Σεισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Removing Link FA template (handled by wikidata)
Gts-tg (συζήτηση | συνεισφορές)
Tagging 2 dead links using Checklinks
Γραμμή 2:
'''Σεισμός''' είναι η αισθητή ανατάραξη της επιφάνειας ενός [[Ουράνιο σώμα|ουράνιου σώματος]] λόγω απότομων μετακινήσεων μαζών, που συνοδεύεται από σεισμικά κύματα που μεταφέρουν την [[ενέργεια]] του σεισμού. Σε πλανήτες με στερεό φλοιό, όπως η [[Γη]], οι σεισμοί προκαλούν ανατάραξη της επιφάνειας του φλοιού και ο σεισμός γίνεται έτσι αισθητός από τους ανθρώπους. Ο σεισμός ορίζεται και σε άλλα ουράνια σώματα όπως η [[Σελήνη]], ο [[Άρης (πλανήτης)|Άρης]] και ο [[Ήλιος]], σε κάποιο άλλο [[αστέρας|άστρο]], [[πλανήτης|πλανήτη]] ή [[Φυσικός δορυφόρος|δορυφόρο πλανήτη]], σε ένα [[αστέρας νετρονίων|αστέρα νετρονίων]] κλπ. Ο σεισμός σε κάθε τέτοια περίπτωση έχει διαφορετική προέλευση και τα σεισμικά [[κύμα]]τα μπορεί να είναι διαφορετικού τύπου από τα γήινα ελαστικά, όπως για παράδειγμα τα σεισμικά κύματα ενός μαγνητικού σεισμού σε ένα αστέρα νετρονίων ή [[μάγναστρο]]. Τα σεισμικά κύματα, στην περίπτωση που είναι ελαστικά, οδεύουν μεταβάλλοντας την πυκνότητα ή παραμορφώνοντας το σχήμα του μέσου από το οποίο διέρχονται και ταξιδεύουν στο εσωτερικό, στην επιφάνεια ή και στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη σαν τον δικό μας, μεταφέροντας την ενέργεια του σεισμού, η οποία τελικά απορροφάται στο μέσο διάδοσης.
 
Διάδοση βαρυτικών σεισμικών κυμάτων έχουμε και στο «κενό» του [[διάστημα|διαστήματος]].<ref>{{cite news|author=Stuart Clark|title=Primordial gravitational wave discovery heralds 'whole new era' in physics|url=http://www.theguardian.com/science/2014/mar/17/primordial-gravitational-wave-discovery-physics-bicep|newspaper=The Guardian|agency=Guardian News and Media Limited|date=17 Μαρ 2014|accessdate=23 Μαΐ 2014}}</ref>. Παρατηρούνται επιδράσεις από ισχυρούς γήινους σεισμούς στη Σελήνη και σε [[τεχνητός δορυφόρος|τεχνητούς δορυφόρους]] γύρω από τη Γη<ref>{{cite journal|author=A. A. Vorob'ev|journal=Russian Physics Journal|title=Gravitational waves from seismic sources|volume=17|year=1974|pages=782-786|doi=10.1007/BF00890209}}</ref>. Στο σύστημα Γης - Σελήνης μάλιστα, οποιαδήποτε ξαφνική μεταβολή της απόστασης των δύο θα προκαλέσει σεισμούς και στα δύο ουράνια σώματα καθώς το ένα βρίσκεται εντός του βαρυτικού πεδίου του άλλου. Ένα τέτοιο σεισμό στη Γη θα προκαλούσε η σύγκρουση ενός [[κομήτης|κομήτη]] με τη Σελήνη για παράδειγμα.
 
Τέλος, στο «κενό» του διαστήματος έχουμε και διάδοση κυμάτων που αντιστοιχούν σε ισχυρές μεταβολές μαγνητικού πεδίου που παράγονται στα μάγναστρα, ικανές να προκαλούν σεισμούς σε ουράνια σώματα εντός της εμβέλειάς τους που περιέχουν σε επαρκείς ποσότητες υλικά ικανά να αντιδράσουν [[μαγνητισμός|μαγνητικά]]. Οι μαγνητικοί σεισμοί στα μάγναστρα παράγουν και σεισμικά κύματα που ταξιδεύουν ως τη Γη με τη μορφή [[εκλάμψεις ακτίνων γ|εκλάμψεων ακτίνων γ]] και [[Ακτίνες Χ|ακτίνων χ]].
<ref>{{cite journal|author=Vladimir G. Kossobokov and Vladimir I. Keilis-Borok|journal=Phys. Rev. E|title=Similarities of multiple fracturing on a neutron star and on the Earth|volume=61|year=2000|pages=3529–3533|doi=10.1103/PhysRevE.61.3529}}</ref>
<ref>{{cite journal|author=P. G. Kapiris, G. T. Balasis, J. A. Kopanas, G. N. Antonopoulos, A. S. Peratzakis and K. A. Eftaxias|journal=Nonlin. Processes Geophys|title=[http://www.nonlin-processes-geophys.net/11/137/2004/npg-11-137-2004.pdf Scaling similarities of multiple fracturing of solid materials]|volume=11|year=2004|pages=137-151|doi=10.5194/npg-11-137-2004}}</ref>.
 
== Γήινος σεισμός ==
Γραμμή 18:
* [[Ρευστό|Ρευστά]]: Μπορούν να οδεύσουν μόνο σεισμικά κύματα που διαφοροποιούν τοπικά την πυκνότητα του μέσου και απορροφώνται αυξάνοντας τη [[θερμοκρασία]] του.
 
[[Αρχείο:UN headquarters Haiti after 2010 earthquake.jpg|thumb|380px|Η καταστροφή στο κτίριο της έδρας του [[OHE]] στην [[Αϊτή]]<br />μετά από τον [[Σεισμός στην Αϊτή το 2010|σεισμό των 7 ρίχτερ του 2010]].<ref>[http://www.fotopedia.com/en/Port-au-Prince Aerial views of damaged Port-au-Prince]{{dead link|date=June 2015}}</ref>]]
 
Σύμφωνα με την ανθρώπινη κλίμακα εκτίμησης γεγονότων, που ξεκινά με βάση τις διαστάσεις των ανθρώπινων κατασκευών, τα αποτελέσματα της απορρόφησης της ενέργειας ενός σεισμού στα στερεά είναι ενίοτε καταστροφικά.
Γραμμή 71:
 
==== Στάδιο 3: σχηματισμός λιπαντικού στρώματος ====
Στο τρίτο στάδιο έχουν σταματήσει οι θραύσεις και των asperities και υπάρχει πλήρης ηλεκτρομαγνητική ησυχία<ref>{{cite journal|author=K. Eftaxias, S. M. Potirakis, and T. Chelidze|journal=Natural Hazards and Earth System Sciences|title=On the puzzling feature of the silence of precursory electromagnetic emissions|url=http://www.nat-hazards-earth-syst-sci.net/13/2381/2013/nhess-13-2381-2013.pdf|volume=13|issue=|year=2013|pages=2381-2397|doi=10.5194/nhess-13-2381-2013}}</ref>. Ο σεισμός θα ακολουθήσει σε ελάχιστο χρόνο, ως το πολύ σε μερικές ώρες. Στο στάδιο αυτό αρχίζει να αναπτύσσεται ένα «[[λίπανση|λιπαντικό]] στρώμα» μεταξύ των πλευρών του ρήγματος, από το [[κονιορτοποίηση|κονιορτοποιημένο]] υλικό που έχει προκύψει από τη θραύση των asperities.<ref name="SheddingLight"/>. Κατά τον σχηματισμό του λιπαντικού στρώματος η σκληρή σκόνη με την [[Αγκάθι|ακανθώδη]] υφή λειαίνεται αποκτώντας ικανότητα κύλισης. Το κονιορτοποιημένο υλικό - λιπαντικό δρα σαν σύνολο [[ρουλεμάν]] που [[οργάνωση|οργανώνεται]] έτσι ώστε μετά από κάποιον χρόνο να οδηγήσει στο γλίστρημα των δύο πλευρών του ρήγματος με [[Αριθμός Μαχ|υπερηχητική]] ταχύτητα, στη γέννηση δηλαδή του σεισμού. Ο σχηματισμός και η οργάνωση του λιπαντικού στρώματος δεν συνοδεύεται από σημαντικό σπάσιμο [[χημικός δεσμός|δεσμών]] του υλικού και έτσι δεν ανιχνεύεται εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στο καταληκτικό στάδιο της δημιουργίας του σεισμού. H ηλεκτρομαγνητική ησυχία είναι το τελευταίο πρόδρομο φαινόμενο του επερχόμενου σεισμού.
 
== Κατηγοριοποίηση των σεισμών του φλοιού της Γης ανάλογα με το βάθος τους ==
Γραμμή 124:
Η κλίμακα χωρικού μεγέθους είναι μια επέκταση της κλίμακας Richter και έτσι εκμεταλλευόμαστε καλύτερα το δίκτυο των σεισμογράφων. Είναι το μέγεθος που λαμβάνεται από τη μέτρηση των πρωτευόντων P κυμάτων (Compressional Body Wave Magnitude). Είναι αξιόπιστο μέγεθος σεισμών με μεγαλύτερα εστιακά βάθη και για μεγάλες αποστάσεις από το επίκεντρο.
 
Η κλίμακα μεγέθους σεισμικής ροπής χρησιμοποιείται για σεισμούς άνω από 5. Όλα τα προηγούμενα μεγέθη βγαίνουν από τύπους που περιέχουν ένα συγκεκριμένο πλάτος ταλάντωσης ενός σεισμικού κύματος σε κάποια χρονική στιγμή. Το M<sub>w</sub>, το οποίο χρησιμοποιείται για τη μέτρηση μεγάλων σεισμών, υπολογίζεται από ένα πολύπλοκο τύπο και είναι πολύ αξιόπιστο.<ref>[http://www.earthquakenet.gr/klimakestwnseismwn.htm www.earthquakenet.gr | genikes gnwseis | oi klimakes twn seismwn<!-- Bot generated title -->]</ref> Ανακοινώσεις για μεγάλους σεισμούς (>5) χρησιμοποιούν αυτήν την κλίμακα.
 
== Σεισμικά κύματα ==
Γραμμή 205:
* [http://www.minenv.gr/ ΥΠΕΧΩΔΕ]
* [http://www.gein.noa.gr/ Γεωδυναμικό Ινστιτούτο]
* [http://www.gfz-potsdam.de/portal/gfz/Struktur/Departments/Department+2/sec26/M2_Projekte/03_seismische_Verletzbarkeit_Skalen_Risiko/01_EMS-98 The European Macroseismic Scale]{{dead link|date=June 2015}}
* [http://geofon.gfz-potsdam.de/geofon/seismon/globmon.html Οι πιο πρόσφατοι σεισμοί (Automatic GEOFON Global Seismic Monitor)]
* [http://earthquake.usgs.gov/ earthquake.usgs.gov]
* [http://www.emsc-csem.org/ EMSC]
* [http://www.iris.edu/seismon/ www.iris.edu/seismon]
* {{cite journal|title=[http://www.zougla.gr/Uploads/A%20Kwnstantina/theproblemofseismic.pdf The problem of seismic potential assessment: Case study of the unexpected earthquake of 7 September 1999 in Athens, Greece]|journal=Earth Planets Space|author=Papadopoulos, G., Ganas, A. and Pavlides, S.|volume=54|pages=9-18|year=2002}}
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Σεισμός"