ίσο με το γινόμενο των τεμαχίων επί 20 ευρώ με ελάχιστο ποσό διοικητικού προστίμου τα 1000 ευρώ. Το ίδιο ισχύει και για την παράνομη πώληση εντός καταστημάτων. Το ελάχιστο όριο διοικητικού προστίμου μπορεί να αυξομειώνεται από το Υπουργείο Οικονομικών ενώ αρμόδιες αρχές για την επιβολή του νόμου είναι η Αστυνομία, το Λιμενικό και η Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων.
 
=== Ποινικές κυρώσεις ===
Βάσει των ποινικών κυρώσεων οι οποίες προβλέπονται από το [[s:Νόμος_2121Νόμος 2121/1993#.CE.86.CF.81.CE.B8.CF.81.CE.BF_66BF 66:_ .CE.A0.CE.BF.CE.B9.CE.BD.CE.B9.CE.BA.CE.AD.CF.82_82 .CE.BA.CF.85.CF.81.CF.8E.CF.83.CE.B5.CE.B9.CF.82|άρθρο 66]], όποιος αντιγράφει ή αναπαράγει ή γενικά  προσβάλλει το ηθικό δικαίωμα του δημιουργού και τους νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή ύψους 2900- 15000 ευρώ. (παρ.  1)
 
Με την ίδια ποινή τιμωρείται και όποιος εγγράφει, αναπαράγει , διανέμει, μεταδίδει ραδιοτηλεοπτικά, παρουσιάζει  και γενικά διαθέτει υλικό ερμηνείας ή εκτέλεσης  χωρίς την άδεια των ερμηνευτών ή των εκτελεστών καλλιτεχνών. Επίσης ίδια ποινή προβλέπεται και για όποιον χωρίς την άδεια των παραγωγών φωνογραφημάτων (ηχητικών φορέων ήχου) αναπαράγει, διανέμει, διαθέτει στο κοινό η εισάγει από το εξωτερικό τα φωνογραφήματά τους. Παρόμοια ίδια ποινή επιβάλλεται και σε όποιον αναπαράγει, διανέμει, διαθέτει στο κοινό, εισάγει από το εξωτερικό ή μεταδίδει ραδιοτηλεοπτικά υλικό χωρίς την άδεια παραγωγών οπτικοακουστικών έργων (υλικών φορέων ήχου και εικόνας). Η ποινή παραμένει ίδια όμως και για αυτούς που χωρίς την άδεια ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών αναμεταδίδουν, παρουσιάζουν, εγγράφουν , αναπαράγουν άμεσα ή έμμεσα, διανέμουν  ή διαθέτουν  στο κοινό τις εκπομπές των σταθμών.
Γραμμή 126:
 
=== Τεχνολογικά μέτρα ===
Τα τεχνολογικά μέτρα που προβλέπονται από το [[s:Νόμος_2121Νόμος 2121/1993#.CE.86.CF.81.CE.B8.CF.81.CE.BF_66BF 66.CE.91:_ .CE.A4.CE.B5.CF.87.CE.BD.CE.BF.CE.BB.CE.BF.CE.B3.CE.B9.CE.BA.CE.AC_AC .CE.BC.CE.AD.CF.84.CF.81.CE.B1|άρθρο 66Α]], βοηθούν στο να περιοριστούν ή να εμποδιστούν παράνομες πράξεις που δεν έχουν επιτραπεί από το δικαιούχο σε έργα ή αντικείμενα. Τα τεχνολογικά μέτρα είναι κάθε τεχνολογία, μηχανισμός ή συστατικό που με το συνήθη τρόπο λειτουργίας του συμβάλλει στην παραπάνω ενέργεια. Τα τεχνολογικά μέτρα θεωρούνται αποτελεσματικά όταν οι δικαιούχοι μπορούν να ελέγξουν την πρόσβαση ή την προστασία του προστατευόμενου έργου, ενώ απαγορεύεται χωρίς την άδεια του δικαιούχου η εξουδετέρωση κάθε αποτελεσματικού τεχνολογικού μέτρου . Επίσης απαγορεύεται χωρίς την άδεια του δικαιούχου η κατασκευή, η εισαγωγή, η διανομή, η εκμίσθωση, η διαφήμιση συσκευών ή άλλων αντικειμένων που έχουν σαν σκοπό την εξουδετέρωση των τεχνολογικών μέτρων ασφαλείας . Η παραβίαση των παραπάνω διατάξεων τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή 2.900 – 15.000 ευρώ και συνεπάγεται τις αστικές κυρώσεις του νόμου.
 
Υπάρχουν βέβαια κάποιες εξαιρέσεις που αφορούν την φωτοτυπική αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση, για διδασκαλία, την αναπαραγωγή από βιβλιοθήκες, την αναπαραγωγή για δικαστικούς ή διοικητικούς σκοπούς καθώς και την αναπαραγωγή για άτομα με αναπηρίες. Έτσι η έννομη προστασία που προβλέπεται από το νόμο δεν θίγει την υποχρέωση των δικαιούχων να παρέχουν να παρέχουν  στους επωφελούμενους τα μέσα. Εάν οι δικαιούχοι δεν λάβουν μέτρα στα οποία συμπεριλαμβάνονται και οι συμφωνίες μεταξύ δικαιούχων  και τρίτων που επωφελούνται από τις εξαιρέσεις, ζητούν τη συνδρομή ενός ή περισσοτέρων μεσολαβητών που επιλέγονται από πίνακα που καταρτίζει ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Θωρείται ότι όλα τα μέρη αποδέχονται την πρόταση αυτή, εάν κανένα από αυτά δεν προβάλλει αντίρρηση μέσα σε προθεσμία ενός μήνα από την κοινοποίηση  της πρότασης. Στην αντίθετη περίπτωση η διαφορά επιλύεται από το Εφετείο Αθηνών. Οι ρυθμίσεις αυτές δεν εφαρμόζονται σε έργα ή άλλα προστατευόμενα αντικείμενα που διατίθενται στο κοινό βάσει όρων που έχουν συμφωνηθεί συμβατικά κατά τρόπο ώστε το κοινό να έχει πρόσβαση σε αυτά όπου και όταν θέλει.
Γραμμή 163:
 
=== Οδηγίες της ΕΕ ===
* [http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32004L0048R(01):EL:HTML Διορθωτικό στην Οδηγία 2004/48/ΕΚ ] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004 σχετικά με την Επιβολή των Δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας (ΕΕ L 157 της 30.4.2004) Επίσημη Εφημερίδα αριθμ. L 195 της 02/06/2004
* [http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/el/oj/2004/l_195/l_19520040602el00160025.pdf Οδηγία 2004/48/ΕΚ] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 σχετικά με την Επιβολή των Δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας.
* [http://eur-lex.europa.eu/pri/el/oj/dat/2001/l_167/l_16720010622el00100019.pdf Οδηγία 2001/29/ΕΚ] για την Εναρμόνιση Ορισμένων Πτυχών του Δικαιώματος του Δημιουργού και Συγγενικών Δικαιωμάτων στην Κοινωνία της Πληροφορίας.
* [http://ec.europa.eu/archives/ISPO/ecommerce/legal/documents/396L0009/396L0009_EL.doc Οδηγία 96/9/ΕΟΚ] σχετικά με τη Νομική Προστασία των Βάσεων Δεδομένων.
* [http://europa.eu.int/eur-lex/lex/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31993L0098:EL:HTML Οδηγία 93/98/ΕΟΚ] σχετικά με την εναρμόνιση της διάρκειας προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και ορισμένων συγγενών δικαιωμάτων.
* [http://ec.europa.eu/archives/ISPO/ecommerce/legal/documents/392L0100/392L0100_EL.doc Οδηγία 92/100/ΕΟΚ] σχετικά με το Δικαίωμα Εκμίσθωσης, το Δικαίωμα Δανεισμού και Ορισμένα Δικαιώματα Συγγενικά προς την Πνευματική Ιδιοκτησία στον Τομέα των Προϊόντων της Διανοίας.
* [http://europa.eu.int/eur-lex/el/consleg/pdf/1991/el_1991L0250_do_001.pdf 91/250 ενοποιημένη]
* [http://www.go-online.gr/files/document/24-01-2003/αρχείο_%20OΔΗΓΙΑ%2093.98.pdf Οδηγία 91/250/ΕΟΚ] για τη Νομική Προστασία των Προγραμμάτων Ηλεκτρονικών Υπολογιστών
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Πνευματική_ιδιοκτησία"