Ωγκύστ ντε Σουαζέλ Γκουφιέ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Gts-tg (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Gts-tg (συζήτηση | συνεισφορές)
Επιμέλεια + αφαίρεση σήμανσης ουδετερότητας
Γραμμή 1:
{{Πληροφορίες προσώπου}}Ο '''Μαρί Γκαμπριέλ Φλοράν Ογκύστ ντε Σουαζέλ - Γκουφιέ''' ([[γαλλικά]]: ''Marie Gabriel Florent Auguste de Choiseul-Gouffier'') εκ του οίκου Σουαζέλ-Γκουφφιέ της [[Καμπανία (επαρχία)|Καμπανίας]] (αναφέρεται εναλλακτικά και ως Σουασέλ), γεννήθηκε στο [[Παρίσι]], στις [[27 Σεπτεμβρίου]] [[1752]], και ασχολήθηκε εκτεταμένα με την ελληνική γεωγραφία και ιστορία.
{{Πληροφορίες προσώπου}}
{{ουδετερότητα}}
 
Μαθήτευσε πλάι στον φιλέλληνα ακαδημαϊκό αβά [[Μπαρτελεμύ]], και μετέπειτα επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα το 1776, σε ηλικία μόλις 24 ετών. Στόχος του ταξιδιού του ήταν η αποτύπωση των αρχαίων μνημείων, αλλά και η περιγραφή του τρόπου ζωής των νεότερων Ελλήνων. Το υλικό που συγκέντρωσε κατά την διάρκεια της δωδεκάμηνης περιήγησής του δημοσιεύει το 1782 στον πρώτο τόμο του χρονικού του, που ο ίδιος ονομάζει “''Voyage pittoresque de la Grece''”. Το έργο περιέχει ένα σημαντικό αριθμό χαλκογραφιών που συνοδεύονται από επεξηγηματικά κείμενα, καθώς κι ένα πρόλογο με έντονα φιλελληνικό χαρακτήρα.
Ο Γάλλος ευγενής περιηγητής και διπλωμάτης '''Μαρί Γκαμπριέλ Φλοράν Ογκύστ ντε Σουαζέλ - Γκουφιέ''' (Marie Gabriel Florent Auguste de Choiseul-Gouffier) εκ του οίκου Σουαζέλ-Γκουφφιέ της Καμπανίας (αναφέρεται λανθασμένα και Σουασέλ), γεννήθηκε στο [[Παρίσι]], στις [[27 Σεπτεμβρίου]] [[1752]], και μαθήτευσε πλάι στον περίφημο ελληνολάτρη και ακαδημαϊκό αβά [[Μπαρτελεμύ]]. Επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα το 1776, σε ηλικία μόλις 24 ετών. Στόχος του ταξιδιού του ήταν η αποτύπωση των αρχαίων μνημείων, αλλά και η περιγραφή του τρόπου ζωής των νεότερων Ελλήνων.
 
== Ιστορικό ==
Το υλικό που συγκέντρωσε κατά την διάρκεια της δωδεκάμηνης περιήγησής του δημοσιεύει το 1782 στον πρώτο τόμο του χρονικού του, που ο ίδιος ονομάζει “''Voyage pittoresque de la Grece''”. Το έργο περιέχει ένα σημαντικό αριθμό χαλκογραφιών που συνοδεύονται από επεξηγηματικά κείμενα, καθώς κι ένα πρόλογο με έντονα φιλελληνικό χαρακτήρα.
Το [[1784]] εξελέγη μέλος τής Γαλλικής Ακαδημίας και διορίστηκε από τον Λουδοβίκο ΙΣΤ' πρεσβευτής της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη, όπου έφθασε τον Ιούλιο του 1785. Πραγματοποιεί ένα δεύτερο ταξίδι στην Ανατολή, τη φορά ως διπλωματικός απεσταλμένος του [[Λουδοβίκου ΙΣΤ’]] στην [[Υψηλή Πύλη]]. Ο δεύτερος τόμος του έργου του αποτελείται από δύο μέρη και περιέχει πολύτιμο αρχαιολογικό, ιστορικό και γεωγραφικό υλικό. Δεκάδες αρχαιολόγοι, φιλόλογοι, ζωγράφοι και κάθε λογής επιστήμονες είχαν συγκεντρώσει τo υλικό ύστερα από πολύμοχθη αναζήτηση στην ηπειρωτική και νησιωτική 'Ελλάδα, που κράτησε χρόνια ολόκληρα. Του χρεώνεται όμως ότι δεν προέβη σε κάποια ''"ηθική ανταπόδοση"'' για την ''"πνευματική τους προσφορά"''. Συνήθως ο Γκουφιέ προέβαλε το δικό του όνομα και μόνο ''"σε μερικούς χάρτες και πίνακες...κάνει την παραχώρηση να σημείωση με τα μικρότερα στοιχεία το όνομα των σχεδιαστών ή τα αρχικά τους"''<ref>Σιμόπουλος Κυριάκος, 'Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα', τόμ. Β' (1700-1800), 8η έκδ., Στάχυ, Αθήνα 1999, σελ. 387.</ref>.
 
Το [[1784]] εξελέγη μέλος τής Γαλλικής Ακαδημίας και διορίστηκε από τον Λουδοβίκο ΙΣΤ' πρεσβευτής της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη, όπου έφθασε τον Ιούλιο του 1785. Πραγματοποιεί ένα δεύτερο ταξίδι στην Ανατολή, τη φορά ως διπλωματικός απεσταλμένος του [[Λουδοβίκου ΙΣΤ’]] στην [[Υψηλή Πύλη]]. Ο δεύτερος τόμος του έργου του αποτελείται από δύο μέρη και περιέχει πολύτιμο αρχαιολογικό, ιστορικό και γεωγραφικό υλικό. Δεκάδες αρχαιολόγοι, φιλόλογοι, ζωγράφοι και κάθε λογής επιστήμονες είχαν συγκεντρώσει τo υλικό ύστερα από πολύμοχθη αναζήτηση στην ηπειρωτική και νησιωτική 'Ελλάδα, που κράτησε χρόνια ολόκληρα. Του χρεώνεται όμως ότι δεν προέβη σε κάποια ''"ηθική ανταπόδοση"'' για την ''"πνευματική τους προσφορά"''. Συνήθως ο Γκουφιέ προέβαλε το δικό του όνομα και μόνο ''"σε μερικούς χάρτες και πίνακες...κάνει την παραχώρηση να σημείωση με τα μικρότερα στοιχεία το όνομα των σχεδιαστών ή τα αρχικά τους"''<ref>Σιμόπουλος Κυριάκος, 'Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα', τόμ. Β' (1700-1800), 8η έκδ., Στάχυ, Αθήνα 1999, σελ. 387.</ref>.
 
Το χρονικό του, όταν βρίσκει στοιχεία που παραπέμπουν στην αρχαία Ελλάδα, διακρίνεται από ένα θερμό φιλελληνισμό. Όπως γράφει το [[1782]]: ''"Στους ορεσίβιους διατηρείται το πνεύμα της ελευθερίας που ζωογόνησε τους αρχαίους Έλληνες"''<ref>"Ιστορία του Ελληνικού Έθνους", τόμ. ΙΑ', ''Ο ελληνισμός υπό ξένη κυριαρχία, περίοδος 1669-1821, Τουρκοκρατία - Λατινοκρατία'', Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., Αθήνα 1975, σελ. 147A.</ref>.
 
Ο ενθουσιασμός του περιηγητή ''"για κάθε τι που άφορα την αρχαία 'Ελλάδα είναι απεριόριστος. Ωστόσο, για τους σύγχρονους Έλληνες δείχνει επιφυλακτικότητα ή συγκαταβατική αδιαφορία. Καμιά εκδήλωση συμπάθειας στο κείμενο για τη σκληρή μοίρα του υπόδουλου Ελληνισμού"'' αφού ''"δεν θεωρεί τους σύγχρονους Έλληνες αντάξιους των προγόνων τους"''<ref>Σιμόπουλος, ό.π., σελ. 358.</ref>. Όπως σχολιάζει ο [[Κυριάκος Σιμόπουλος|Κυρ. Σιμόπουλος]], κάποιες φορές ο ΓκουφφιέΓκουφιέ κάνει ''"υπερβολικές"'' και ανακριβείς περιγραφές, όπως στην περίπτωση που ''"η Πάτρα αφανίσθηκε από τους Τούρκους"'' και ''"έσφαξαν κάπου 1.500 Έλληνες"'', όπου προσθέτει πως ''"οι γείτονες νησιώτες, Ζακυνθινοί καί Κεφαλονίτες, ρίχτηκαν πάνω στη δύστυχη αυτή χώρα και ξανάφυγαν φορτωμένοι λάφυρα από τους συμπατριώτες τους"''<ref>Σιμόπουλος, ''Ξένοι Ταξιδιώτες...'', τόμ. Β', σελ. 367.</ref> ενώ επρόκειτο απλώς για φυσιολογικές λόγω των περιστάσεων ''"επιτάξεις για τη συντήρηση του εκστρατευτικού σώματος"''<ref>Σιμόπουλος, ό.π., υποσημ. #3.</ref>. Σε άλλο σημείο μεροληπτεί κατά των Μανιατών μιλώντας για ''"δειλία των Ελλήνων"''<ref>Σιμόπουλος, ό.π., σελ. 365..</ref>, κατηγορία αβάσιμη αφού σε μάχη της ίδιας περιόδου<ref>κατά την υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακή επανάσταση το [[1770]].</ref> 400 Μανιάτες έπεσαν νεκροί μέχρι τον τελευταίο πολεμώντας ''"ολόκληρα μερόνυχτα"'' πολλαπλάσιους εχθρούς<ref>Σιμόπουλος, ό.π., σελ. 366.</ref>.
 
Συχνά πάλι, προβάλλει μια έντονα φιλοτουρκική στάση, αποτέλεσμα της ιδιότητάς του ως πρεσβευτή και, κατά συνέπεια, υπερασπιστή των γαλλικών συμφερόντων στην Ανατολή.
 
Είναι πάντως γεγονός ότι παρά ''"την απογοήτευση που ένοιωσε στην Ελλάδα ο Γάλλος περιηγητής"'' διατηρούσε ''"φλογερή επιθυμία...να δη αναστημένο το μεγαλείο της κλασσικής εποχής"''. Αυτό μαρτυρούσε η προμετωπίδα του βιβλίου του όπου υπήρχε μια σύνθεση με μια ''"μια αλυσοδεμένη γυναίκα, την Ελλάδα, κάτω από τον οθωμανικό ζυγό"'' και ''"γύρω της πένθιμα μνημεία...του Λυκούργου, του Μιλτιάδη, του Αριστείδη"'' και άλλων. ''"Αυτή η προμετωπίδα ήταν αρκετή να προβάλη το ελληνικό δράμα στην ευρωπαϊκή συνείδηση"''<ref>Σιμόπουλος, ''Ξένοι Ταξιδιώτες...'', τόμ. Β', σελ. 358.</ref>.

Επίσης, ήταν μέλος του [[Ελληνόγλωσσο Ξενοδοχείο|Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου]], μια οργάνωση που θεωρήθηκε πρόδρομος της [[Φιλική Εταιρεία|Φιλικής Εταιρείας]] και ιδρύθηκε στο Παρίσι το [[1809]] με σκοπό την πνευματική αναγέννηση του ελληνισμού<ref>λήμμ. "Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον", εγκυκλοπαίδεια ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 23, εκδ. Δίας, Αθήνα 2004.</ref>.
 
Ο Γάλλος περιηγητής πεθαίνει στις [[22 Ιουνίου]] [[1817]] στο Παρίσι.
 
==Το ζήτημα της Αρχαιοκαπηλίαςαρχαιοκαπηλίας==
[[Αρχείο:Northeast Aegean - Choiseul-Gouffier, Voyage pittoresque de la Grèce, Paris, 1809.jpg|thumb|Χάρτης του βορειοανατολικού [[Αιγαίο Πέλαγος|Αιγαίου]], Σουαζέλ Γκουφιέ, 1809|388x388px]]Είναι πραγματικότητα ότι οΟ Γκουφιέ, εξαιτίας του πάθους του για τις αρχαιότητες και όντας ''"περισσότερο αρχαιολόγος παρά διπλωμάτης"''<ref>Michael Greenhalgh, ''French military reconnaissance in the Ottoman Empire'', The Journal of Military History, (Απρ. 2002), Vol. 66, Iss. 2, σελ. 364.</ref>, φέρεται να είχε αναγάγει την [[αρχαιοκαπηλία]] σε ''"βασική απασχόληση του"''. Ήταν δεινός ''"γνώστης των αρχαιοτήτων της Αττικής... ενεργούσε ανασκαφές και συγκέντρωνε αντικείμενα στην κατοικία του. Με την ιδιότητα του προξένου υποδεχόταν τους περιηγητές, τους οδηγούσε στους αρχαιολογικούς χώρους και φρόντιζε να ξεπουλήση το εμπόρευμα του...Είχε πλουτίσει πολύ σύντομα με την αρχαιοκαπηλεία"''<ref>Σιμόπουλος, ''Ξένοι Ταξιδιώτες...'', τόμ. Γ2' (1810-1821), 5η έκδ., σελ. 574-575.</ref>.
 
Το [[1785]], ως πρεσβευτής της [[Γαλλία]]ς στην [[Κωνσταντινούπολη|Πόλη]], ''"απέσπασε από τον σουλτάνο φιρμάνι με άδεια συλλογής αρχιτεκτονικών τμημάτων μνημείων και άλλων αρχαιοτήτων. Από τότε, ''"με το φιρμάνι στο χέρι και με τη βοήθεια του προξένου της Γαλλίας στην Αθήνα Fauvel"'', ο Γκουφιέ ''"φόρτωσε ολόκληρα καράβια με γλυπτά από τους αρχαιολογικούς χώρους της Αττικής"''<ref>Σιμόπουλος, ''"Ξένοι Ταξιδιώτες..."'', τόμ. Α' (333-1700), σελ. 136.</ref>.
Γραμμή 25:
Ο Σουαζέλ Γκουφιέ θα μπορούσε να ''"χαρακτηριστεί ως ο ομόλογος του Έλγιν...Ο Έλγιν τον αναγνώριζε μάλιστα ως δάσκαλο του"''<ref>Χατζηφώτης Μ.Ι., 'Η Καθημερινή Ζωή των Ελλήνων στην Τουρκοκρατία', Παπαδήμας, Αθήνα 2002, σελ. 75-76.</ref>. Και είναι γεγονός ότι ο Γκουφιέ ''"απέσπασε πρώτος τμήμα της ζωφόρου του Παρθενώνα"'' και με τους ανθρώπους του ''"είχαν μάλιστα έτοιμο σχέδιο για τη μεταφορά ολόκληρου του Θησείου"''<ref>Σιμόπουλος, ''Ξένοι Ταξιδιώτες...'', τόμ. Γ1' (1800-1810), 5η έκδ., σελ. 572.</ref>. Στην πραγματικότητα, ''"εάν όλα είχαν πάει καλά, τα μάρμαρα του [[Παρθενώνας|Παρθενώνα]]... δεν θα ήταν στο βρετανικό μουσείο αλλά στο [[Μουσείο του Λούβρου]]"''<ref>James Allan Evans, ''The Parthenon marbles--past and future'', Contemporary Review (Οκτ. 2001), Vol. 279, Iss. 1629; σελ. 214.</ref>.
 
Μετά τον θάνατό του Γκουφιέ, η μεγάλη συλλογή του πουλήθηκε σε μουσεία και ιδιώτες συλλέκτες.<ref>ό.π..</ref>.
 
==Υποσημειώσεις==
Γραμμή 31:
Για μία σχολιασμένη βιβλιογράφηση όλων των εκδόσεων και μεταφράσεων του ''Voyage pittoresque'' από την πρώτη έκδοσή του μέχρι το 1900 βλ. τη βιβλιογραφία της Julia Chatzipanagioti-Sangmeister: ''Griechenland, Zypern, Balkan und Levante. Eine kommentierte Bibliographie der Reiseliteratur des 18. Jahrhunderts.'' 2 τόμ. Eutin: Lumpeter & Lasel, 2006, τ. Ι, σ. 153-158. Το ιδεολογικό περιεχόμενο του Voyage pittoresque, κυρίως ως προς την αναπαράσταση των Ελλήνων και τα στερεότυπα για αυτούς, αναλύεται στη μελέτη: Julia Chatzipanagioti-Sangmeister: ''Graecia Mendax. Das Bild der Griechen in der französischsprachigen Reiseliteratur des 18. Jahrhunderts.'' Wien: Facultas, 2002.
 
== Παραπομπές ==
{{παραπομπές|2}}