Πετρελαϊκή κρίση του 1973: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''πετρελαϊκή κρίση του 1973''' ξεκίνησε τον [[Οκτώβριος|Οκτώβριο]] του [[1973]], όταν τα μέλη του Οργανισμού Αραβικών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών ή OAPEC (αποτελούμενο από τα αραβικά μέλη του [[ΟΠΕΚ|OPEC]], καθώς και την [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]], τη [[Συρία]] και την [[Τυνησία]]) διακήρυξαν [[εμπάργκο]] [[πετρέλαιο|πετρελαίου]]. Μέχρι το τέλος του εμπάργκο τον [[Μάρτιος|Μάρτιο]] του [[1974]],<ref name=USstate2ndCrisis>{{cite web|url=http://history.state.gov/milestones/1969-1976/OPEC |title=OPEC Oil Embargo 1973–1974 |publisher=U.S. Department of State, Office of the Historian |accessdate=August 30, 2012}}</ref> η [[τιμή]] του πετρελαίου είχε αυξηθεί από 3 [[δολάριο|δολάρια]] [[ΗΠΑ]] το [[βαρέλι]] σε σχεδόν 12.<ref name=cbc/> Στον [[Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ|πόλεμο του Γιομ Κιπούρ]] το ίδιο [[έτος]], η Αίγυπτος και η Συρία, με την υποστήριξη των άλλων [[αραβία|αραβικών]] χωρών, εξαπέλυσαν μια στρατιωτική επίθεση εναντίον του [[Ισραήλ]], κατά την ιερότερη μέρα του εβραϊκού [[ημερολόγιο|ημερολογίου]], προκειμένου να ανακτήσουν αραβικά εδάφη που απέσπασε το Ισραήλ στον [[Πόλεμος των Έξι Ημερών|πόλεμο των Έξι Ημερών]], το [[1967]].<ref name="farr">Farr, Warner D. "[http://www.au.af.mil/au/awc/awcgate/cpc-pubs/farr.htm The Third Temple's Holy of Holies: Israel's Nuclear Weapons]." Counterproliferation Paper No. 2, USAF Counterproliferation Center, [[Air War College]], September 1999.</ref> Οι Ηνωμένες Πολιτείες επέλεξαν να επανεφοδιάσουν το Ισραήλ με όπλα και, σε απάντηση, ο OAPEC αποφάσισε να προβεί σε [[αντίποινα]], ανακοινώνοντας εμπάργκο πετρελαίου κατά του [[Καναδάς|Καναδά]], της [[Ιαπωνία]]ς, της [[Ολλανδία]]ς, του [[Ηνωμένο Βασίλειο|Ηνωμένου Βασιλείου]] και των Ηνωμένων Πολιτειών.<ref>{{cite web|url=http://envhist.wisc.edu/cool_stuff/energy/crisis.shtml |title=CHE &#124; Responding to Crisis |publisher=Envhist.wisc.edu |date=April 26, 2010 |accessdate=2012-08-07}}{{dead link|date=June 2015}}</ref>

Στις 6 Οκτωβρίου 1973 η Συρία και η Αίγυπτος εξαπέλυσαν μια [[αιφνιδιαστική επίθεση]] εναντίον του Ισραήλ.<ref>[http://www.energyinsights.net/cgi-script/csArticles/articles/000031/003119.htm Energy Insights: News: Oil price – speculation and international politics at play]{{dead link|date=June 2015}} |url=http://www.energyinsights.net/cgi-script/csArticles/articles/000031/003119.htm}}</ref> Αυτός ο νέος γύρος στην αραβοισραηλινή σύγκρουση πυροδότησε μια ήδη εκκολαπτομενη κρίση, αυξάνοντας την τιμή του πετρελαίου. Η Δύση δεν μπορούσε να συνεχίσει να αυξάνει την κατανάλωση ενέργειας 5% ετησίως ενώ ταυτοχρόνως αγόραζε πετρέλαιο σε χαμηλές τιμές και πουλούσε στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες του αναπτυσσόμενου Τρίτου Κόσμου αγαθά σε πληθωριστικές τιμές. Αυτό τονίστηκε από τον Σάχη του Ιράν, του οποίου η χώρα ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο και στενός σύμμαχος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή εκείνη τη χρονική περίοδο. ''«Φυσικά, [η παγκόσμια τιμή του πετρελαίου] πρόκειται να αυξηθεί»'', δήλωσε ο Σάχης στους New York Times το 1973. ''«Σίγουρα! Και πώς... Εσείς'' [οι δυτικές χώρες] ''αυξήσατε την τιμή του σιταριού που μας πουλάτε κατά 300%, το ίδιο και για τη ζάχαρη και το τσιμέντο... Αγοράζετε το αργό πετρέλαιό μας και μας το πουλάτε πίσω, επεξεργασμένο ως πετροχημικά, εκατό φορές πάνω από την τιμή που έχετε πληρώσει σε εμάς... είναι δίκαιο, από τώρα και στο εξής, να πρέπει να πληρώνετε περισσότερα για το πετρέλαιο. Ας πούμε δέκα φορές περισσότερα.»'' <ref>Smith, William. D. "Price Quadruples for Iranian Crude Oil at Auction", ''New York Times'' December 12, 1973.</ref>

Κατά ιστορικά ειρωνικό τρόπο, το Ισραήλ ήταν μία από τις λίγες χώρες που δεν επλήγησαν από το εμπάργκο, δεδομένου ότι ήταν σε θέση να ικανοποιήσει τις δικές της ενεργειακές ανάγκες από την εξόρυξη πετρελαίου από το Σινά. Αλλά για να συμπληρώσει την υπερβολική φορολογία επί του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας του Ισραήλ, ο Harry Zvi Tabor, πατέρας της ηλιακής βιομηχανίας του Ισραήλ, ανέπτυξε το πρωτότυπο ενός ηλιακού θερμοσίφωνα που πλέον χρησιμοποιείται σε πάνω από το 90% των Ισραηλινών κατοικιών.<ref name=BW>[http://www.businessweek.com/globalbiz/content/mar2008/gb20080326_485582.htm?chan=globalbiz_europe+index+page_companies At the Zenith of Solar Energy]{{dead link|date=June 2015}}, Neal Sandler,''[[BusinessWeek]]'', March 26, 2008.</ref>

Επιπλέον, η Δυτική Ευρώπη και η Ιαπωνία άρχισαν να αλλάζουν από φιλοισραηλινές σε πιο φιλοαραβικές πολιτικές.<ref>America, Russia, and the Cold War, 1945–1975, p. 280, Walter LaFeber, Wiley, 1975</ref><ref>Far Eastern Economic Review, v.84, Apr–Jun 1974, p.&nbsp;8, Review Publishing, 1974</ref><ref>The New Tensions in Japan, Martin Collick, Richard Storry, p.&nbsp;16, Institute for the Study of Conflict, 1974</ref> Η αλλαγή αυτή δυσχέραινε περαιτέρω το δυτικό σύστημα συμμαχιών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, των οποίων το χρησιμοποιούμενο πετρέλαιο προερχόταν μόνο κατά 12% από τη Μέση Ανατολή (σε σύγκριση με 80% για τους Ευρωπαίους και πάνω από 90% για την Ιαπωνία), παρέμειναν πιστά προσηλωμένες στην υποστήριξη του Ισραήλ. Το ποσοστό του αμερικανικού πετρελαίου που προερχόταν από τις παράκτιες του Περσικού Κόλπου χώρες παρέμεινε σταθερό κατά τη διάρκεια των ετών, ανεβαίνοντας ελαφρώς πάνω από το 10% το 2008.<ref>Afshin Molavi, [http://www.newamerica.net/publications/articles/2009/obama_gulf_oil_and_myth_americas_addiction_10159 "Obama, Gulf Oil and the Myth of America's Addiction"]{{dead link|date=June 2015}}, New America Foundation, ''The National'' (United Arab Emirates), January 21, 2009, . Retrieved 2009-08-16. [http://www.webcitation.org/5jCtGOMqg Archived] August 21, 2009.</ref>

[[File:Opecrev.gif|thumb|Καθαρά έσοδα του OPEC από εξαγωγές πετρελαίου την περίοδο 1971–2007<ref>{{cite web|url=http://www.eia.doe.gov/emeu/cabs/OPEC_Revenues/OPEC.html |title=EIA – 1000 Independence Avenue, SW, Washington, DC 20585 |publisher=Eia.doe.gov |accessdate=September 3, 2011|archiveurl=https://archive.is/E4Co|archivedate=May 30, 2012}}{{deadDead link|date=September 2011}}</ref>]]