Τζον Στιούαρτ Μιλ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
συλλογική μετάφραση από το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών |
συλλογική μετάφραση από το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών |
||
Γραμμή 127:
Το [[1850]], ο Μιλ έστειλε μια ανώνυμη επιστολή (η οποία αργότερα έγινε γνωστή με τον τίτλο «Το Ζήτημα των Νέγρων»<ref>[http://files.libertyfund.org/files/255/Mill_0223-21_EBk_v6.0.pdf ''The Negro Question'', σελ. 130–137.] του Τζον Στιούαρτ Μιλ.</ref>), αντικρούοντας την ανώνυμη επιστολή του Τόμας Καρλάιλ στο Fraser’s Magazine for Town and Country στην οποία υποστήριζε την δουλεία. Ο Μιλ ήταν υπέρ της κατάργησης της δουλείας στις [[Ηνωμένες Πολιτείες]].
===Δικαιώματα των γυναικών===
[[Αρχείο:John Stuart Mill, Vanity Fair, 1873-03-29.jpg|thumb|"A Feminine Philosopher". Καρικατούρα του Μιλ από τον Leslie Ward, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Vanity Fair το [[1873]].]]
Σύμφωνα με την άποψη του Μιλ, ακόμα και μέχρι τη δική του εποχή, «όλο το γυναικείο» και «το μεγαλύτερο μέρος του ανδρικού φύλου» ήταν «δούλοι». Απέκρουε οποιοδήποτε περί του αντιθέτου επιχείρημα, ισχυριζόμενος ότι οι σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλα συνοψίζονταν στην «νομική υποτέλεια του ενός φύλου στο άλλο — [κάτι το οποίο] είναι από μόνο του άδικο, αποτελεί σήμερα ένα από τα βασικότερα εμπόδια στην ανθρώπινη εξέλιξη και πρέπει να αντικατασταθεί από την αρχή της απόλυτης ισότητας». Για τις απόψεις του αυτές, ο Μιλ πρέπει να συγκαταλεχθεί ανάμεσα στους πρώτους υπέρμαχους των γυναικείων δικαιωμάτων. Το βιβλίο του ''The Subjection of Women'' («Για την Υποτέλεια των Γυναικών», μεταφ. Φώτης Τερζάκης, εκδ. Νόηση, 2013) είναι ένα από τα πρώτα βιβλία που γράφτηκαν πάνω στο θέμα από άνδρα συγγραφέα<ref>John Stuart Mill: critical assessments, Τόμος 4, του John Cunningham Wood</ref>. Στο δοκίμιο αυτό, ο Μιλ επιχειρηματολογεί υπέρ της ισότητας, μιλάει για τον ρόλο της γυναίκας μέσα στον γάμο και για την ανάγκη να αλλάξει αυτός ο ρόλος. Σχολιάζει τις τρεις κύριες πτυχές της ζωής της γυναίκας, οι οποίες, κατά την άποψή του, έβαλαν φραγμούς στην εξέλιξή της: τον κοινωνικό επικαθορισμό του φύλου, την παιδεία και τον γάμο. Ισχυρίζεται ότι η καταπίεση των γυναικών, ένα από τα τελευταία κατάλοιπα του παρελθόντος, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια σειρά προκαταλήψεων που εμπόδισαν σημαντικά την πρόοδο της ανθρωπότητας<ref>Mill, J.S. (1869) [http://www.constitution.org/jsm/women.htm ''The Subjection of Women''], Κεφάλαιο 1</ref><ref>{{citation | last = Mill | first = John Stuart | contribution = The subjection of women | editor-last1 = Cudd | editor-first1 = Ann E. | editor-last2 = Andreasen | editor-first2 = Robin O. | editor-link1 = Ann Cudd | title = Feminist theory: a philosophical anthology | pages = 17-26 | publisher = Blackwell Publishing | location = Oxford, UK Malden, Massachusetts | year = 2005 | isbn = 9781405116619 | ref = harv | postscript = .}}</ref>.
Τις απόψεις του αντέκρουσε ο [[Έρνεστ Μπέλφορτ Μπαξ]] (''Ernest Belfort Bax'') στη διατριβή του με τίτλο ''The Legal Subjection of Men''<ref>[[s:The Legal Subjection of Men]]</ref>.
Ο Τζον Στιούαρτ Μιλ έστρεψε την προσοχή στην υποταγή των γυναικών. Υποστηρίζει ότι, από τους αρχαίους χρόνους ως την δική του εποχή ─αλλά και ως τις ημέρες μας─, το φαινόμενο κάνει την εμφάνισή του σε διαφορετικές κοινωνίες και η διαχρονικότητά του οφείλεται στην άποψη της κοινωνίας για τη γυναίκα. Οι κοινωνίες, σύμφωνα με τον Μιλ, ήταν έτσι δομημένες ώστε ασυνείδητα να καταπιέζουν τη γυναίκα, ξεκινώντας από την ίδια τη ρίζα τους, το γάμο, και από τον προκαθορισμένο ρόλο που δίνουν στη γυναίκα μέσα στην οικογένεια. Αυτή η ανισότητα μέσα στον γάμο και την οικογένεια είναι, για τον Μιλ, εκείνο που βλάπτει την εικόνα της γυναίκας στην κοινωνία γενικότερα.
Πιο συγκεκριμένα, συζητά τους τρόπους με τους οποίους η υποτέλεια των γυναικών επηρεάζει αρνητικά, όχι μόνο τις γυναίκες, αλλά και τους άνδρες και τα παιδιά μέσα στην οικογένεια. Η υποτέλεια αυτή περιστέλλει την ηθική και πνευματική ανάπτυξη των γυναικών, περιορίζοντας το πεδίο των δραστηριοτήτων τους και εξωθώντας τις είτε στην αυτοθυσία είτε στον εγωισμό και τη μικρότητα, κάτι το οποίο, με τη σειρά του, οδηγεί στο χάσμα εξέλιξης και ισότητας που υπάρχει ανάμεσα στα δύο φύλα. Με άλλα λόγια, η οποιασδήποτε μορφής καταπίεση από την κοινωνία, έχει αρνητικό αντίκτυπο στα ενδιαφέροντα και τις φιλοδοξίες της γυναίκας<ref>John Stuart Mill, The Subjection of Women, 1869 </ref>.
Ο Μιλ ήταν υπέρμαχος της ισότητας μέσα στην οικογένεια και θεωρούσε ότι η άποψη πως η γυναίκα έπρεπε να παίξει τον ρόλο της νοικοκυράς ενώ το αρσενικό εκείνον του εργαζόμενου, κουβαλητή και προστάτη, έχει τις καταβολές της στην αρχαιότητα και είναι εγγεγραμμένη στον τρόπο σκέψης μας. Αυτό ακριβώς το παρωχημένο κοινωνικό στερεότυπο είναι εκείνο που πρέπει και μπορεί να αλλάξει, αν το αναδείξουμε ως ζήτημα και βοηθήσουμε τα μέλη της κοινωνίας να το συνειδητοποιήσουν. Ο Μιλ ισχυρίζεται ότι επειδή αυτός ο τρόπος σκέψης υπερίσχυσε από αρχαιοτάτων χρόνων, θεωρείται πλέον κοινά αποδεκτός, εξ ου και παραμένει αναλλοίωτος, είναι, όμως, επιζήμιος για την εξέλιξη των γυναικών και για τη θέση τους στην κοινωνία<ref>John Stuart Mill, The Subjection of Women, 1869 </ref>.
Μόνο όταν αλλάξει αυτός ο ρόλος θα μπορούν οι γυναίκες, χωρίς καταπίεση, να επιδιώξουν στόχους. Η ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα, στη μεταξύ τους σχέση, προϋποθέτει αλλαγή ενδιαφερόντων και διεύρυνση των κοινωνικών συμμαχιών και για να γίνει αυτό οι γυναίκες πρέπει να απελευθερωθούν από τα δεσμά τα οποία εκπαιδεύονται να επιβάλουν οι ίδιες στον εαυτό τους. Κάτι τέτοιο δεν θα είναι επωφελές μόνο για εκείνες, αλλά και για την κοινωνία συνολικά, ακόμα και για τους άντρες. Ο Μιλ δεν υποστηρίζει πως χρειάζεται πάλη μέσα στην οικογένεια για επικράτηση ενός από τα δύο φύλα, αλλά ισότητα. Αυτό σημαίνει ότι και ο άντρας θα πρέπει να μπορεί να μείνει στο σπίτι για να μεγαλώσει τα παιδιά της οικογένειας, χωρίς η κοινωνία να απαξιώνει αυτή την επιλογή έναντι άλλων μόνο και μόνο γιατί αυτός ο ρόλος θεωρείται γυναικείος. Άλλωστε, αυτή καθαυτή η αντίληψη ότι μερικοί ρόλοι είναι γυναικείοι, πρέπει να εγκαταλειφθεί και με αυτόν τον τρόπο οι γυναίκες να σπάσουν τις μεταφορικές αλυσίδες που τις κρατούν δέσμιες των απαιτήσεων της κοινωνίας.
Ο Μιλ πιστεύει πως για να αλλάξει ο τρόπος που η κοινωνία αντιλαμβάνεται την γυναίκα, χρειάζεται απτά τεκμήρια του αποτελέσματος των προκαταλήψεών της, κάτι που όμως δεν είναι εύκολα κατορθωτό επειδή πολλές γυναίκες είναι επιτυχημένες και οι ανισότητες δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές στην καθημερινότητα. Η υποβόσκουσα, διακριτική, κυριαρχία των αρσενικών είναι εκείνη που δημιουργεί αυτή την αλυσιδωτή αντίδραση, κατά τον Μιλ. Η πραγματική φύση της γυναίκας δεν μπορεί να βγει στη επιφάνεια, ακριβώς επειδή ορισμένες πτυχές της είναι καταπιεσμένες και άλλες αφύσικα τονισμένες. Εξάλλου, σπάνια έχει επιτραπεί στις ίδιες τις γυναίκες να περιγράψουν ποια είναι η φύση τους· και αυτό ακόμα το έχουν μονοπωλήσει οι άντρες. Όλα αυτά αποτελούν τους λόγους γιατί οι γυναίκες δεν έχουν ποτέ αξιοποιήσει το σύνολο των δυνατοτήτων τους, γεγονός το οποίο ο Μιλ ήθελε να αναδείξει ως υπαρκτό πρόβλημα, ώστε να βοηθήσει να αλλάξει. Η θεωρία και οι απόψεις του συνοψίζονται ιδανικά ως εξής: «Εφόσον στις γυναίκες δεν επιτράπηκε ποτέ να αναπτυχθούν φυσιολογικά και χωρίς την καταπίεση, τη χειραγώγηση ή την καθοδήγηση των ανδρών, αυτό το σύστημα υποτέλειας των γυναικών που βασίζεται στην θεωρία της “εκ φύσεως ευαισθησίας τους” ή της απουσίας ιδιοτήτων που θεωρούνται πιο “ανδρικές” δεν ευσταθεί, όπως δε ευσταθεί κανένα σύστημα το οποίο βασίζεται εξ ολοκλήρου και μόνο στη θεωρία».
===Ωφελιμισμός===
| |||