Δημήτρης Γληνός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Δημήτρης Γληνός''' ήταν Έλληνας [[Εκπαίδευση|εκπαιδευτικός]], [[συγγραφέας]] και [[πολιτικός]] ([[Σμύρνη]], [[22 Αυγούστου]] [[1882]] - [[Αθήνα]], [[23 Δεκεμβρίου|26 Δεκεμβρίου]] [[1943]]<ref>Βλ. τη Χρονογραφία στον Α' τόμ. των ''Εκλεκτών σελίδων'' του Γληνού (Στοχαστής, Αθήνα 1971).</ref>). Υπήρξε από τους πρωτεργάτες της λεγόμενης '«[[Γλωσσικό ζήτημα|γλωσσοεκπαιδευτικής μεταρρύθμισης]]'».

Γεννήθηκε στη Σμύρνη, από οικογένεια με καταγωγή το Κόρθι της [[Άνδρος|Άνδρου]]. Το 1899 πήγε στη Αθήνα (έχοντας αποφοιτήσει με "«Άριστα"» από την [[Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης]]) και γράφτηκε στη [[Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών|Φιλοσοφική Σχολή]] του [[Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών|Πανεπιστημίου Αθηνών]]. Την εποχή εκείνη ήταν ακόμη οπαδός της καθαρεύουσας.<ref>''Στη μνήμη Δημήτρη Α. Γληνού'' (βλ. Βιβλιογραφία), σ. 195.</ref> Το 1904 προσχώρησε στο κίνημα του δημοτικισμού και έγινε μέλος του συλλόγου "«Έθνος και Γλώσσα"». Το 1905 λαμβάνοντας τοtoτο διδακτορικό πτυχίοδίπλωμά του με άριστα ανέλαβε διευθυντής στην "«Αναξαγόρειο Σχολή"» και στη συνέχεια στο "«Ελληνογερμανικό Λύκειο"» της Σμύρνης.<ref>''Στη μνήμη Δημήτρη Α. Γληνού'', σ. 201.</ref> Οι διάφορες όμως δημοτικιστικές δημόσιες ομιλίες του και αρθρογραφίες του προκάλεσαν βίαιες σε βάρος του αντιδράσεις με συνέπεια να εγκαταλείψει την Σμύρνη (1908) και να συνεχίσει τις σπουδές του στην [[Ιένα]] και τη [[Λειψία]] της [[Γερμανία|Γερμανίας]] παρακολουθώντας μαθήματα φιλοσοφίας, παιδαγωγικής και πειραματικής ψυχολογίας. Παράλληλα την ίδια περίοδο γνωρίστηκε με τον [[Γεώργιος Σκληρός|Γ. Σκληρό]] από τον οποίο δέχτηκε τις πρώτες επιδράσεις της σοσιαλιστικής θεωρίας και του [[Μαρξισμός|μαρξισμού]]. Αλληλογραφώντας και με τον [[Ίων Δραγούμης|Ι. Δραγούμη]] και άλλους δημοτικιστές μετέχει στην ίδρυση του "[[Εκπαιδευτικός Όμιλος|Εκπαιδευτικού Ομίλου]]" (1910).<br /> Το [[1911]] εγκατέλειψε τις σπουδές του λόγω βιοποριστικής ανάγκης και επιστρέφοντας στην Ελλάδα διορίστηκε αρχικά διδάσκαλος στο γυμνάσιο της Πλάκας και στη συνέχεια καθηγητής στο Αρσάκειο Λύκειο Αθηνών, αναλαμβάνοντας και την επιμέλεια της έκδοσης του ''Δελτίου του Εκπαιδευτικού Ομίλου'' στο οποίο και αρθρογραφούσε διάφορα εκπαιδευτικά μελετήματα.<br /> To [[1912]] διορίστηκε διευθυντής του Διδασκαλείου Μέσης ΕκπαίδευσηςΕκπαιδεύσεως όπου απ΄ αυτή τη θέση τον επόμενο χρόνο μετά από συσκέψεις με το τότε υπουργό Παιδείας Ι. Τσιριμώκο (Κυβέρνησης Ε. Βενιζέλου) υπήρξε ο βασικός υπεύθυνος και σχεδιαστής της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1913, που εκφράστηκε με τα λεγόμενα [[Νομοσχέδια Τσιριμώκου]] που κατατέθηκαν αλλά τελικά δεν ψηφίστηκαν.<br /> Το [[1914]] πρωτοστάτησε στην ίδρυση του "«Εκπαιδευτικού Συνδέσμου Λειτουργών Μέσης Εκπαιδεύσεως"», διευθύνοντας και το περιοδικό ''Αγωγή''<ref>Χάρης Αθανασιάδης, «Αγωγή», ''Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Τύπου, 1784-1974, ''τόμ. Α΄, έκδ. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα 2008, σ.101-102.</ref> του εν λόγω συνδέσμου. Συνεργαζόμενος δε με τους Μ. Τριανταφυλλίδη και Α. Δελμούζο συμμετέχει στην Εκπαιδευτική Επιτροπή που συγκρότησε ο Ε. Βενιζέλος για την εξέταση του θέματος της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και υποβολή προτάσεων.

Μετά την παραίτηση του Βενιζέλου, απολύθηκε από τη θέση του και κατά τα γεγονότα του Νοεμβρίου του 1916 συνελήφθη για εξύβριση του Βασιλέως και οδηγήθηκε στη φυλακή για ένα μήνα. Τον Ιανουάριο του 1917 με την αποφυλάκισή του μετέβη στη Θεσσαλονίκη όπου και ανέλαβε σύμβουλος στο Υπουργείο Παιδείας της [[Κυβέρνηση της Εθνικής Άμυνας του 1917|προσωρινής κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης]] ([[1917]]) και Γενικός Γραμματέας του ίδιου Υπουργείου.<ref>Φίλιππος Ηλιού, «Εισαγωγικό σημείωμα» (βλ. Βιβλιογραφία), σ.ις.</ref> Τότε ξεκίνησε την εφαρμογή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1917 προωθώντας το διάταγμα για την εισαγωγή της [[Δημοτική γλώσσα|δημοτικής]] στη στοιχειώδη εκπαίδευση γενόμενος έτσι ο πρωτεργάτης της λεγόμενης 'γλωσσοεκπαιδευτικής' μεταρρύθμισης«γλωσσοεκπαιδευτικήςμεταρρύθμισης». Μετά την ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του Νοεμβρίου 1920 παραιτήθηκε από τη θέση του και επαναδραστηριοποιήθηκε στον Εκπαιδευτικό Όμιλο.<br /> Η Επαναστατική κυβέρνηση του 1922 τον επανέφερε στο υπουργείο, αλλά η δικτατορία του [[Θεόδωρος Πάγκαλος (στρατιωτικός)|Παγκάλου]] που ακολούθησε, τον Ιανουάριο του 1926 τον απέλυσε. Από τότε δεν επανήλθε ή δεν δέχθηκε ο ίδιος να επανέλθει σε κυβερνητική θέση. Από το 19251926 εκδίδει το περιοδικό "''Αναγέννηση"''<ref>Αγγ. Λούδη, «Αναγέννηση», ''Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Τύπου, ''τόμ. Α΄, σ.188-190.</ref> όπου δημοσιεύεται, μεταξύ άλλων, η "''Ασκητική"'' του Ν. Καζαντζάκη. Το 1928 παραπέμπεται σε δίκη διότι θεωρείται υπεύθυνος για τα επεισόδια που έγιναν σε διάλεξη του διάσημου ελληνορουμάνου συγγραφέα Παναΐτ Ιστράτι, στην οποία ήταν διοργανωτής μαζί με τον Καζαντζάκη. Σταδιακά αρχίζει να προσεγγίζει την αριστερά και τις θέσεις του ΚΚΕ.

Από το [[1930]] άρχισε να ασχολείται ενεργά με την πολιτική. καιΤο το1934 [[1936]]ταξίδεψε εξελέγημαζί [[Βουλήμε τωντον Ελλήνων|βουλευτής]]Κώστα Βάρναλη, συνεργαζόμενοςπου μεήταν τοστενός [[ΚΚΕ]]φίλος του, στη Σοβιετική Ένωση και όταν επέστρεψε δημοσίευσε τις εντυπώσεις του σε πολλές συνέχειες στην εφημερίδα ''Νέος Κόσμος''.<ref>''Στη μνήμη Δημήτρη Α. Γληνού.'', σ.204.</ref> Το [[1935]] εξορίστηκε στον [[Άη Στράτης|Άη Στράτη]] από την [[δικτατορία]] [[Γεώργιος Κονδύλης|Κονδύλη]], όπως και αργότερα στη Σαντορίνη από τητο δικτατορίακαθεστώς της "4ης Αυφγούστου" του [[Ιωάννης Μεταξάς|Ι. Μεταξά]]. Το [[1936]] είχε εκλεγεί [[Βουλή των Ελλήνων|βουλευτής]], συνεργαζόμενος με το [[ΚΚΕ]].

Μέλος του [[Εκπαιδευτικός Όμιλος|Εκπαιδευτικού Ομίλου]] από το [[1911]] και επί σειρά ετών ηγετική φυσιογνωμία του, δημοσίευσε στο 'Δελτίο' του Ομίλου και στην 'Αναγέννηση' φιλοσοφικές και παιδαγωγικές μελέτες. Έργα του: Δημιουργικός ιστορισμός ([[1920]]), Γυναικείος ανθρωπισμός ([[1921]]), Οι χοίροι υΐζουσιν ([[1921]]), Ένας άταφος νεκρός ([[1925]]) κ.άλ. Το [[1927]], στη ''Διακήρυξη της Διοικητικής Επιτροπής του Εκπαιδευτικού Ομίλου'',<ref>Δημ. Γληνού, Εκλεκτές σελίδες (βλ. Βιβλιογραφία), τόμ.Γ', σ.24-59.</ref> συνέδεσε την παιδαγωγική κίνησή του με τις [[σοσιαλισμός|σοσιαλιστικές αντιλήψεις]]. Εξόριστος κατάστον την τετραετίαΠύργο της Σαντορίνης από τη [[Ιωάννης Μεταξάς#Το πραξικόπημα της 4ης Αυγούστου|δικτατορίαςδικτατορία Μεταξά]] ([[1936]] - [[1940]]), έγραψε την ''Τριλογία του Πολέμου,'' <ref>Γιώργος Δ. Μπουμπούς, «Στη ζωή της σιωπής και του στοχασμού: ο Δημ. Γληνός στη Σαντορίνη», στο Δ. Γληνού, Η Τριλογία του Πολέμου, επανέκδ. Παπαζήση (βλ. Βιβλιογραφία), σ.xiii-xviii.</ref> ενώ πιο πριν, ενώ βρισκόταν εξόριστος στην Ανάφη, είχε γράψει το '«Διάγραμμα της διαλεχτικής φιλοσοφίας» (Οκτώβριος 1936), πρόπλασμα μιας μεγαλύτερης μελέτης για το «Διαλεκτικό υλισμό».<ref>''Στη μνήμη Δημήτρη Α. Γληνού'', σ.153-156</ref> Το [[1940]] μετέφρασε το [[Σοφιστής|Σοφιστή]] του [[Πλάτων|Πλάτωνα]], που εκδόθηκε με δική του εισαγωγή και σχόλια από τον οίκο Ι.&Π. Ζαχαρόπουλου, στη «Βιβλιοθήκη Αρχαίων Ελλήνων Πεζογράφων και Ποιητών», της οποίας διευθυντής ήταν ο ιστορικός [[Γιάννης Κορδάτος|Γ.Κορδάτος]].

* (συλλογικό), ''Στὴ μνήμη Δημήτρη Α. Γληνοῦ''<ref>''Στη μνήμη'' ''Δημήτρη Α. Γληνού'' (βλ. Βιβλιογραφία),Μελέτες ''<nowiki/>''σ.195.</ref>''. Μελέτεςγια γιὰτο τὸ ἔργοέργο του καὶκαι ἀνέκδοταανέκδοτα κείμενά του'', έκδ. Τα Νέα Βιβλία, Αθήνα 1946. [http://www.biblionet.gr/book/86771/%CE%A3%CF%84%CE%B7_%CE%BC%CE%BD%CE%AE%CE%BC%CE%B7_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B7_%CE%91._%CE%93%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%BF%CF%8D Επανέκδοση: Παπαζήσης, Αθήνα 2003, επιμ. Κωνσταντίνος Μαυρέας - Γιώργος Δ. Μπουμπούς].

* Ελένη Ζούζουλα -και Κώστας Θεριανός, «Δημήτρης Γληνός: ο αγωνιστής δάσκαλος, ο ριζοσπάστης παιδαγωγός», περ. ''Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης,'' τεύχ. 68-69, Δεκ. 2003-Φλεβ. 2004.