Δήμος Βόλβης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Tagging dead link using Checklinks |
|||
Γραμμή 134:
Ο Δήμος Βόλβης καταλαμβάνει το δυτικότερο τμήμα του '''[[Στρυμονικός κόλπος|Στρυμονικού κόλπου]]''' με ακτή 20 χλμ. και πλάτος 14 χλμ. Οι ακτές είναι αμμώδεις στο μεγαλύτερο μέρος, αλλά γίνονται βραχώδεις στο νότιο τμήμα, μετά τον συνοικισμό Μηλιές.
Ανάμεσα από τις λίμνες και νότια της λίμνης Βόλβης υπάρχουν εύφορες καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Στα βόρεια της Βόλβης κυριαρχούν παρόχθια τα όρη Βόλβης με μέγιστο υψόμετρο τα 659 μ.<ref>[http://www.aerologio.gr/ Ιστοχώρος Αερολόγιο]</ref>. Τα όρη αυτά μαζί με τα όρη Βερτίσκος και Κερδύλια σχηματίζουν μια αρκετά μεγάλη πεδιάδα στην περιοχή της Δ.Ε. Αρέθουσας.
Εδώ υπάρχουν οι αποξηραμένες λίμνες '''Μαυρούδα και Λάντζα''' πλησίον των οικισμών Μαυρούδας και Λίμνης αντίστοιχα. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η λίμνη Μαυρούδα έχει αναγεννηθεί από τα νερά του Βερτίσκου που καταλήγουν σε αυτή και έχει ήδη έκταση 1.200 στρεμμάτων και βάθος 3 μ. με νέους καλαμώνες και εκατοντάδες φτερωτούς επισκέπτες<ref name="kath">Εφημερίδα Καθημερινή, Φύλλο της 14 Μαρτίου 2008</ref>. Λίγο ανατολικότερα κυριαρχουν τα όρη Κερδύλια με μέγιστο υψόμετρο τα 1092 μέτρα<ref name="Strym" />.
Γραμμή 144:
Στις όχθες της '''λίμνης Βόλβης''' φύονται αγριοκάλαμα, ψαθιά και βούρλα. Στα ρηχά νερά της λίμνης βρίσκουμε πλήθος βενθόφυτα και πλευστόφυτα. Έχουν καταγραφεί 336 είδη φυτών στο υδάτινο οικοσύστημα της περιοχής, μεταξύ των οποίων και τα απειλούμενα είδη νεροκάστανο και ποταμογείτονες<ref name="kats">Χριστόδουλος Κατσιαπάνης στο βιβλίο Πολιτιστικός Άτλας, Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, 2000 Αθήνα</ref>.
Η '''λίμνη Βόλβη''' διαθέτει πλούσια πανίδα, που περιλαμβάνει 24 είδη ψαριών, μεταξύ των οποίων το ενδημικό ψάρι λιπαριά (Alosa macedonica) και τα ενδημικά υποείδη γέλαρτζα (Chalcalburnus chalcoides macedonicus) και λακόψαρο (Leuciscus cephalus macedonicus), 19 αμφίβια και ερπετά και 34 είδη θηλαστικών, μεταξύ των οποίων η βίδρα και δύο είδη νυχτερίδων (Myotis bechsteini, Myotis blythi)<ref name="foreas" /><ref name="Strym">[http://www.strymonikos.net/portal/FisikosPloutos/LimniVolvi Στρυμωνικός online, Λίμνη Βόλβη]</ref>. Η λίμνη προστατεύεται από ευρωπαϊκές και διεθνείς συνθήκες, με κυριότερη τη [[Σύμβαση Ραμσάρ|Συνθήκη Ραμσάρ]]<ref>[http://www.wetlands.org/reports/dbdirectory.cfm?site_id=893 Περιγραφή στο wetlands.org]{{dead link|date=June 2015}}</ref>. Πιο εντυπωσιακό είναι το πλήθος της ορνιθοπανίδας με 248 είδη πουλιών (το 58% του συνολικού αριθμού της Ελλάδος) να έχουν καταγραφεί και 106 να φωλιάζουν εδώ. Η περιοχή είναι σημαντική για τα διαβατικά και διαχειμάζοντα υδρόβια είδη πτηνών. Στον υδροβιότοππο των δύο λιμνών διαχειμάζουν σε τακτική βάση πάνω από 20.000 πτηνά<ref name="foreas" />.
Στη νότια όχθη της λίμνης, βρίσκουμε το παραλίμνιο '''δάσος Απολλωνίας''', το οποίο εμφανίζει εξαιρετικά σπάνια φυτοκοινωνία από σκλήθρα, [[Πλάτανος|πλατάνια]], ασημόλευκες, [[Ιτιά|ιτιές]] και [[Λυγαριά|λυγαριές]] και φιλοξενεί μεικτές αποικίες [[σταχτοτσικνιάς|σταχτοτσικνιάδων]] και [[λευκοπελαργός|πελαργών]]. Το δάσος αυτό το οποίο εκτείνεται σε τρεις ορόφους αποτελεί καταφύγιο για τους δύο τελευταίους<ref name="foreas" />.
Γραμμή 182:
Ο Στράβων αναφέρει ότι τα '''Λουτρά Βόλβης''' οικίστηκαν από το Φίλιππο τον Α', βασιλιά της Μακεδονίας (640-602 π.Χ.). Ο Ησύχιος τα αναφέρει με την ονομασία "Ηράκλεια Λουτρά", ενώ στα Στενά της Ρεντίνας φέρεται να λειτουργούσε η Φιλοσοφική Σχολή του [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]] με το Μεγάλο Αλέξανδρο μεταξύ των μαθητών του. Η περιοχή του Στρυμονικού κόλπου αναφέρεται από τον [[Ηρόδοτος|Ηρόδοτο]] με την ονομασία '''"Συλέως πεδίον"''', όνομασία που παραπέμπει στο μύθο, κατά τον οποίον ο Ηρακλής σκότωσε τον Συλέα, κακότροπο γεωκτήμονα, ο οποίος παρεμπόδιζε τους διαβάτες και τους ανάγκαζε να εργάζονται στα χωράφια του<ref name="atlas" />
Η '''Αρέθουσα''' κατοικήθηκε τον 7ο αιώνα από Χαλκιδείς αποίκους. Αργότερα, ο [[Περικλής]] έστειλε 2.000 Αθηναίους εποίκους, για να εκμεταλλευτούν την άφθονη ξυλεία και τα μεταλλεύματα της περιοχής. Η περιοχή ήταν γνωστή ως κυνηγετικό θέρετρο των Μακεδόνων βασιλέων ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ. Εδώ βρήκε τραγικό θάνατο ο ποιητής [[Ευριπίδης]] το 406 π.Χ., όταν κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας του από το βασιλιά της Μακεδονίας [[Αρχέλαος Α' της Μακεδονίας|Αρχέλαο]], σ' ένα κυνήγι που διοργανώθηκε προς τιμήν του, ο ποιητής κατασπαράχθηκε από τα σκυλιά<ref name="atlas" /> και θάφτηκε με τιμές στην περιοχή<ref>[http://www.notablebiographies.com/Du-Fi/Euripides.html Euripides Biography - life, family, children, son, information, born, time<!-- Bot generated title -->]</ref>. Στις αρχές του 4ου αιώνα, η πόλη συνδέθηκε με την [[Δεύτερη Αθηναϊκή Συμμαχία|Αθηναϊκή Συμμαχία]]. Έχασε την αυτονομία της, όταν κυριεύθηκε από το Φίλιππο B'. Κατά τα πρωτοχριστιανικά χρόνια, αποτέλεσε έδρα επισκοπής. Γνωστός είναι ο επίσκοπος της πόλης ιερομάρτυρας Μάρκος<ref name="ierissos" />. Ο αρχαίος οικισμός έχει ανακαλυφθεί νοτιότερα από το σημερινό οικισμό της Αρέθουσας, κοντά στη σημερινή Ρεντίνα.
Ο [[Ηρόδοτος]] εξιστορεί τη διέλευση του Ξέρξη από το Στρυμονικό κόλπο, το 480 π.Χ., καθώς προέλαυνε με τα στρατεύματά του προς τον Άθωνα<ref name="atlas" />, ενώ ο [[Θουκυδίδης]] αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, ο στρατηγός [[Βρασίδας]] κατευθυνόμενος προς κατάκτηση της Αμφίπολης, πέρασε από την πόλη '''Βορμίσκος''' στο σημείο όπου η λίμνη Βόλβη εκβάλλει στη θάλασσα<ref>Θουκυδίδου Ιστορίαι, 4:105</ref>, πιθανότατα δηλαδή στα Βρασνά.
Γραμμή 205:
Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, στην περιοχή εγκαθίστανται νομάδες Τουρκομάνοι Γιουρούκοι, οι οποίοι ίδρυσαν πολλούς οικισμούς. Οι τουρκικές αρχές ήταν γενικά ανεκτικές με τον υπόδουλο ελληνικό πληθυσμό, ο οποίος όμως αντιμετώπιζε συχνά προβλήματα από τις επιδρομές των Γιουρούκων, γεγονός που μαρτυρείται από σουλτανικό φιρμάνι του 1695. Οι Έλληνες κάτοικοι βόρεια της λίμνης ασπάστηκαν σταδιακά τη σλαβόφωνη μακεδονική διάλεκτο, ενώ οι κάτοικοι στα νότια παρέμειναν Ελληνόφωνοι, όπως και το σύνολο των κατοίκων της Χαλκιδικής<ref name="atlas" /><ref name="imma2">Ιωάννης Κολιόπουλος, Η διαμόρφωση της νέας Μακεδονίας (1798-1870), Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα</ref>.
H περιοχή νότια της λίμνης Βόλβης υπαγόταν στην επαρχία (ναχιγιέ) της '''Παζαρούδας''', η οποία περιελάμβανε τα Ζερβοχώρια, τη βόρεια Χαλκιδική και τη [[Σιθωνία]]<ref>[http://doumbia-istoria.blogspot.gr/2010/12/18.html Νικόλαος Παπαοικονόμου, Φορολογικά στοιχεία για την οθωμανική Χαλκιδική]</ref>. Παζαρούδα ονομαζόταν η Απολλωνία, λόγω του μεγάλου παζαριού, που γινόταν εκεί μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα<ref name="ierissos" />, και συγκέντρωνε γύρω στους 10.000 ανθρώπους<ref name="atlas" />. Σημαντικό μουσουλμανικό κέντρο αποτέλεσαν επίσης τα '''Μπεσίκια''' (η Μικρή και Μεγάλη Βόλβη), όπου ο [[Εβλιγιά Τσελεμπή]] αναφέρει ότι υπήρχαν τζαμί, ιεροδιδακτήριο, γραμματοδιδασκαλείο, λουτρό, καραβάν σαράι, χάνι, αγορά, έδρα ιεροδίκη και αρχηγού γενιτσάρων<ref>[http://www.volvinews.gr/index.php/2012-01-13-10-31-19/13-villages volvinews - Απολλωνία<!-- Bot generated title -->]</ref>. Η σπουδαιότητα των οικισμών αυτών οφειλόταν στο γεγονός, ότι από εδώ περνούσε ένας από τους σημαντικότερους δρόμους των τουρκοκρατούμενων Βαλκανίων, ο οποίος συνέδεε το Μοναστήρι με τη Θεσσαλονίκη, την Καβάλα και την Κωνσταντινούπολη<ref name=":1">Στέφανος Ψημένος, Ανεξερεύνητη Κεντρική Μακεδονία, Εκδόσεις Road, Αθήνα 2002</ref>.
Στις αρχές του 17ου αιώνα, κλέφτες και ληστές του βουνού εγκαθίστανται στην εγκαταλελειμμένη πόλη της Ρεντίνας και γίνονται ο φόβος της περιοχής. Λέγεται μάλιστα, πως όταν, εν όψει της εκστρατείας για την κατάληψη της Βαγδάτης το 1638, ο σουλτάνος Μουράτ Δ΄ ζήτησε Εβραίους πολεμιστές από τη Θεσσαλονίκη, 8.000 Εβραίοι ξεκίνησαν αρματωμένοι για την Κωνσταντινούπολη, ώστε να ενταχθούν στο στρατό του σουλτάνου. Όταν όμως έμαθαν ότι στα στενά της Ρεντίνας παρεπιδημούσαν ληστές, οι πολεμιστές φοβήθηκαν, σταμάτησαν στις όχθες της λίμνης και έστειλαν αγγελιοφόρο στη Θεσσαλονίκη, ζητώντας να έρθουν γενίτσαροι να καθαρίσουν τα Στενά. Ο πασάς της Θεσσαλονίκης όμως αντ' αυτού ενημέρωσε το σουλτάνο για την "άφοβη ανδρεία" των Εβραίων πολεμιστών, με αποτέλεσμα ο Σουλτάνος να τους αποπέμψει και το εκστρατευτικό σώμα να επιστρέψει άπραγο στη Θεσσαλονίκη. Η λύμη της περιοχής από τους ληστές συνέχισε για πολλά χρόνια. Το 1706, πέρασε από εδώ ο Γάλλος ιεραπόστολος Pere Braconnier πέρασε και άκουσε τους πάντες να αποκαλούν τα Στένα της Ρεντίνας "'''Κοιλάδα των Κλεφταράδων'''" <ref name=":1" />.
Γραμμή 213:
Το 1775 τα Μαντεμοχώρια συνέπηξαν συνεταιρισμό και αιτήθηκαν από την Πύλη να τους παραχωρηθεί η κοινοτική εκμετάλλευση των μεταλείων, με αντάλλαγμα την υποχρέωση να καταβάλλουν ως φόρο ένα μέρος από την παραγωγή τους. Έτσι, τα χωριά αυτά απέκτησαν μια σχετική αυτονομία, υπαγόμενα απευθείας στο Σουλτάνο<ref>Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αρναίας, Ιστορικά Στοιχεία</ref>.
Με την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]] και τον ξεσηκωμό των κατοίκων της Χαλκιδικής, ο [[Εμμανουήλ Παπάς]] κατέλαβε την περιοχή από τα Στενά της Ρεντίνας μέχρι και τη Νέα Απολλωνία, για να αντιμετωπίσει τα επελαύνοντα τουρκικά στρατεύματα. Εναντίον του στάλθηκε ο Μπαϊράμ Πασάς με ισχυρές δυνάμεις, που αποδεκάτισαν τους Έλληνες επαναστάτες κατά τη μάχη του Εγρή Μπουτζάκ (στη Νέα Απολλωνία), κατέστρεψαν πλήθος οικισμών της περιοχής νότια των λιμνών και εξολόθρευσαν τους Έλληνες κατοίκους τους. Στα ίδια Στενά, συγκεντρώθηκαν Μακεδόνες πολεμιστές το 1828 για να ανακόψουν την πορεία των οθωμανικών στρατευμάτων, που βάδιζαν προς τη Νότια Ελλάδα για να καταστείλουν την επανάσταση<ref name="atlas" />. Σημαντικοί αγωνιστές, των οποίων σώζονται τα ονόματα, ήταν οι Αναστάσιος (Τάσιος) Κωνσταντίνου<ref name="agonistes">Γενικά Αρχεία του Κράτους, Φάκελοι Αγωνιστών του 1821</ref><ref
Η ίδρυση της αυτόνομης βουλγαρικής Εξαρχίας το 1870 αποτέλεσε την έναρξη προπαγανδιστικών κινητοποιήσεων στη σλαβόφωνη περιοχή βόρεια της λίμνης Βόλβη. Στο πλαίσιο αυτό, η λειτουργία της Εκκλησίας και του σχολείου είναι καθοριστική για την τόνωση της ελληνικής εθνικής συνείδησης, γλώσσας και ιδεολογίας των κατοίκων και την καλλιέργεια του πνεύματος αντίστασης. Σε ολόκληρη την περιοχή ιδρύονται σχολεία, με την οικονομική στήριξη της τοπικής κοινωνίας και την ενίσχυση της εκπαιδευτικής του δραστηριότητας από φιλολογικά σωματεία. Το πρώτο σχολείο χτίστηκε στον Προφήτη το 1870. Έτσι, σύντομα οι κάτοικοι ανέκτησαν τη χρήση της ελληνικής γλώσσας<ref name="atlas" />.
| |||